خدمات تلفن همراه

دسته بندی موضوعی احکام شرعی - قبله


1-استبراء رو به قبله
        حرمت رو به قبله و یا پشت ه قبله بودن هنگام استبراء در صورتی که بول از مخرج بیرون آید
        61 - در موقع تطهیر مخرج بول و غائط رو به قبله و پشت به قبله بودن اشکالی ندارد، ولی اگر در موقع استبراء، بول از مخرج بیرون آید در این حال رو به قبله و پشت به قبله بودن حرام است .

2-انحراف از قبله
        بطلان نماز در صورتیکه عمدا یاسهوا پشت به قبله کند
        1128 - اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از نماز بوده یا دربین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده نمازش صحیح است .

        بطلان نماز اگر عمدا به قدری از قبله برگردد که نگویند رو به قبله است
        1130 - هرگاه برای ادب دستها را روی هم بگذارد اگرچه مثل آنها نباشدبنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند، ولی اگر از روی فراموشی یاناچاری یا برای کار دیگر مثل خاراندن دست و مانند آن ، دستها را روی هم بگذارد،اشکال ندارد.

        بطلان نماز در صورتیکه عمدا یا سهوا به طرف راست یا چپ قبله برگردد
        1130 - هرگاه برای ادب دستها را روی هم بگذارد اگرچه مثل آنها نباشدبنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند، ولی اگر از روی فراموشی یاناچاری یا برای کار دیگر مثل خاراندن دست و مانند آن ، دستها را روی هم بگذارد،اشکال ندارد.

3-تخلى پشت به قبله
        لزوم انحراف طرف جلوی بدن از قبله در وقت تخلی
        59 - موقع تخلی باید طرف جلوی بدن یعنی شکم و سینه رو به قبله و پشت به قبله نباشد.

        جایز بودن تخلی رو و پشت به قبله در وقت ناچاری
        62 - اگر برای آنکه نامحرم او را نبیند مجبور شود رو به قبله یا پشت به قبله بنشیند، باید رو به قبله یا پشت به قبله بنشیند. و نیز اگر از راه دیگرناچار باشد که رو به قبله یا پشت به قبله بنشیند، مانعی ندارد.

        جایز نبودن نشاندن بچه رو یا پشت به قبله در وقت تخلی
        63 - احتیاط واجب آن است که بچه را در وقت تخلی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند، ولی اگر خود بچه بنشیند جلوگیری از او واجب نیست .

        لازم نبودن جلوگیزی از بچه ای که برای تخلی رو یا پشت به قبله نشسته است
        63 - احتیاط واجب آن است که بچه را در وقت تخلی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند، ولی اگر خود بچه بنشیند جلوگیری از او واجب نیست .

4-تخلى رو به قبله
        لزوم انحراف طرف جلوی بدن از قبله در وقت تخلی
        59 - موقع تخلی باید طرف جلوی بدن یعنی شکم و سینه رو به قبله و پشت به قبله نباشد.

        کفایت نکردن انحراف طرف جلو بدن در وقت تخلی از قبله و لزوم انحراف عورت نیز
        60 - اگر موقع تخلی طرف جلوی بدن کسی رو به قبله یا پشت به قبله باشد و عورت را از قبله بگرداند، کفایت نمی کند. و اگر جلوی بدن او رو به قبله یا پشت به قبله نباشد، احتیاط واجب آن است که عورت را رو به قبله یا پشت به قبله ننماید.

        کفایت نکردن انحراف عورت از قبله در وقت تخلی و لزوم انحراف طرف جلو بدن
        60 - اگر موقع تخلی طرف جلوی بدن کسی رو به قبله یا پشت به قبله باشد و عورت را از قبله بگرداند، کفایت نمی کند. و اگر جلوی بدن او رو به قبله یا پشت به قبله نباشد، احتیاط واجب آن است که عورت را رو به قبله یا پشت به قبله ننماید.

        حرمت رو به قبله و یا پشت به قبله بودن هنگام استبراء در صورتی که بول از مخرج بیرون آید
        61 - در موقع تطهیر مخرج بول و غائط رو به قبله و پشت به قبله بودن اشکالی ندارد، ولی اگر در موقع استبراء، بول از مخرج بیرون آید در این حال رو به قبله و پشت به قبله بودن حرام است .

