هنگامى که آن بزرگوار از خداى متعال درخواست گذشت از خطاها یا تضرع و زارى در طلب عفو و بخشش از عیب و نواقص خویش مى کرد:
اى خدا اى آنکه گناهکاران از رحمت او فریادرس مى طلبند
و اى آنکه بندگان مضطر درمانده به یاد احسان او فریاد و زارى مى کنند
و اى آنکه بندگان خطا پیشه از ترس او با آه و ناله مى گریند
اى خدائى که دلهاى متوحش سرگردان به تو انس مى گیرد و نزدیک مى شود و اى گشایش بخش دلهاى پر غم و اندوه و اى پناه بخش هر ناکام بى کس و بى پناه و اى یار و یاور هر که محتاج و محروم رانده از درها (و درمانده فقر و بیچارگى) است
توئى که به وسعت بى نهایت علم و رحمت بر تمام موجودات احاطه کامل دارى
و توئى که بر هر مخلوقى در نعم بى پایانت سهمى مقرر فرمودى
توئى که عفو و بخشایشت بلند مرتبه تر (و بسى وسیعتر) از عقاب و انتقام تست
توئى که لطف و رحمت واسعت پیشاپیش قهر و غضب مى رود (و همیشه بر تمام خلق آن لطف و رحمت بى نهایتت بر قهرت سبقت خواهد گرفت)
توئى آنکه جود و عطایت از منعت افزون است (بلکه منع تو نیز عطا و رحمت است)
توئى که خلائق همه را (از رحمت واسعه خود وسعت عطا کردى و به تمام خلق عالم حظ و بهره کامل بخشیدى)
توئى که از عطا و بخشش خود به خلق پاداش و عوض نمى خواهى (و اگر به شکر آن عطا امر فرمودى آن شکر هم نعمت دیگرى است بر خلق،
نه آنکه پاداش نعمتت خواهد بود)
توئى که در عقاب و کیفر معصیت کاران کاملا (عدل کرده) و ابدا افراط و تجاوز (از عدل و احسان) نخواهى کرد.
و من اى خدا بنده (ضعیف درمانده) توام که مرا امر فرمودى (براى انجام حوائج و رفع مشکلات) به درگاهت دعا کنم من هم امرت را اطاعت کردم و لبیک و سعدیک گویان پروردگارا به حضور حضرتت (به خاک ذلت و عبودیت) افتاده ام
منم که بار خطا و گناهانم بر دوش بسى سنگین است (و پشتم را مى شکند) منم آن بنده (ناتوان ضعیف) که عمرم در گناه فانى گشت (و سرمایه حیواتم به باد رفت) و منم که به جهل و نادانى تو را معصیت کردم در صورتى که عصیان تو (اى خداى مهربان عطوف) از من سزاوار نبود
حالى اى خداى من آیا درباره کسى که (به درگاهت به ناله و زارى) دعا مى کند ترحم خواهى کرد؟ تا (امیدوار گشته و) بر دعا (و تضرع) بیفزایم و آیا تو آن را که به درگاهت مى گرید (از لطف و کرم) مى آمرزى؟ تا (امیدوار باشم و) بیشتر بگریم (و زار زار به نالم) آیا تو از کسى که در پیشگاه عزتت جبهه به خاک ذلت نهاده از او عفو و گذشت خواهى کرد؟ آیا تو آن کس را که از فقر و پریشانى خود تنها شکایت به حضرتت مى کند.
و تمام توکل و اعتمادش به تست (نه به مخلوقت) آیا او را (به لطف و کرمت) غنى و بى نیاز خواهى کرد؟ (و از فقر و بینوائى مى رهانى)
اى خدا تو آن کسى را که غیر تو معطى و صاحب کرمى در عالم نمى شناسد او را نومید از درگاه رحمتت مگردان و آن را که بى نیازى از احدى جز تو نمى طلبد او را نومید از گنجینه کرمت مساز.
پروردگارا پس بر محمد و آل پاکش درود فرست و از من که به ذات کریمت روآورده ام به قهر رومگردان و مرا که مشتاق و متضرع به درگاه توام از عنایتت محروم مساز و از الطافت با آنکه در حضورت (به فقر و عجز و مذلت) ایستاده ام مردودم مساز
تو اى که ذات پاکت را خود به رحمت و لطف توصیف فرمودى (آنجا که فرمودى و کان الله غفورا رحیما و در بسیار آیات دیگر) پس بر محمد و آل پاکش درود فرست و به من بنده مسکینت هم ترحم کن و توئى که ذات یکتاى خویش را به عفو و بخشش ستوده اى مرا هم شامل عفو و بخششت بفرما
اى خداى من مى نگرى که با چشم اشکبار از ترس (قهر) تو مى نالم و قلبم مضطرب و ترسان و هراسان (از ذکر جلال) تست و ارکان و جوارحم از هیبت و عظمتت مى لرزد
و تمام این ترس و هراس من (با آن که تو صاحب لطف و کرم و رحمتى) همه از زشتى عملم مى ترسم حیا و شرم مى کنم لذاست که شرار فریادم خاموش و آه و ناله ام به درگاهت ضعیف است و زبانم از مناجاتت (و راز و نیاز با حضرتت) لال و الکن است.
