دسته بندی موضوعی احکام شرعی - مستحق

1-مستحق زكات
        حکم دادن زکات به کسی که قبلا فقیر نبوده و می گوید فقیرم
        1931 - به کسی که قبلا فقیر بوده ، و می گوید فقیرم ، اگر چه انسان از گفته اواطمینان پیدا نکند، می شود زکات داد.

        زکات دادن به کسی که قبلا فقیر نبوده و می گوید فقیرم
        1932 - کسی که می گوید فقیرم و قبلا فقیر نبوده یا معلوم نیست ، فقیر بوده یانه اگر از ظاهر حالش گمان پیدا شود که فقیر است می شود به او زکات داد.

        حکم پرداخت زکات به مقروضی که قرض را در معصیت صرف کرده است
        1938 - اگر به کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد زکات بدهد بعدبفهمد قرض را در معصیت مصرف کرده چنانچه آن بدهکار فقیر باشد می تواند آنچه رابه او داده بابت زکات حساب کند ولی اگر چیزی را که گرفته در شرابخواری یا به طور آشکارا در معصیت صرف کرده و از معصیت خود توبه نکرده بنابر احتیاطواجب باید چیزی را که به او داده بابت زکات حساب نکند.

        جواز احتساب بدهی بدهکاری که نمی تواند بپردازد بابت زکات
        1939 - کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگرچه فقیر نباشد انسان می تواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند.

        حکم کمک به مسافری که خرجی اش تمام شده است از زکات
        1940 - مسافری که خرجی او تمام شده یا مرکبش از کار افتاده چنانچه سفر او سفرمعصیت نباشد و نتواند با قرض کردن یا فروختن چیزی ، خود را به مقصد برسانداگرچه در وطن خود فقیر نباشد می تواند زکات بگیرد ولی اگر بتواند در جای دیگر باقرض کردن یا فروختن چیزی مخارج سفر خود را فراهم کند فقط به مقداری که به آنجابرسد می تواند زکات بگیرد.

        لزوم تجدید زکات در صورت پرداخت آن به غیر شیعه
        1942 - کسی که زکات می گیرد باید شیعه دوازده امامی باشد، و اگر از راه شرعی شیعه بودن کسی ثابت شود و به او زکات بدهد و زکات تلف شود بعد معلوم شودشیعه نموده لازم نیست دوباره زکات بدهد.

        وجوب پرداخت زکات به شیعه دوازده امامی
        1942 - کسی که زکات می گیرد باید شیعه دوازده امامی باشد، و اگر از راه شرعی شیعه بودن کسی ثابت شود و به او زکات بدهد و زکات تلف شود بعد معلوم شودشیعه نموده لازم نیست دوباره زکات بدهد.

        جواز پرداخت زکات به ولی طفل فقیر یا دیوانه فقیر
        1943 - اگر طفل یا دیوانه ای از شیعه فقیر باشد انسان می تواند به ولی او زکات بدهد، به قصد اینکه آنچه را می دهد ملک طفل یا دیوانه باشد.

        جواز پرداخت زکات به ولی فقیر یا دیوانه فقیر
        1944 - اگر به ولی طفل و دیوانه دسترسی ندارد می تواند خودش یا به وسیله یک نفر امین زکات را به مصرف طفل یا دیوانه برساند و باید موقعی که زکات به مصرف آنان می رسد نیت زکات کنند.

        شرائط فقیری که به او زکات می توان داد
        1945 - به فقیری که گدایی می کند می شود زکات داد، ولی به کسی که زکات رادر معصیت مصرف می کند نمی شود زکات داد.

        عدم جواز پرداخت زکات به مرتکب معصیت کبیره
        1946 - به کسی که معصیت کبیره را آشکارا بجا می آورد احتیاط واجب آن است که زکات ندهند.

        جواز اعطا زکات به واجب النفقه ای که بدهکار است
        1947 - به کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگرچه مخارج او برانسان واجب باشد می شود زکات داد، ولی اگر زن برای خرجی خودش قرض کرده باشد شوهر نمی تواند بدهی او را از زکات بدهد بلکه اگر کس دیگری هم که مخارج اوبرانسان واجب است برای خرجی خود قرض کند احتیاط واجب آن است که بدهی اورااز زکات ندهد.