        جایز بودن تخلی رو و پشت به قبله در وقت ناچاری
        62 - اگر برای آنکه نامحرم او را نبیند مجبور شود رو به قبله یا پشت به قبله بنشیند، باید رو به قبله یا پشت به قبله بنشیند. و نیز اگر از راه دیگرناچار باشد که رو به قبله یا پشت به قبله بنشیند، مانعی ندارد.

        جایز نبودن نشاندن بچه رو یا پشت به قبله در وقت تخلی
        63 - احتیاط واجب آن است که بچه را در وقت تخلی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند، ولی اگر خود بچه بنشیند جلوگیری از او واجب نیست .

        لازم نبودن جلوگیری از بچه ای که برای تخلی رو یا پشت به قبله نشسته است
        63 - احتیاط واجب آن است که بچه را در وقت تخلی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند، ولی اگر خود بچه بنشیند جلوگیری از او واجب نیست .

5-تطهير رو به قبله
        جواز رو به قبله و یا پشت به قبله بودن در موقع تطهیر مخرج بول و غائط
        61 - در موقع تطهیر مخرج بول و غائط رو به قبله و پشت به قبله بودن اشکالی ندارد، ولی اگر در موقع استبراء، بول از مخرج بیرون آید در این حال رو به قبله و پشت به قبله بودن حرام است .

6-رو به قبله كردن محتضر
        لزوم رو به قبله خوابانیدن شخص محتضر بطوریکه کف پاهایش رو به قبله باشد
        533 - مسلمانی را که محتضر است یعنی در حال جان دادن می باشد، مرد باشد یازن ، بزرگ باشد یا کوچک ، باید به پشت بخوابانند به طوری که کف پاهایش به طرف قبله باشد. و اگر خواباندن او کاملا به این طور ممکن نیست ، بنابر احتیاطواجب تا اندازه ای که ممکن است ، باید به این دستور عمل کنند. و چنانچه خواباندن او به هیچ قسم ممکن نباشد به قصد احتیاط او را رو به قبله بنشانند. و اگر آن هم نشود، باز به قصد احتیاط او را به پهلوی راست یا به پهلوی چپ ، رو به قبله بخوابانند.

        لازم نبودن اجازه از ولی محتضر برای رو به قبله خوابانیدن او
        535 - رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است ، و اجازه گرفتن از ولی او لازم نیست .

        وجوب کفائی رو به قبله کردن محتضر
        535 - رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است ، و اجازه گرفتن از ولی او لازم نیست .

7-قبله براى محتضر
        لزوم رو به قبله بودن میت تا وقتی که او را از محل احتضار حرکت نداده اند
        534 - احتیاط واجب آن است که تا وقتی او را از محل احتضار حرکت نداده اند، رو به قبله باشد، و بعد از حرکت دادن این احتیاط واجب نیست .

8-قبله در ذبح
        جواز کشتن حیوان بهر طرف که باشد اگر یقین و گمان به قبله پیدا نکند
        787 - کسی که یقین به قبله ندارد، اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که بایدرو به قبله انجام داد، مثلا بخواهد سر حیوانی را ببرد، باید به گمان عمل نماید. واگر گمان ممکن نیست ، به هر طرف که انجام دهد، صحیح است .

        کفایت گمان به قبله در کشتن حیوان و مانند آن اگر یقین به قبله ندارد
        787 - کسی که یقین به قبله ندارد، اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که بایدرو به قبله انجام داد، مثلا بخواهد سر حیوانی را ببرد، باید به گمان عمل نماید. واگر گمان ممکن نیست ، به هر طرف که انجام دهد، صحیح است .

9-قبله در نماز
        لازم نبودن دقت زیاد برای رو به قبله ایستادن
        776 - خانه کعبه که در مکه معظمه می باشد قبله است ، و باید روبروی آن ، نمازخواند. ولی کسی که دور است ، اگر طوری بایستد که بگویند رو به قبله نمازمی خواند، کافی است . و همچنین است کارهای دیگری که مانند سر بریدن حیوانات بایدرو به قبله انجام گیرد.

