خدمات تلفن همراه
دسته بندی موضوعی احکام شرعی - خیار
نرم افزارهای رایگان تلفن همراه
خدمات به مشترکین اپراتور
محتوای «متون»
قرآن
مفاتیح
نهج البلاغه
صحیفه سجادیه
اوقات شرعی
مسائل شرعی
تالار قاصدک
گنجینه معنوی
آشپزی
مناسبت ها
الحان قرآن
1-تعريف خيار
تعریف خیار به حق بهم زدن معامله و بیان موارد خیار
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
2-خيار تاخير
ثبوت خیار در صورت تاخیر در پرداخت یا در تحویل
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
3-خيار تاخير ثمن
عدم جواز فسخ صلح در سه مورد از مواردی که خریدار و فروشنده حق فسخ و خیار دارند
2170 - تا وقتی خریدار و فروشنده از مجلس معامله متفرق نشده اند می توانندمعامله را به هم بزنند. و نیز اگر مشتری حیوانی را بخرد تا سه روز حق به هم زدن معامله را دارد، و همچنین اگر پول جنسی را که نقد خریده تا سه روز ندهد وجنس را تحویل نگیرد، فروشنده می تواند معامله را به هم بزند، ولی کسی که مال را صلح می کند در این سه صورت حق به هم زدن صلح را ندارد، و در هشت صورت دیگر که در احکام خرید و فروش گفته شد، می تواند صلح را به هم بزند.
4-خيار تأخير
جواز فسخ معامله اگر خریدار پول میوه یا تره بار دیگری را که نقد خریده است تا شب نپردازد
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
جواز فسخ معامله اگر مشتری پول جنسی را که نقد خریده تا سه روز ندهد
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
5-خيار تبعض
ثبوت خیار در صورت مخلوط شدن مال فروشنده با مال دیگری
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
6-خيار تخلف از وصف
ثبوت خیار در مالی که با بیان خصائص، فروش رود و بعد کشف خلاف شود
2136 - اگر انسان مالی داشته باشد که خودش آن را ندیده و دیگری خصوصیات آن رابرای او گفته باشد، چنانچه او همان خصوصیات را به مشتری بگوید و آن را بفروشد وبعد از فروش بفهمد که بهتر از آن بوده ، می تواند معامله را به هم بزند.
7-خيار تخلف شرط
جواز فسخ معامله در صورتی که مال یا معامله طبق شرط توافق شده نباشد
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
ثبوت خیار در صورت تخلف از شرط معامله
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
حکم پارچه ای که خریدار به شرط ثبوت رنگ می خرد و بعد رنگش می رود
2140 - اگر مشتری به بزاز بگوید پارچه ای می خواهم که رنگ آن نرود، و بزازپارچه ای به او بفروشد که رنگ آن برود، مشتری می تواند معامله را به هم بزند.
8-خيار تخلف وصف
حکم جنسی را که فروشنده تعیین می کند و بجای آن چیز دیگری می دهد
2139 - اگر قصاب گوشت نر بفروشد و به جای آن گوشت ماده بدهد معصیت کرده است . پس اگر آن گوشت را معین کرده و گفته این گوشت نر را می فروشم ،مشتری می تواند معامله را به هم بزند. و اگر آن را معین نکرده ، در صورتی که مشتری به گوشتی که گرفته راضی نشود، قصاب باید گوشت نر به او بدهد.
9-خيار تدليس
ثبوت خیار در صورت نشان دادن جنس به بهتر از واقع
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
جواز فسخ معامله اگر به نیرنگ، عیب مال را بهتر از آنچه هست جلوه دهند
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
ثبوت خیار برای مشتری در صورت عرضه جنس بد بجای خوب
2128 - اگر چای اعلا را با چای پست مخلوط کند و به اسم چای اعلا بفروشد، مشتری می تواند معامله را به هم بزند.
