دسته بندی موضوعی احکام شرعی - مسافر

1-اقتداء به مسافر
        کراهت اقتدا مسافر در نمازهای شکسته به غیر مسافر و برعکس
        1490 - مسافری که نماز ظهر و عشا را دو رکعت می خواند مکروه است در این نمازها به کسی که مسافر نیست اقتدا کند و کسی که مسافر نیست مکروه است در این نمازها به مسافر اقتدا نماید.

2-اقتداء مسافر
        کراهت اقتدا مسافر در نمازهای شکسته به غیر مسافر و برعکس
        1490 - مسافری که نماز ظهر و عشا را دو رکعت می خواند مکروه است در این نمازها به کسی که مسافر نیست اقتدا کند و کسی که مسافر نیست مکروه است در این نمازها به مسافر اقتدا نماید.

3-روزه مسافر
        صحت روزه مسافری که قصد ده روزه کرده و بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی منصرف شده است
        1343 - مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند اگر روزه بگیرد و بعد از ظهراز ماندن در آن جا منصرف شود چنانچه یک نماز چهار رکعتی خوانده باشد روزه اش صحیح است و تا وقتی در آن جا هست باید نمازهای خود را تمام بخواند و اگر یک نماز چهار رکعتی نخوانده باشد روزه آن روزش صحیح است اما نمازهای خود راباید شکسته بخواند و روزهای بعد هم نمی تواند روزه بگیرد.

        وظیفه مسافری که قصد ده روز کرده است و روزه گرفته و بعد از ظهر از قصد خود منصرف شده است
        1343 - مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند اگر روزه بگیرد و بعد از ظهراز ماندن در آن جا منصرف شود چنانچه یک نماز چهار رکعتی خوانده باشد روزه اش صحیح است و تا وقتی در آن جا هست باید نمازهای خود را تمام بخواند و اگر یک نماز چهار رکعتی نخوانده باشد روزه آن روزش صحیح است اما نمازهای خود راباید شکسته بخواند و روزهای بعد هم نمی تواند روزه بگیرد.

        وجوب روزه بر مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند
        1348 - مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند باید روزه واجب را بگیرد ومی تواند روزه مستحبی را هم به جا آورد و نماز جمعه و نافله ظهر و عصر و عشارا هم بخواند.

        وجوب قضا برای مسافری که تا رمضان سال بعد در سفر بماند
        1703 - اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزه هایی را که نگرفته بر او واجب نیست ، و باید برای هر روز یک مدکه تقریبا ده سیر است طعام ، یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد.ولی اگر به واسطه عذر دیگری ، مثلا برای مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تارمضان بعد باقی بماند، روزه هایی را که نگرفته ، باید قضا کند، و احتیاطمستحب آن است که برای هر روز یک مد طعام هم به فقیر بدهد.

        لزوم روزه برای مسافری که نماز را باید تمام بخواند
        1714 - مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند،نباید روزه بگیرد. و مسافری که نمازش را تمام می خواند، مثل کسی که شغلش مسافرت ، یا سفر او سفر معصیت است ، باید در سفر روزه بگیرد.

        لزوم روزه نگرفتن برای مسافری که نماز را شکسته می خواند
        1714 - مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند،نباید روزه بگیرد. و مسافری که نمازش را تمام می خواند، مثل کسی که شغلش مسافرت ، یا سفر او سفر معصیت است ، باید در سفر روزه بگیرد.

        جواز سه روز روزه مستحبی در مدینه طیبه برای مسافر
        1718 - مسافر می تواند برای خواستن حاجت ، سه روز در مدینه طیبه روزه مستحبی بگیرد.

        روزه مسافری که نمی داند روزه مسافر باطل است
        1719 - کسی که نمی داند روزه مسافر باطل است ، اگر در سفر روزه بگیرد و دربین روز مسأله را بفهمد، روزه اش باطل می شود، و اگر تا مغرب نفهمد، روزه اش صحیح است .

        بطلان روزه اگر فراموش کند که مسافر است و یا حکم شرعی را فراموش کند
        1720 - اگر فراموش کند که مسافر است ، یا فراموش کند که روزه مسافر باطل می باشد و در سفر روزه بگیرد، روزه او باطل است .