        وجوب نماز خواندن روبروی خانه کعبه
        776 - خانه کعبه که در مکه معظمه می باشد قبله است ، و باید روبروی آن ، نمازخواند. ولی کسی که دور است ، اگر طوری بایستد که بگویند رو به قبله نمازمی خواند، کافی است . و همچنین است کارهای دیگری که مانند سر بریدن حیوانات بایدرو به قبله انجام گیرد.

        لازم نبودن مراعات قبله در زانوها و نوک پای نمازگزار
        777 - کسی که نماز واجب را ایستاده می خواند، باید طوری بایستد که بگویندرو به قبله ایستاده ، و لازم نیست زانوهای او و نوک پای او هم رو به قبله باشد.

        کیفیت رو به قبله بودن کسیکه باید نشسته نماز بخواند و نمی تواند بطور معمول بنشیند
        778 - کسی که باید نشسته نماز بخواند، اگر نمی تواند به طور معمول بنشیند ودر موقع نشستن ، کف پاها را به زمین می گذارد، باید در موقع نماز صورت و سینه وشکم او رو به قبله باشد، و لازم نیست ساق پای او رو به قبله باشد.

        کیفیت رو به قبله بودن کسیکه نمی توند نشسته نماز بخواند
        779 - کسی که نمی تواند نشسته نماز بخواند، باید در حال نماز به پهلوی راست طوری بخوابد که جلوی بدن او رو به قبله باشد. و اگر ممکن نیست ، باید به پهلوی چپ طوری بخوابد که جلوی بدن او رو به قبله باشد. و اگر این را هم نتواند،باید به پشت بخوابد، به طوری که کف پای او رو به قبله باشد.

        استجاب رعایت قبله در سجده سهو
        780 - نماز احتیاط و سجده و تشهد فراموش شده را باید رو به قبله بجا آورد. و در سجده سهو هم احتیاط مستحب همین است .

        جواز خواندن نماز مستحبی در حال راه رفتن و سواری بدون رعایت قبله
        781 - نماز مستحبی را می شود در حال راه رفتن و سواری خواند. و اگر انسان دراین دو حال نماز مستحبی بخواند، لازم نیست رو به قبله باشد.

        لزوم تحصیل یقین نسبت به جهت قبله قبل از نماز
        782 - کسی که می خواهد نماز بخواند، باید برای پیدا کردن قبله کوشش نماید تایقین کند که قبله کدام طرف است . و می تواند به گفته دو شاهد عادل که از روی نشانه های حسی شهادت می دهند، یا به قول کسی که از روی قاعده علمی قبله رامی شناسد و محل اطمینان است ، عمل کند. و اگر اینها ممکن نشد، باید به گمانی که ازمحراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا از راههای دیگر پیدا می شود، عمل نماید. حتی اگر از گفته فاسق یا کافری که به واسطه قواعد علمی قبله را می شناسد گمان به قبله پیدا کند، کافی است .

        کافی بودن گفته کسی که از روی قاعده علمی قبله را می شناسد
        782 - کسی که می خواهد نماز بخواند، باید برای پیدا کردن قبله کوشش نماید تایقین کند که قبله کدام طرف است . و می تواند به گفته دو شاهد عادل که از روی نشانه های حسی شهادت می دهند، یا به قول کسی که از روی قاعده علمی قبله رامی شناسد و محل اطمینان است ، عمل کند. و اگر اینها ممکن نشد، باید به گمانی که ازمحراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا از راههای دیگر پیدا می شود، عمل نماید. حتی اگر از گفته فاسق یا کافری که به واسطه قواعد علمی قبله را می شناسد گمان به قبله پیدا کند، کافی است .

        کافی بودن گمان در تعیین قبله اگر تحصیل یقین ممکن نباشد
        782 - کسی که می خواهد نماز بخواند، باید برای پیدا کردن قبله کوشش نماید تایقین کند که قبله کدام طرف است . و می تواند به گفته دو شاهد عادل که از روی نشانه های حسی شهادت می دهند، یا به قول کسی که از روی قاعده علمی قبله رامی شناسد و محل اطمینان است ، عمل کند. و اگر اینها ممکن نشد، باید به گمانی که ازمحراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا از راههای دیگر پیدا می شود، عمل نماید. حتی اگر از گفته فاسق یا کافری که به واسطه قواعد علمی قبله را می شناسد گمان به قبله پیدا کند، کافی است .

