دسته بندی موضوعی احکام شرعی - روزه


1-آب دهان روزه دار
        باطل نشدن روزه با فرو بردن آب دهان
        1579 - فرو بردن آب دهان ، اگر چه بواسطه خیال کردن ترشی و مانند آن در دهان جمع شده باشد، روزه را باطل نمی کند.

2-آبتنى براى روزه دار
        بطلان روزه در اثر فرو بردن عمدی تمام سر در آب
        1608 - اگر روزه دار عمدا تمام سر را در آب فرو برد، اگرچه باقی بدن او از آب بیرون باشد، بنا بر احتیاط واجب باید قضای آن روزه را بگیرد. ولی اگر تمام بدن را آب بگیرد و مقداری از سر بیرون باشد روزه او باطل نمی شود.

        باطل نشدن روزه به فرو بردن نیمی از سر در آب
        1609 - اگر نصف سر را یک دفعه و نصف دیگر آن را دفعه دیگر در آب فرو برد،روزه اش باطل نمی شود.

        صحت روزه در صورت شک در اینکه آیا تمام سر در آب فرو رفته یا نه
        1610 - اگر شک کند که تمام سر زیر آب رفته یا نه روزه اش صحیح است .

        بطلان روزه با فرو بردن تمام سر در آب بغیر از موها
        1611 - اگر سر زیر آب برود ولی مقداری از موها بیرون بماند، روزه باطل می شود.

        بطلان روزه در صورت فرو بردن سر در گلال
        1612 - احتیاط واجب آن است که سر را در گلاب فرو نبرد، ولی در آبهای مضاف دیگر و در چیزهای دیگر که روان است ، اشکال ندارد.

        عدم بطلان روزه در صورت فرو بردن سر در آبهای مضاف و چیزهای روان دیگر غیر از گلاب
        1612 - احتیاط واجب آن است که سر را در گلاب فرو نبرد، ولی در آبهای مضاف دیگر و در چیزهای دیگر که روان است ، اشکال ندارد.

        باطل نشدن روزه اگر بی اختیار در آب بیفتد یا بر اثر فراموشی سر زیر آب کند
        1613 - اگر روزه دار بی اختیار در آب بیفتد و تمام سر او را آب بگیرد، یافراموش کند که روزه است و سر در آب فرو برد، روزه او باطل نمی شود.

        بطلان روزه روزه دار در صورت توجه به اینکه اگر در آب بیفتد عادتا سرش به زیر آب می رود
        1614 - اگر عادتا با افتادن در آب سرش زیر آب می رود، چنانچه با توجه به این مطلب خود را در آب بیندازد و سرش زیر آب برود روزه اش باطل می شود.

        صحت روزه در صورت فرو رفتن سر در آب بی اختیار یا از سر فراموشی
        1615 - اگر فراموش کند که روزه است و سر را در آب فرو برد یا دیگری به زورسر او را در آب فرو برد، چنانچه در زیر آب یادش بیاید که روزه است یا آن کس دست خود را بردارد، باید فورا سر را بیرون آورد، و چنانچه بیرون نیاورد، روزه اش باطل می شود.

        لزوم خروج فوری از آب با زوال فراموشی و اکراه
        1615 - اگر فراموش کند که روزه است و سر را در آب فرو برد یا دیگری به زورسر او را در آب فرو برد، چنانچه در زیر آب یادش بیاید که روزه است یا آن کس دست خود را بردارد، باید فورا سر را بیرون آورد، و چنانچه بیرون نیاورد، روزه اش باطل می شود.

        صحت روزه و غسل ارتماسی در صورت فراموشی روزه
        1616 - اگر فراموش کند که روزه است و به نیت غسل سر را در آب فرو برد، روزه و غسل او صحیح است .

        بطلان روزه با فرو بردن سر در آب برای نجات دادن غریق
        1618 - اگر برای آنکه کسی را از غرق شدن نجات دهد، سر را در آب فرو برد، اگرچه نجات دادن او واجب باشد، روزه اش باطل است .

3-آبتنى در روزه
        کراهت نشستن زن در آب وقتی روزه باشد
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

4-آروغ براى روزه دار
        ممنوعیت آروغ زدن اگر بداند چیزی از گلو بیرون می آید
        1651 - اگر یقین داشته باشد که به واسطه آروغ زدن چیزی از گلو بیرون می آید، نباید عمدا آروغ بزند، ولی اگر یقین نداشته باشد اشکال ندارد.

5-آمپول در روزه
        عدم بطلان روزه با تزریق آمپولی که عضو را بی حس نموده و یا به جای دوا بکار می رود
        1576 - احتیاط واجب آن است که روزه دار از استعمال آمپولی که به جای غذا به کار می رود، خودداری کند. ولی تزریق آمپولی که عضو را بی حس می کند یابه جای دوا استعمال می شود، اشکال ندارد.

        لزوم اجتناب از آمپولی که بجای غذا بکار می رود
        1576 - احتیاط واجب آن است که روزه دار از استعمال آمپولی که به جای غذا به کار می رود، خودداری کند. ولی تزریق آمپولی که عضو را بی حس می کند یابه جای دوا استعمال می شود، اشکال ندارد.

6-آميزش در روزه
        بطلان روزه در پی جماع گرچه منی بیرون نیاید
        1584 - جماع روزه را باطل می کند، اگر چه به مقدار ختنه گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید.