10-خيار تعذر تسليم
ثبوت خیار در صورت ناتوانی فروشنده از تحویل
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
جواز فسخ معامله اگر فروشنده نتواند جنس را تحویل دهد
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
11-خيار حيوان
ثبوت خیار تا سه روز در صورت خرید حیوان
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
جواز فسخ معامله تا سه روز اگر مورد معامله حیوان باشد
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
ثبوت خیار عیب برای مشتری در حیوان تا سه روز گرچه عیب جدیدی پیدا شود
2135 - در سه صورت اگر خریدار بفهمد مال عیبی دارد نمی تواند معامله را به هم بزند، ولی می تواند تفاوت قیمت بگیرد: اول : آنکه بعد از معامله تغییری در مال بدهد که مردم بگویند بطوری که خریداری و تحویل داه شده باقی نمانده است . دوم : بعد از معامله بفهمد مال عیب دارد و فقط حق برگرداندن آن را ساقط کند.سوم : بعد از تحویل گرفتن مال عیب دیگری در آن پیدا کند، ولی اگر حیوان معیوبی را بخرد و پیش از گذشتن سه روز عیب دیگری پیدا کند، اگر چه آن را تحویل گرفته باشد باز هم می تواند آن را پس دهد، و نیز اگر فقط خریدار تا مدتی حق به هم زدن معامله را داشته باشد و در آن مدت مال عیب دیگری پیدا کند، اگرچه آن را تحویل گرفته باشد می تواند معامله را به هم بزند.
عدم جواز فسخ در سه مورد از مواردی که خریدار و فروشنده حق فسخ و خیار دارند
2170 - تا وقتی خریدار و فروشنده از مجلس معامله متفرق نشده اند می توانندمعامله را به هم بزنند. و نیز اگر مشتری حیوانی را بخرد تا سه روز حق به هم زدن معامله را دارد، و همچنین اگر پول جنسی را که نقد خریده تا سه روز ندهد وجنس را تحویل نگیرد، فروشنده می تواند معامله را به هم بزند، ولی کسی که مال را صلح می کند در این سه صورت حق به هم زدن صلح را ندارد، و در هشت صورت دیگر که در احکام خرید و فروش گفته شد، می تواند صلح را به هم بزند.
12-خيار در صلح
عدم جواز فسخ صلح در سه مورد از مواری که خریدار و فروشنده حق فسخ و خیار دارند
2170 - تا وقتی خریدار و فروشنده از مجلس معامله متفرق نشده اند می توانندمعامله را به هم بزنند. و نیز اگر مشتری حیوانی را بخرد تا سه روز حق به هم زدن معامله را دارد، و همچنین اگر پول جنسی را که نقد خریده تا سه روز ندهد وجنس را تحویل نگیرد، فروشنده می تواند معامله را به هم بزند، ولی کسی که مال را صلح می کند در این سه صورت حق به هم زدن صلح را ندارد، و در هشت صورت دیگر که در احکام خرید و فروش گفته شد، می تواند صلح را به هم بزند.
13-خيار رؤيت
ثبوت خیار در صورت تفاوت کالا با توصیف مالک
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
14-خيار رويت
جواز فسخ معامله اگر مال اوصافی را که فروشنده از قبل گفته است نداشته باشد
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
15-خيار شرط
ثبوت خیار در صورت شرط حق فسخ برای هر دو یا یک طرف
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
جواز فسخ معامله در صورت شرط شدن حق فسخ برای طرفین یا یکی از آنها تا مدتی معین
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
16-خيار شركت
ثبوت خیار در صورت معلوم شدن اشتراک جنس بین چند نفر
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
جواز فسخ معامله اگر معلوم شود مقداری از مبیع مال شخص ثالث است
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
17-خيار عيب
ثبوت خیار در صورت وجود عیب در جنس یا بها
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
جواز فسخ معامله اگر مال معیوب در آید
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
ثبوت خیار یا اخذ مابه التفاوت در صورت فهمیدن عیبی در مال مشخص خریداری شده
2129 - اگر خریدار بفهمد مالی را که گرفته عیبی دارد، مثلا حیوانی را بخردو بفهمد که یک چشم آن کور است ، چنانچه آن عیب پیش از معامله در مال بوده واو نمی دانسته ، می تواند معامله را به هم بزند یا فرق قیمت سالم و معیوب آن را معین کند و به نسبت تفاوت قیمت سالم و معیوب از پولی که به فروشنده داده پس بگیرد، مثلا مالی را که به چهار تومان خریده اگر بفهمد معیوب است ، در صورتی که قیمت سالم آن هشت تومان و قیمت معیوب آن شش تومان باشد چون فرق قیمت سالم و معیوب یک چهارم می باشد می تواند یک چهارم پولی را که داده یعنی یک تومان از فروشنده بگیرد.
