احکام شرعی - احکام خمس/ - جواهری که به واسطه فرو رفتن در دریا به دست میآید - تطابق با فتوای آیت الله العظمی مکارم

1819 - اگر به واسطه غواصی یعنی فرو رفتن در دریا لؤلؤ و مرجان یا جواهر دیگری که با فرو رفتن در دریا بیرون می آید بیرون آورند، روییدنی باشد، یا معدنی ،چنانچه بعد از کم کردن مخارجی که برای بیرون آوردن آن کرده اند، قیمت آن ( به 18 نخود طلاي سكه دار برسد، خواه در يك مرتبه از دريا بيرون آورديادر چند دفعه پشت سر هم و با فاصله كه عرفا يك مرتبه حساب شود، از يك جنس باشد يا از چند جنس ، و هرگاه چند نفر جواهراتي را از دريا بيرون آورند، بنابراحتياط لازم نيست سهم هر كدام به اندازه نصاب برسد، بلكه اگر مجموعا به اندازه نصاب برسد، بايد خمس آن را بدهد.) به 18 نخود طلا برسد، باید خمس آن را بدهند، چه در یک دفعه آن را از دریا بیرون آورده باشند یا در چند دفعه ، آنچه بیرون آمده از یک جنس باشد یا از چندجنس ، ولی اگر چند نفر آن را بیرون آورده باشند هر کدام آنان که قیمت سهمش به 18 نخود طلا برسد فقط او باید خمس بدهد.

1820 - اگر بدون فرو رفتن در دریا به وسیله اسبابی جواهر بیرون آورد وبعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده قیمت آن به 18 نخود طلا برسد بنابراحتیاط خمس آن واجب است . ولی اگر از روی آب دریا یا از کنار دریا جواهربگیرد، در صورتی باید خمس آن را بدهد ( در هر دو صورت فوق ، چنانچه قيمت آن بعد از كم كردن مخارج ، به حدنصاب برسد، احتياط واجب آن است كه خمس آن را بدهند.) که این کار شغلش باشد و از مخارج سالش به تنهایی یا با منفعتهای دیگر زیاد بیاید.

1821 - ( ماهي و حيوانات ديگري را كه از دريا مي گيرند، خمس ندارد ولي جزءدرآمد كسب حساب مي شود كه اگر در آخر سال چيزي از آن يا قيمت آن اضافه بيايد،خمس دارد.) خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می گیرددر صورتی واجب است که برای کسب بگیرد و به تنهایی یا با منفعتهای دیگرکسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.

1822 - اگر انسان بدون قصد این که چیزی از دریا بیرون آورد در دریا فرو رود واتفاقا جواهری به دستش آید ( بايد خمس آن را بدهد.) در صورتی که قصد کند که آن چیز ملکش باشد باید خمس آن را بدهد.

1823 - اگر انسان در دریا فرو رود و حیوانی را بیرون آورد و در شکم آن جواهری پیدا کند ( اگر قيمتش بعد از كم كردن مخارج به حد نصاب برسد، چنانچه آن حيوان مانند صدف باشد كه نوعا در شكمش جواهر است ، بايد خمس آن را بدهد و اگر اتفاقاآن جواهر را بلعيده باشد باز احتياط واجب پرداختن خمس آن است .) که قیمتش هیجده نخود طلا یا بیشتر باشد چنانچه آن حیوان مانند صدف باشد که نوعا در شکمش جواهر است ، باید خمس آن را بدهد، و اگر اتفاقا جواهربلعیده باشد احتیاط آن است که حکم گنج را در آن جاری کنند.

1824 - اگر در رودخانه های بزرگ مانند دجله و فرات فرو رود و جواهری بیرون آورد، چنانچه در آن رودخانه جواهر عمل می آید باید خمس آن را بدهد.

1825 - اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخودطلا یا بیشتر باشد باید خمس آن را بدهد و چنانچه از روی آب یا از کنار دریابه دست آورد ( بنابر احتياط واجب بايد خمس آن را بدهند.) اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا هم نرسد در صورتی که این کار کسبش باشد و به تنهایی یا با منفعتهای دیگر او از مخارج سالش زیاد بیایدباید خمس آن را بدهد.

1826 - کسی که کسبش غواصی یا بیرون آوردن معدن است اگر خمس آنها را بدهد وچیزی از مخارج سالش زیاد بیاید لازم نیست دوباره خمس آن را بدهد.

1827 - اگر بچه ای معدنی را بیرون آورد یا مال حلال مخلوط به حرام داشته باشدیا گنجی پیدا کند یا به واسطه فرو رفتن در دریا جواهری بیرون آورد ولی او بایدخمس آنها را بدهد. ( اين مسأله در رساله آيةالله مكارم شيرازي ذكر نشده است .)