اى خداى من تو را ستایش مى کنم که چه بسیار عیبها و زشتیهاى مرا (از کرم) پنهان ساختى و مرا مفتضح و رسوا نساختى و چه بسیار گناهانم را در پرده (عفو) پوشانیدى و مرا میان خلق (به فسق و گناهان) مشهور نگردانیدى و چه بسیار عیب و عارها که من (از جهل و بدکارى) مرتکب شدم و تو (از لطف و رحمت) پرده درى نکردى و ننگ و عار آن را بر گردنم چون طوق نیفکندى و زشتیش را بر دیده هاى همسایگانم و حسودان نعمتهائى که مرا دادى آشکار نگردانیدى (تا آنها مرا رسواى خاص و عام کنند)
(و وا اسفا که) باز هم این همه لطف و عنایتت مرا از آن باز نداشت که به سوى بدکارى و بدى نقص عهد تو (و اطاعت شیطان) شتافتم بارى
پروردگارا از من نادان و جاهلتر به رشد و صلاح کار خود کیست و غافلتر از حظ و بهره (سعادت) خود کیست و دورتر از من از کار اصلاح نفس خویش کیست که هر چه از رزق و نعمتهاى تو بر من انفاق شد (که به راه طاعتت صرف کنم) همه را در معصیتهائى که مرا نهى فرمودى صرف کردم و از من دورتر (از سعادت و از قرب حق) کیست که در قعر چاه (ضلالت و کار) باطل درافتاده ام و از من که سخت تر و جدى تر به کار زشت اقدام مى کند که هرگاه میان دو راه دعوت تو (به طاعت) و دعوت شیطان (به عصیان) ایستاده باشم آنجا از پى شیطان مى روم با علم و بصیرت و بدون نسیان و فراموشى
و با معرفت کامل و توجه به اینکه دعوت تو مرا به بهشت ابد (و سعادت سرمد) مى رساند و دعوت شیطان به آتش دوزخ (قبر و شقاوت) مى کشاند
پاک و منزهى تو اى خدا چه قدر شگفت و عجب حیرت انگیز است این کار که من بر زیان خود دانسته گواهى مى دهم (و دایم از سعادت به سوى شقاوت و از لطف به سوى قهر و از بهشت جاوید به دوزخ و عذاب شدید مى گریزم) و من این کار را از سر مکتوم و راز پنهان امر خود مى شمارم (که از سر قضاست و بکنهش کس آگاه نیست)
و عجیب تر و شگفت انگیزتر از این (که دانسته اطاعت شیطان را مى کنم و با چشم باز خود را به چاه گناه و شقاوت و عذاب مى اندازم) عجبتر آن است که تو (ذات یکتاى بزرگ و سلطان با عظمت و جلال ملک وجود را نافرمانى مى کنم و) به لطف و کرم بر من حلم و بردبارى کرده و تعجیل در عقاب و کیفر گناهم نمى فرمائى و این حلم و عفو تو نه براى آن است که مرا نزد تو کرامت و عزتى است بلکه به صرف بردبارى تو (و رحمت واسعه ى تست) و فضل و کرم تو است بر من (ضعیف ناتوان) تا مگر من از گناه و نافرمانیت که مستحق قهر و غضب تو مى شوم پشیمان و مرتدع شوم (و از راه گناه برگردم) و ترک عصیان تو کنم (و به درگاه حضرتت به توبه بازآیم) و به کلى احتراز و اعتراض کنم از گناهانم و از افعال زشتى که روحم را فرسوده و نابود مى سازد (و روان پاک و نفس ناطقه قدسى خویش را که از عالم امر تست و لایق دیدار جلال و شهود حسن و جمال تست از درگاه رحمتت دور و از آن سعادت ابدم محروم مى گرداند از لوث گناه پاک و مبرا سازم تا به لطف و کرمت به شهود جمال حضرتت در بهشت لقا و روضه ى رضا نائل شوم) و دیگر از این جهت بر من حلم ورزیدى که با لذات تو عفو و بخشش از گناهانم را دوست تر دارى از آنکه مرا عقاب کنى (و بنده ذلیل حقیر عاجزى را به کیفر رسانى)
بلکه (چنین دانم) که گناهان من و اعمال قبیح و افعال زشت من بیشتر و افزونتر (از حد عدد و شماره) است و در کار باطل (عصیان و نافرمانیت) تهور و جرات و بى باکى و من بسى شدیدتر و قوى تر و هنگام طاعتت بسى سست و ناتوان ترم و بسیار کمتر از وعده هاى قهر و عذاب تو بیدار و هوشیار مى شوم مراقب کار خود (و مال اندیش براى عافیت خویش شوم) کمتر از آنم که عیبهاى (بى شمار) خود را در حضورت بشمار آرم و به توبه و انابه عجز و لابه و اعتراف از حضرتت عفو و بخشش طلبم) یا آنکه به یاد گناهان (بى شمار) و بر ذکر آن قادر باشم
و تنها (به این اقرار به کثرت معاصیم) نفس خود را توبیخ و سرزنش مى کنم به طمع در رافت و عطوفتت که اصلاح امر گنه کاران موقوف بر آن رافت است و به امید لطف و رحمتت که آزادى خطاکاران بسته بدان رحمت است.