ثبوت خیار یا اخذ مابه التفاوت در صورت فهمیدن عیبی در عوض مشخص
2130 - اگر فروشنده بفهمد در عوضی که گرفته عیبی هست ، چنانچه آن عیب پیش از معامله در عوض بوده و او نمی دانسته ، می تواند معامله را به هم بزند یا تفاوت قیمت سالم و معیوب را به دستوری که در مسأله پیش گفته شد بگیرد.
ثبوت خیار در صورت پیدایش عیب پیش از تحویل گرفتن
2131 - اگر بعد از معامله و پیش از تحویل گرفتن مال عیبی در آن پیدا شود خریدار می تواند معامله را به هم بزند، و نیز اگر در عوض مال ، بعد از معامله و پیش از تحویل گرفتن عیبی پیدا شود فروشنده می تواند معامله را به هم بزند، ولی اگر بخواهند تفاوت قیمت بگیرند اشکال دارد.
سقوط خیار عیب در صورت فهمیدن و فسخ نکردن فوری
2132 - اگر بعد از معامله عیب مال را بفهمد و فورا معامله را به هم نزند دیگر حق به هم زدن معامله را ندارد.
سقوط خیار عیب در صورت اسقاط خیار عیب از سوی خریدار
2134 - در چهار صورت اگر خریدار بفهمد مال عیبی دارد نمی تواند معامله را به هم بزند یا تفاوت قیمت بگیرد: اول : آنکه موقع خریدن عیب مال را بداند. دوم : به عیب مال راضی شود. سوم : در وقت معامله بگوید اگر مال عیبی داشته باشد پس نمی دهم و تفاوت قیمت هم نمی گیرم . چهارم : فروشنده در وقت معامله بگوید این مال را با هر عیبی که دارد می فروشم ، ولی اگر عیبی را معین کند و بگوید مال را با این عیب می فروشم و معلوم شود عیب دیگری هم دارد، خریدار می تواند برای عیبی که فروشنده معین نکرده مال را پس دهد یا تفاوت بگیرد.
سقوط خیار عیب در صورت علم به عیب یا رضایت به عیب
2134 - در چهار صورت اگر خریدار بفهمد مال عیبی دارد نمی تواند معامله را به هم بزند یا تفاوت قیمت بگیرد: اول : آنکه موقع خریدن عیب مال را بداند. دوم : به عیب مال راضی شود. سوم : در وقت معامله بگوید اگر مال عیبی داشته باشد پس نمی دهم و تفاوت قیمت هم نمی گیرم . چهارم : فروشنده در وقت معامله بگوید این مال را با هر عیبی که دارد می فروشم ، ولی اگر عیبی را معین کند و بگوید مال را با این عیب می فروشم و معلوم شود عیب دیگری هم دارد، خریدار می تواند برای عیبی که فروشنده معین نکرده مال را پس دهد یا تفاوت بگیرد.
سقوط خیار عیب در صورت فروش آن با عیوب احتمالی
2134 - در چهار صورت اگر خریدار بفهمد مال عیبی دارد نمی تواند معامله را به هم بزند یا تفاوت قیمت بگیرد: اول : آنکه موقع خریدن عیب مال را بداند. دوم : به عیب مال راضی شود. سوم : در وقت معامله بگوید اگر مال عیبی داشته باشد پس نمی دهم و تفاوت قیمت هم نمی گیرم . چهارم : فروشنده در وقت معامله بگوید این مال را با هر عیبی که دارد می فروشم ، ولی اگر عیبی را معین کند و بگوید مال را با این عیب می فروشم و معلوم شود عیب دیگری هم دارد، خریدار می تواند برای عیبی که فروشنده معین نکرده مال را پس دهد یا تفاوت بگیرد.
