4- رحلت آیت‌الله سید روح الله خاتمی(1367 ش)
آیت‌الله سیدروح‌الله خاتمی در اردکان به دنیا آمد.
پس از آن که مقدمات علوم را در زادگاهش فراگرفت، راهی اصفهان شد و از محضر میرزا علی‌آقا شیرازی، سیدمحمد و سیدعلی نجف‌آبادی و حاج‌آقا رحیم ارباب استفاده برد.
آیت‌الله خاتمی همچنین سالیانی در حوزه علمیه قم در دروس شیخ عبدالکریم حائری شرکت کرد.
سپس ساکن اردکان شد و به ارشاد مردم شهر خویش پرداخت.
وی نقش مهمی در حرکت انقلابی مردم دیار خویش بر ضدرژیم پهلوی داشت.
پس از شهادت آیت‌الله صدوقی(سومین شهید محراب) حضرت امام خمینی(ره)، آیت‌الله خاتمی را به امامت جمعه یزد منصوب کردند.
وی در 5 آبان 1367 ش برابر با 15 ربیع الاول 1409 ق در 82 سالگی دار فانی را وداع گفت و در زادگاهش مدفون گردید.
ضمن گرامیداشت یاد آن بزرگوار به خاطره‌ای درباره وی اشاره می‌کنیم:
دوغ تبرکی
«در زمان جنگ، مقام معظم رهبری به تیپ الغدیر تشریف بردند.
من نیز در خدمت ایشان بودم.
معظم له در جمع رزمندگان استان یزد، سخنرانی کردند.
بعد، به سنگر فرماندهی رفتیم.
ناهار را در آن سنگر خوردیم.
آیت الله سید روح‌الله خاتمی نیز حضور داشتند.
ایشان دوران کهولت را می‌گذراند.
شخصیت بسیار وارسته‌ای بود.
با دست‌های لرزان خود، کاسة بزرگی را برداشت، مقداری ماست داخل آن ریخت و بعد شروع کرد به دوغ درست کردن.
دوغ آماده شد.
کاسة دوغ را خدمت مقام معظم رهبری آورد و فرمود: آقا! دوغ را برای شما درست کرده‌ام.
آیت الله خامنه‌ای فرمودند: شما خیلی به زحمت افتاده‌اید؛ خودتان میل بفرمایید.
آیت الله سید روح الله خاتمی گفت: اول باید شما از آن بخورید.
من آن دوغ را برای شما آورده‌ام.
شما بفرمایید و سپس من از باقیمانده آن به عنوان تبرک خواهم خورد!
مقام معظم رهبری خواستند کاسه را بگیرند که آیت الله خاتمی فرمود: نه! می‌خواهم با دست خودم به شما دوغ بدهم! بعد، بادست‌های لرزان خود کاسه را نگه داشت و آقا از آن دوغ آشامیدند.
پس از آن که مقام معظم رهبری از آن دوغ نوشیدند، آیت الله سید روح الله خاتمی کاسه را بر روی زمین گذاشت، آن را چرخاند و بعد لب‌های خود را بر همان جایی که آقا از آن جا دوغ میل کرده بودند، گذارد و دوغ را آشامید!»
(منبع: پرتوی از خورشید، علی شیرازی، قم، بوستان کتاب، چاپ دوازدهم، 1382)