        عدم جواز اعطا زکات به زنی که برای خرجی خودش قرض کرده باشد
        1947 - به کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگرچه مخارج او برانسان واجب باشد می شود زکات داد، ولی اگر زن برای خرجی خودش قرض کرده باشد شوهر نمی تواند بدهی او را از زکات بدهد بلکه اگر کس دیگری هم که مخارج اوبرانسان واجب است برای خرجی خود قرض کند احتیاط واجب آن است که بدهی اورااز زکات ندهد.

        عدم جواز پرداخت مخارج اشخاص واجب النفقه از زکات
        1948 - انسان نمی تواند مخارج کسانی را که مثل اولاد خرجشان بر او واجب است اززکات بدهد ولی دیگران می توانند به آنان زکات بدهند.

        جواز پرداخت زکات به فرزند برای مخارج زن و خادم
        1949 - اکر انسان زکات به پسرش بدهد که خرج زن و نوکر و کلفت خود نماید،اشکال ندارد.

        جواز پرداخت زکات به فرزند برای تهیه کتب علمی دینی
        1950 - اگر پسر به کتابهای علمی دینی احتیاج داشته باشد پدر می تواند برای خریدن آنها به او زکات بدهد.

        جواز پرداخت زکات به پسر یا پدر برای ازداوج
        1951 - پدر می تواند به پسرش زکات بدهد که برای خود زن بگیرد پسر هم می تواند برای آن که پدرش زن بگیرد، زکات خود را به او بدهد.

        عدم جواز پرداخت زکات به زنی که شوهرش مخارج او را می دهد
        1952 - به زنی که شوهرش مخارج او را نمی دهد یا خرجی نمی دهد ولی زن می تواند اورا به دادن خرجی مجبور کند نمی شود زکات داد.

        حکم پرداخت زکات به زن فقیری که صیغه شده است
        1953 - زنی که صیغه شده اگر فقیر باشد شوهرش و دیگران می توانند به او زکات بدهند ولی اگر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد یا به جهت دیگری دادن مخارجش بر او واجب باشد، در صورتی که بتواند مخارج آن زن را بدهد یا زن بتواند او را مجبور کند، نمی شود به آن زن زکات داد.

        جواز پرداخت زکات توسط زن به شوهر فقیرش
        1954 - زن می تواند به شوهر فقیر خود زکات بدهد اگر چه شوهر زکات را صرف مخارج خود آن زن نماید.

        حکم گرفتن زکات برای سید از غیر سید
        1955 - سید نمی تواند از غیر سید زکات بگیرد ولی اگر خمس وسایر وجوهات کفایت مخارج او را نکند و از گفتن زکات ناچار باشد می تواند از غیر سید زکات بگیرد ولی احتیاط واجب آن است که اگر ممکن باشد فقط به مقداری که برای مخارج روزانه اش ناچار است بگیرد.

        جواز پراخت زکات به کسی که معلوم نیست سید است
        1956 - به کسی که معلوم نیست سید است یا نه می شود زکات داد.

        استحباب ترجیح زکات گاو و شتر و گوسفند برای آبرومندان و خویشان و اهل علم و کمال
        1973 - مستحب است زکات گاو و گوسفند و شتر را به فقیرهای آبرومند بدهد و دردادن زکات ، خویشان خود را بر دیگران و اهل علم و کمال را بر غیر آنان ، و کسانی راکه اهل سؤال نیستند، بر اهل سؤال مقدم بدارد، ولی اگر دادن زکات به فقیری از جهت دیگری بهتر باشد مستحب است زکات را به او بدهد.

        حکم گرفتن زکات برای مشتغل به تحصیل علم
        1990 - کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند می تواند برای معاش خودکسب کند، چنانچه تحصیل آن علم واجب یا مستحب باشد، می شود به او زکات داد و اگر تحصیل آن علم واجب یا مستحب نباشد، زکات دادن به او اشکال دارد.