ثبوت خیار عیب برای مشتری تا زمان شرط خیار گرچه عیب دیگری پیدا شود
2135 - در سه صورت اگر خریدار بفهمد مال عیبی دارد نمی تواند معامله را به هم بزند، ولی می تواند تفاوت قیمت بگیرد: اول : آنکه بعد از معامله تغییری در مال بدهد که مردم بگویند بطوری که خریداری و تحویل داه شده باقی نمانده است . دوم : بعد از معامله بفهمد مال عیب دارد و فقط حق برگرداندن آن را ساقط کند.سوم : بعد از تحویل گرفتن مال عیب دیگری در آن پیدا کند، ولی اگر حیوان معیوبی را بخرد و پیش از گذشتن سه روز عیب دیگری پیدا کند، اگر چه آن را تحویل گرفته باشد باز هم می تواند آن را پس دهد، و نیز اگر فقط خریدار تا مدتی حق به هم زدن معامله را داشته باشد و در آن مدت مال عیب دیگری پیدا کند، اگرچه آن را تحویل گرفته باشد می تواند معامله را به هم بزند.
ثبوت خیار عیب برای مشتری در حیوان تا سه روز گرچه عیب جدیدی پیدا شود
2135 - در سه صورت اگر خریدار بفهمد مال عیبی دارد نمی تواند معامله را به هم بزند، ولی می تواند تفاوت قیمت بگیرد: اول : آنکه بعد از معامله تغییری در مال بدهد که مردم بگویند بطوری که خریداری و تحویل داه شده باقی نمانده است . دوم : بعد از معامله بفهمد مال عیب دارد و فقط حق برگرداندن آن را ساقط کند.سوم : بعد از تحویل گرفتن مال عیب دیگری در آن پیدا کند، ولی اگر حیوان معیوبی را بخرد و پیش از گذشتن سه روز عیب دیگری پیدا کند، اگر چه آن را تحویل گرفته باشد باز هم می تواند آن را پس دهد، و نیز اگر فقط خریدار تا مدتی حق به هم زدن معامله را داشته باشد و در آن مدت مال عیب دیگری پیدا کند، اگرچه آن را تحویل گرفته باشد می تواند معامله را به هم بزند.
موارد سقوط خیار عیب و ثبوت اخذ ما به التفاوت
2135 - در سه صورت اگر خریدار بفهمد مال عیبی دارد نمی تواند معامله را به هم بزند، ولی می تواند تفاوت قیمت بگیرد: اول : آنکه بعد از معامله تغییری در مال بدهد که مردم بگویند بطوری که خریداری و تحویل داه شده باقی نمانده است . دوم : بعد از معامله بفهمد مال عیب دارد و فقط حق برگرداندن آن را ساقط کند.سوم : بعد از تحویل گرفتن مال عیب دیگری در آن پیدا کند، ولی اگر حیوان معیوبی را بخرد و پیش از گذشتن سه روز عیب دیگری پیدا کند، اگر چه آن را تحویل گرفته باشد باز هم می تواند آن را پس دهد، و نیز اگر فقط خریدار تا مدتی حق به هم زدن معامله را داشته باشد و در آن مدت مال عیب دیگری پیدا کند، اگرچه آن را تحویل گرفته باشد می تواند معامله را به هم بزند.
18-خيار غبن
ثبوت خیار در صورت مغبون بودن خریدار یا فروشنده
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
جواز فسخ معامله در صورت متضرر شدن خریدار یا فروشند
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
ثبوت خیار غبن در صورت گران خریدن یا ارزان فروختن در اثر بی اطلاعی
2125 - اگر خریدار قیمت جنس را نداند یا در موقع معامله غلفت کند و جنس راگرانتر از قیمت معمولی آن بخرد، چنانچه بقدری گران خریده که مردم او را مغبون می دانند و به کمی و زیادی آن اهمیت می دهند می تواند معامله را به هم بزند، و نیز اگر فروشنده قیمت جنس را نداند یا موقع معامله غلفت کند و جنس راارزانتر از قیمت آن بفروشد، در صورتی که مردم به مقداری که ارزان فروخته اهمیت بدهند و او را مغبون بدانند، می تواند معامله را به هم بزند.