اى خداى من این گردن (بى طاقت) من است که زیر بار گناهان اسیر است پس تو بر محمد و آل پاکش درود فرست و مرا به عفو و بخشش (و کرم و آمرزشت) از این اسیرى گناهان آزاد گردان و این پشت من است که از بار سنگین خطاها خم گشته پس تو بر محمد و آل پاکش درود فرست این بار را به لطف و احسان به دوشم سبک ساز
اى خداى من اگر آن قدر به درگاهت گریه کنم که مژگان دیدگانم همه فرو ریزد و چنان ناله و فریاد زنم که صدایم قطع شود و آن قدر در طاعتت بپا بایستم که قدمهایم متلاشى گردد و چندان حضورت به سجده در افتم تا آنکه حدقه ى چشمانم بیرون افتد قوتم همه عمر خاک زمین و شربتم همه ى روزگار آب گل آلود باشد و در خلال این احوال همه را به ذکر تو مشغول باشم تا آنکه زبانم از ذکر و گفتار فروماند (و عاجز از تکلم شود) و بعد از این به اطراف آسمان از شرم و حیاى نافرمانى تو سر بلند نکنم هنوز ابدا مستوجب و مستحق محو یک گناه از معاصى (بسیار) خود نخواهم بود
و اگر تو مرا ببخشى و عفو فرمائى آنگاه که مستوجب مغفرتت شوم و از گناهانم درگذرى گاهى که مستحق عفوت گردم همانا این عفو و مغفرتت نه به استحقاق من لازم بوده و نه من لایق و سزاوار عفو و بخشایش حتمى تو گردیده ام زیرا من به استیجاب و استحقاق در اول معصیت و نافرمانى تو مجازاتم آتش دوزخ است پس هرگاه تو مرا (به کیفر گناهم) عذاب کنى (آن به مقتضاى عدل تست و) ابدا ظلم در حق من نکرده اى.
اى خدا حالى که زشتیهاى مرا در پرده عفو و بخشش مستور ساختى و مرا مفتضح و خوار (میان خلق) نگردانیدى و با (وجود همه بدکارى) من به کرمت با من مدارا و بردبارى کردى و تعجیل در عقابم نفرمودى و به فضل و رحمت نامنتهایت از (زشتى افعال) من حلم کردى و ابدا نعمت (و عنایت) خود را بر من (بنده ناسپاس) تغییر ندادى و احسان و عطاى خود را (به قهر و غضب) خویش مکدر نساختن پس (باز هم درد و عالم رحمتت را شامل حالم گردان و) بر طول تضرع و زاریم کرم کن و بر حال شدت مسکنت (و فقر و عجز) و بیچارگیم ترحم فرما و به موقف سخت بدبختى و سوء احوالم به چشم رحمت بنگر
اى خداى من درود فرست بر محمد و آل پاکش و از (زشتى و نکبت) ارتکاب معاصى مرا حفظ فرما و مرا پیوسته به کار طاعتت مشغول دار و حال انابه و بازگشت از عصیان به طاعت نصیبم فرما و به آن توبه (نصوح توبه مقبول حضرتت) از پلیدى معصیت پاک و منزهم گردان و به عصمت و تحفظ از گناهان مرا کاملا موید فرما و حالم براى عافیت و آسایش (و رستگارى ابدى) کاملا صالح گردان و حلاوت و شیرینى بخشش و مغفرتت را به کام جانم بچشان و به عفو و آمرزشت (از عقبات و زنجیرهاى افعال زشتم) رهائى بخش و مرا آزاد ساخته ى رحمتت گردان و سر خط امان و ایمنى از خشم و قهرت بر من (بنده گنهکار) مرقوم دار به این امان و ایمنى نه تنها در آخرت (و عالم قیامت) بشارتم عطا کن بلکه در همین عالم دنیاى عاجل هم اثر این مژده رحمتت را بر من نمودار ساز و بر این رحمت خاص نشانى (اطمینان و یقین آور) بر من مبین و آشکار عطا فرما
که البته (اى خداى بزرگ بر شخص تو این امر در مقابل رحمت واسعه و قدرت بى انتهاى تو مجالى تنگ نسازد و رنج و ملالى نیارد و در برابر حلمت کار دشوارى نیست و نسبت به موهبت و عطایاى تو که در همه عالم آیات لطف و رحمتت (یا آیات قرآنت دلیل) آن است کار صعبى نخواهد بود زیرا تو محققا هر چه بخواهى مى کنى و بر آنچه اراده کنى حکم فرمائى و بر تمام امور عالم قادر و توانائى.