        کافی نبودن گفته دو شاهد عادل که از روی نشانه های حسی شهادت به جهت قبله می دهند
        782 - کسی که می خواهد نماز بخواند، باید برای پیدا کردن قبله کوشش نماید تایقین کند که قبله کدام طرف است . و می تواند به گفته دو شاهد عادل که از روی نشانه های حسی شهادت می دهند، یا به قول کسی که از روی قاعده علمی قبله رامی شناسد و محل اطمینان است ، عمل کند. و اگر اینها ممکن نشد، باید به گمانی که ازمحراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا از راههای دیگر پیدا می شود، عمل نماید. حتی اگر از گفته فاسق یا کافری که به واسطه قواعد علمی قبله را می شناسد گمان به قبله پیدا کند، کافی است .

        جایز نبودن اعتماد به حدس ضعیف اگر بتواند حدس قویتری به قبله پیدا کند
        783 - کسی که گمان به قبله دارد، اگر بتواند گمان قویتری پیدا کند، نمی تواند به گمان خود عمل نماید. مثلا اگر میهمان از گفته صاحبخانه گمان به قبله پیدا کند، ولی بتواند از راه دیگر گمان قویتری پیدا کند، نباید به حرف اوعمل نماید.

        لزوم نماز خواندن به چهار طرف اگر یقین یا گمان به سمت قبله پیدا نمی کند
        784 - اگر برای پیدا کردن قبله وسیله ای ندارد، یا با اینکه کوشش کرده گمانش به طرفی نمی رود، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، باید چهار نماز به چهارطرف بخواند. و اگر به اندازه چهار نماز وقت ندارد، باید به اندازه ای که وقت دارد نماز بخواند. مثلا اگر فقط به اندازه یک نماز وقت دارد، باید یک نماز به هر طرفی که می خواهد بخواند. و باید نمازها را طوری بخواند که یقین کند یکی ازآنها رو به قبله بوده ، یا اگر از قبله کج بوده ، به طرف دست راست و دست چپ قبله نرسیده است .

        لزوم در نماز به دو طرف اگر یقین یا حدس پیدا کند که قبله در یکی از آن دو جهت است
        785 - اگر یقین یا گمان کند که قبله در یکی از دو طرف است ، باید به هر دوطرف نماز بخواند. ولی احتیاط مستحب آن است که در صورت گمان ، به چهار طرف نماز بخواند.

        وظیفه کسیکه باید به چند طرف نماز بخواند اگر بخواهد دو نماز ترتیب دار بخواند
        786 - کسی که باید به چند طرف نماز بخواند، اگر بخواهد نماز ظهر و عصر یامغرب و عشا را بخواند، بهتر آن است که نماز اول را به هر چند طرف که واجب است بخواند، بعد نماز دوم را شروع کند.

        لزوم گردش به سوی قبله اگر قطار یا اتومبیلی که ناچاریم در آن نماز بخوانیم از قبله منحرف شود
        880 - شرط دوم : مکان نمازگزار باید بی حرکت باشد، و اگر به واسطه تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جایی که حرکت دارد مانند اتومبیل و کشتی و ترن نمازبخواند، به قدری که ممکن است باید در حال حرکت چیزی نخواند، و اگرآنها از قبله به طرف دیگر حرکت کنند به طرف قبله برگردد.

        لزوم قضا یا اعاده نماز اگر متوجه شود رو به قبله نخوانده است
        1271 - اگر بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده ، یا پشت به قبله یا به طرف راست یا به طرف چپ قبله بجا آورده ، باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.

10-قبله در نماز ميت
        وجوب رو به قبله بودن کسیکه نماز میت می خواند
        597 - کسی که به میت نماز می خواند، باید رو به قبله باشد و نیز واجب است میت را مقابل او به پشت بخوابانند، به طوری که سر او به طرف راست نمازگزار وپای او بطرف چپ نمازگزار باشد.

11-قبله نماز
        لزوم رعایت قبله در نماز احتیاط و قضا سجده و تشهد فراموش شده
        780 - نماز احتیاط و سجده و تشهد فراموش شده را باید رو به قبله بجا آورد. و در سجده سهو هم احتیاط مستحب همین است .

در باره ما   |  تماس با ما  |   نظرخواهی
دفتر خدمات ویژه تبیان
مراجعه: 1,876,053,571