جواز فسخ معامله اگر خریدار یا فروشنده قیمت جنس را نداند و آن را خیلی گرانتر یا ارزانتر معامله کند
2125 - اگر خریدار قیمت جنس را نداند یا در موقع معامله غلفت کند و جنس راگرانتر از قیمت معمولی آن بخرد، چنانچه بقدری گران خریده که مردم او را مغبون می دانند و به کمی و زیادی آن اهمیت می دهند می تواند معامله را به هم بزند، و نیز اگر فروشنده قیمت جنس را نداند یا موقع معامله غلفت کند و جنس راارزانتر از قیمت آن بفروشد، در صورتی که مردم به مقداری که ارزان فروخته اهمیت بدهند و او را مغبون بدانند، می تواند معامله را به هم بزند.
19-خيار مجلس
ثبوت خیار مجلس مادامی که طرفین معامله متفرض نشده اند
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
جواز فسخ معامله قبل از متفرق شدن از مجلس معامله
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
عدم جواز فسخ صلح در سه مورد از مواردی که خریدار و فروشنده حق فسخ و خیار دارند
2170 - تا وقتی خریدار و فروشنده از مجلس معامله متفرق نشده اند می توانندمعامله را به هم بزنند. و نیز اگر مشتری حیوانی را بخرد تا سه روز حق به هم زدن معامله را دارد، و همچنین اگر پول جنسی را که نقد خریده تا سه روز ندهد وجنس را تحویل نگیرد، فروشنده می تواند معامله را به هم بزند، ولی کسی که مال را صلح می کند در این سه صورت حق به هم زدن صلح را ندارد، و در هشت صورت دیگر که در احکام خرید و فروش گفته شد، می تواند صلح را به هم بزند.
20-خيانت در وقف
لزوم تعیین متولی امین توسط حاکم شرع در صورت خیانت متولی وقف
2690 - اگر متولی وقف خیانت کند و عایدات آن را به مصرفی که معین شده نرساند، چنانچه برای عموم وقف نشده باشد، در صورت امکان حاکم شرع باید به جای او متولی امینی معین نماید.
21-خيانت فروشنده
حکم معامله روغنی که با پیه مخلوط است
2071 - اگر روغنی را که با پیه مخلوط است بفروشد، چنانچه آن را معین کند، مثلابگوید این یک من روغن را می فروشم ، مشتری می تواند معامله را به هم بزند، ولی اگر آن را معین نکند بلکه یک من روغن بفروشد، بعد روغنی که پیه دارد بدهد، مشتری می تواند آن روغن را پس بدهد و روغن خالص مطالبه نماید.
22-شرط خيار
ثبوت خیار عیب برای مشتری تا زمان شرط خیار گرچه عیب دیگری پیدا شود
2135 - در سه صورت اگر خریدار بفهمد مال عیبی دارد نمی تواند معامله را به هم بزند، ولی می تواند تفاوت قیمت بگیرد: اول : آنکه بعد از معامله تغییری در مال بدهد که مردم بگویند بطوری که خریداری و تحویل داه شده باقی نمانده است . دوم : بعد از معامله بفهمد مال عیب دارد و فقط حق برگرداندن آن را ساقط کند.سوم : بعد از تحویل گرفتن مال عیب دیگری در آن پیدا کند، ولی اگر حیوان معیوبی را بخرد و پیش از گذشتن سه روز عیب دیگری پیدا کند، اگر چه آن را تحویل گرفته باشد باز هم می تواند آن را پس دهد، و نیز اگر فقط خریدار تا مدتی حق به هم زدن معامله را داشته باشد و در آن مدت مال عیب دیگری پیدا کند، اگرچه آن را تحویل گرفته باشد می تواند معامله را به هم بزند.
23-موارد خيار
تعریف خیار به حق بهم زدن معامله و بیان موارد خیار
2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).
در باره ما
|
تماس با ما
|
نظرخواهی
دفتر خدمات ویژه تبیان
مر
ا
جعه: 1,770,604,947