        لزوم اتمام روزه برای مسافری که بعد از ظهر سفر کند
        1721 - اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید روزه خود را تمام کند، و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، وقتی به حد ترخص برسد، یعنی به جایی برسد که دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آن را نشنود، باید روزه خود راباطل کند، و اگر پیش از آن روزه را باطل کند، بنابر احتیاط کفاره نیز بر اوواجب است .

        حکم مسافری که پیش از ظهر به وطن یا بجائی که قصد اقامت کرده برسد
        1722 - اگر مسافر پیش از ظهر به وطنش برسد، یا به جایی برسد که می خواهد ده روز در آن جا بماند، چنانچه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده ، باید آن روزرا روزه بگیرد، و اگر انجام داده روزه آن روز بر او واجب نیست .

        لزوم نگرفتن روزه برای مسافری که بعد از ظهر بوطنش برسد
        1723 - اگر مسافر بعد از ظهر به وطنش برسد، یا به جایی برسد که می خواهد ده روزدر آن جا بماند، نباید آن روز را روزه بگیرد.

4-زكات به مسافر
        شرائط بز یا گوسفندی که بابت زکات داده می شود
        1917 - اگر گوسفند برای زکات بدهد، باید اقلا داخل سال دوم شده باشد. و اگربز بدهد، باید داخل سال سوم شده باشد.

        حکم کمک به مسافری که خرجی اش تمام شده است از زکات
        1940 - مسافری که خرجی او تمام شده یا مرکبش از کار افتاده چنانچه سفر او سفرمعصیت نباشد و نتواند با قرض کردن یا فروختن چیزی ، خود را به مقصد برسانداگرچه در وطن خود فقیر نباشد می تواند زکات بگیرد ولی اگر بتواند در جای دیگر باقرض کردن یا فروختن چیزی مخارج سفر خود را فراهم کند فقط به مقداری که به آنجابرسد می تواند زکات بگیرد.

        حکم مسافری که زکات گرفته و هنگام رسیدن به وطن از زکات زیاد آمده است
        1941 - مسافری که در سفر مانده شده و زکات گرفته ، بعد از آنکه به وطنش رسید،اگر چیزی از زکات زیاد آمده باشد در صورتی که بدون مشقت نتواند بقیه را به صاحب مال یا نایب او برساند، باید آن را به حاکم شرع بدهد و بگوید آن چیز زکات است .

5-مسافر بلاتكليف
        تمام بودن نماز بعد از سی روز توفق و بلاتکلیفی در 8 فرسخ
        1353 - اگر مسافر بعد از رسیدن به هشت فرسخ ، سی روز در محلی بماند و در تمام سی روز در رفتن و ماندن مردد باشد بعد از گذشتن سی روز اگر چه مقدار کمی در آن جابماند باید نماز را تمام بخواند ولی اگر پیش از رسیدن به هشت فرسخ ، دررفتن بقیه راه مردد شود، از وقتی که مردد می شود باید نماز را تمام بخواند.

        تمام بودن نماز بعد از سی روز بلاتکلیفی بشرطی که در یک محل مانده باشد
        1355 - مسافری که سی روز مردد بوده ، در صورتی باید نماز را تمام بخواند که سی روز را در یک جا بماند، پس اگر مقداری از آن را در جایی و مقداری را در جای دیگر بماند، بعد از سی روز هم باید نماز را شکسته بخواند.

6-مسافرت در رمضان
        کراهت مسافرت در ماه رمضان برای فرار از روزه
        1715 - مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد، ولی اگر برای فرار از روزه باشد،مکروه است .

7-نماز مسافر
        شکسته شدن نماز ظهر و عصر و عشا مسافر با شرائطی
        1271 - اگر بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده ، یا پشت به قبله یا به طرف راست یا به طرف چپ قبله بجا آورده ، باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.

        تمام بودن نماز اگر نسبت به مسافت شک داشته باشد و تحقیق برایش مشقت داشته باشد
        1274 - اگر سفر، مختصری از هشت فرسخ کمتر باشد یا انسان نداند که سفر اوهشت فرسخ است یا نه ، نباید نماز را شکسته بخواند و چنانچه شک کند که سفر اوهشت فرسخ است یا نه ، در صورتی که تحقیق کردن برایش مشقت دارد باید نمازش را تمام بخواند و اگر مشقت ندارد بنابر احتیاط واجب باید تحقیق کند که اگر دوعادل بگویند، یا بین مردم معروف باشد که سفر او هشت فرسخ است نماز را شکسته بخواند.

        شکسته نبودن نماز اگر سفر مختصری از هشت فرسخ کمتر باشد
        1274 - اگر سفر، مختصری از هشت فرسخ کمتر باشد یا انسان نداند که سفر اوهشت فرسخ است یا نه ، نباید نماز را شکسته بخواند و چنانچه شک کند که سفر اوهشت فرسخ است یا نه ، در صورتی که تحقیق کردن برایش مشقت دارد باید نمازش را تمام بخواند و اگر مشقت ندارد بنابر احتیاط واجب باید تحقیق کند که اگر دوعادل بگویند، یا بین مردم معروف باشد که سفر او هشت فرسخ است نماز را شکسته بخواند.

        شکسته بودن نماز مسافری که تصمیم قطعی برای توقف ده روزه ندارد
        1339 - مسافری که تصمیم ندارد ده روز در جایی بماند مثلا قصدش این است که اگررفیقش بیاید یا منزل خوبی پیدا کند ده روز بماند باید نماز را شکسته بخواند.

        بطلان نماز اگر فراموش کند که نماز مسافر شکسته است و تمام بخواند و در وقت یادش بیاید
        1357 - کسی که می داند مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند، اگر در غیرچهار مکانی که در مسأله پیش گفته شد عمدا تمام بخواند نمازش باطل است . ونیز اگر فراموش کند که نماز مسافر شکسته است و تمام بخواند باید نماز را دوباره بخواند، و اگر بعد از وقت یادش بیاید، بنابر احتیاط واجب باید قضا نماید.

        بطلان نماز مسافر اگر عمدا تمام بخواند
        1357 - کسی که می داند مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند، اگر در غیرچهار مکانی که در مسأله پیش گفته شد عمدا تمام بخواند نمازش باطل است . ونیز اگر فراموش کند که نماز مسافر شکسته است و تمام بخواند باید نماز را دوباره بخواند، و اگر بعد از وقت یادش بیاید، بنابر احتیاط واجب باید قضا نماید.

        لزوم قضا نماز اگر فراموش کند که نماز مسافر شکسته است و بعد از وقت متوجه شود
        1357 - کسی که می داند مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند، اگر در غیرچهار مکانی که در مسأله پیش گفته شد عمدا تمام بخواند نمازش باطل است . ونیز اگر فراموش کند که نماز مسافر شکسته است و تمام بخواند باید نماز را دوباره بخواند، و اگر بعد از وقت یادش بیاید، بنابر احتیاط واجب باید قضا نماید.

        بطلان نماز کسیکه و می داند مسافر است و شکسته باید بخواند ولی بطور عادت تمام بخواند
        1358 - کسی که می داند مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند، اگر فراموش کند و بدون توجه و به طور عادت تمام بخواند نمازش باطل است ، و نیز اگر حکم مسافر و سفر خود را فراموش کرده باشد در صورتی که وقت داشته باشد نمازش رادوباره بخواند بلکه اگر وقت هم گذشته باشد بنابر احتیاط واجب باید قضا نماید.

        لزوم اعاده یا قضا نماز اگر بداند که مسافر است ولی حکم مسافر و سفر خود را فراموش کرده و تمام بخواند
        1358 - کسی که می داند مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند، اگر فراموش کند و بدون توجه و به طور عادت تمام بخواند نمازش باطل است ، و نیز اگر حکم مسافر و سفر خود را فراموش کرده باشد در صورتی که وقت داشته باشد نمازش رادوباره بخواند بلکه اگر وقت هم گذشته باشد بنابر احتیاط واجب باید قضا نماید.

        صحت نماز اگر نداند که نماز مسافر شکسته است و تمام بخواند
        1359 - مسافری که نمی داند باید نماز را شکسته بخواند، اگر تمام بخواند نمازش صحیح است .

        لزوم اعاده یا قضا نماز بطور شکسته اگر بداند نماز مسافر شکسته است ولی جزئیات مساله را نداند و تمام بخواند
        1360 - مسافری که می داند باید نماز را شکسته بخواند اگر بعضی از خصوصیات آن رانداند مثلا نداند که در سفر هشت فرسخی باید شکسته بخواند چنانچه تمام بخواند در صورتی که وقت باقی است ، باید نماز شکسته بخواند، و اگر وقت گذشته بایدشکسته قضا نماید.

        قضا نداشتن نماز اگر فراموش کند که مسافر است و تمام بخواند و بعد از وقت متوجه شود
        1362 - اگر فراموش کند که مسافر است و نماز را تمام بخواند چنانچه در وقت یادش بیاید باید شکسته به جا آورد و اگر بعد از وقت یادش بیاید قضای آن نمازبر او واجب نیست .

        لزوم اعاده نماز بطور شکسته اگر فراموش کند که مسافر است و تمام بخواند و در وقت متوجه شود
        1362 - اگر فراموش کند که مسافر است و نماز را تمام بخواند چنانچه در وقت یادش بیاید باید شکسته به جا آورد و اگر بعد از وقت یادش بیاید قضای آن نمازبر او واجب نیست .

        بطلان نماز اگر کسیکه وظیفه اش تمام خواندن است ، شکسته بخواند
        1363 - کسی که باید نماز را تمام بخواند، اگر شکسته بجا آورد در هر صورت نمازش باطل است .

        بطلان نماز اگر در رکوع رکع سوم یادش بیاید که مسافر است
        1364 - اگر مشغول نماز چهار رکعتی شود و در بین نماز یادش بیاید که مسافر است یا ملتفت شود که سفر او هشت فرسخ است چنانچه به رکوع رکعت سوم نرفته ، بایدنماز را دو رکعتی تمام کند و اگر به رکوع رکعت سوم رفته نمازش باطل است ودر صورتی که به مقدار خواندن یک رکعت هم وقت داشته باشد باید نماز را شکسته بخواند.

        بطلان نماز اگر در رکوع رکعت سوم مساله نماز مسافر را بفهمد
        1365 - اگر مسافر بعضی از خصوصیات نماز مسافر را نداند، مثلا نداند که اگرچهار فرسخ برود و همان روز یا شب آن برگردد باید شکسته بخواند، چنانچه به نیت نماز چهار رکعتی مشغول نماز شود و پیش از رکوع رکعت سوم مسأله را بفهمد بایدنماز را دو رکعتی تمام کند و اگر در رکوع ملتفت شود نمازش باطل است و درصورتی که به مقدار یک رکعت از وقت هم مانده باشد باید نماز را شکسته بخواند.

        لزوم اتمام نماز به صورت دو رکعتی اگر قبل از رکوع رکعت سوم مساله نماز مسافر را بفهمد
        1365 - اگر مسافر بعضی از خصوصیات نماز مسافر را نداند، مثلا نداند که اگرچهار فرسخ برود و همان روز یا شب آن برگردد باید شکسته بخواند، چنانچه به نیت نماز چهار رکعتی مشغول نماز شود و پیش از رکوع رکعت سوم مسأله را بفهمد بایدنماز را دو رکعتی تمام کند و اگر در رکوع ملتفت شود نمازش باطل است و درصورتی که به مقدار یک رکعت از وقت هم مانده باشد باید نماز را شکسته بخواند.

        استحباب اعاده نماز بعد از
        1366 - مسافری که باید نماز را تمام بخواند اگر به واسطه ندانستن مسأله به نیت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مسأله را بفهمد باید نماز را چهاررکعتی تمام کند و احتیاط مستحب آن است که بعد از تمام شدن نماز دوباره آن نماز را چهار رکعتی بخواند.

        لزوم اتمام نماز به صورت چهار رکعتی اگر مسافر در بین نماز بفهمد که وظیفه اش تمام خواندن است
        1366 - مسافری که باید نماز را تمام بخواند اگر به واسطه ندانستن مسأله به نیت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مسأله را بفهمد باید نماز را چهاررکعتی تمام کند و احتیاط مستحب آن است که بعد از تمام شدن نماز دوباره آن نماز را چهار رکعتی بخواند.