        عدم بطلان روزه با آمیزش بکمتر از ختنه گاه و بدون خروج منی
        1585 - اگر کمتر از مقدار ختنه گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید، روزه باطل نمی شود، ولی کسی که آلتش را بریده اند اگر کمتر از ختنه گاه را هم داخل کند، روزه اش باطل می شود.

        عدم بطلان روزه در صورت شک در دخول
        1586 - اگر شک کند که به اندازه ختنه گاه داخل شده یانه ، روزه او صحیح است . و کسی که آلتش را بریده اند، اگر شک کند که دخول شده یا نه ، روزه او صحیح است .

        باطل نشدن روزه با آمیزش سهوی یا باکراه
        1587 - اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید، یا او را به جماع مجبورنمایند، به طوری که از خود اختیاری نداشته باشد، روزه او باطل نمی شود. ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید یا دیگر مجبور نباشد، باید فورا از حال جماع خارج شود، و اگر خارج نشود، روزه او باطل است .

7-آميزش براى روزه دار
        عدم لزوم تعدد کفاره به تعدد آمیزش در روزه ماه رمضان
        1667 - اگر روزه دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه جماع کند، یک کفاره براو واجب است ، ولی اگر جماع او حرام باشد یک کفاره جمع واجب می شود.

8-ابطال روزه
        جواز ابطال قضای روزه رمضان پیش از ظهر
        1700 - کسی که قضای روزه رمضان را گرفته ، اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد، می تواند پیش از ظهر روزه خود را باطل نماید.

        لزوم باطل نکردن قضای روزه میت بعد از ظهر
        1701 - اگر قضای روزه ماه رمضان شخص دیگری را گرفته باشد، احتیاط واجب آن است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند.

9-احتلام در روزه
        صحت روزه اگر بداند در خواب محتلم میشود و بخوابد و محتلم شود
        1590 - هرگاه روزه دار بداند که اگر در روز بخوابد، محتلم می شود، یعنی در خواب منی از او بیرون می آید، می تواند در روز بخوابد. و چنانچه بخوابد و محتلم هم بشود، روزه اش صحیح است .

        عدم جلوگیری از منی در صورت احتلام در خواب و بیدار شدن
        1591 - اگر روزه دار در حال بیرون آمدن منی از خواب بیدار شود، واجب نیست ازبیرون آمدن آن جلوگیری کند.

        جواز بول و استبراء برای روزه داری که محتلم شده است
        1592 - روزه داری که محتلم شده ، می تواند بول کند و به دستوری که در مسأله 72گفته شد، استبرا نماید. ولی اگر بداند به واسطه بول یا استبرا کردن باقی مانده منی از مجری بیرون می آید، در صورتی که غسل کرده باشد، نمی تواند استبرا کند.

        لزوم بول و استبراء برای روزه داری که محتلم شده است و می داند منی در مجرا مانده است
        1593 - روزه داری که محتلم شده ، اگر بداند منی در مجری مانده و در صورتی که پیش از غسل بول نکند بعد از غسل منی از او بیرون می آید، بنابر احتیاط واجب بایدپیش از غسل بول کند.

10-احتلام روزه دار
        فوریت نداشتن غسل اگر روزه دار در روز محتلم شود
        1632 - اگر روزه دار در روز محتلم شود، واجب نیست فورا غسل کند.

        صحت روزه در صورت بیدار شدن و احتلام پس از اذان صبح
        1633 - هرگاه در ماه رمضان بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده ، اگرچه بداند پیش از اذان محتلم شده ، روزه او صحیح است .

11-اخلاط روزه دار
        حکم فرو بردن اخلاط سر و سینه
        1580 - فرو بردن اخلاط سر و سینه ، تا به فضای دهان نرسیده ، اشکال ندارد. ولی اگر داخل فضای دهان شود، احتیاط واجب آن است که آن را فرو نبرد.

12-استمناء در روزه
        بطلان روزه باستمناء
        1588 - اگر روزه دار استمنا کند، یعنی با خود کاری کند که منی از او بیرون آید، روزه اش باطل می شود.

        عدم بطلان روزه اگر بقصد بیرون آمدن منی کاری کند و منی بیرون نیاید
        1594 - اگر به قصد بیرون آمدن منی کاری بکند، در صورتی که منی ازاو بیرون نیاید، روزه اش باطل نمی شود.

        عدم بطلان روزه اگر بقصد استمناء کاری کند و برخلاف عادت منی خارج شود
        1595 - اگر روزه دار بدون قصد بیرون آمدن منی با کسی بازی و شوخی کند، درصورتی که عادت نداشته باشد که بعد از بازی و شوخی منی از او خارج شود، اگرچه اتفاقا منی بیرون آید، روزه او صحیح است . ولی اگر شوخی را ادامه دهد تاآن جا که نزدیک است منی خارج شود، و خودداری نکند تا خارج گردد، روزه اش باطل است .

13-اماله براى روزه دار
        بطلان روزه با اماله با مایع
        1645 - اماله کردن با چیز روان اگرچه از روی ناچاری و برای معالجه باشد، روزه را باطل می کند، ولی استعمال شیافهایی که برای معالجه است اشکال ندارد، واحتیاط واجب آن است که از استعمال شیافهایی که برای کیف کردن است ، مثل شیاف تریاک یا برای تغذیه از این مجرا است ، خودداری نمایند.

14-انصراف از روزه
        بطلان روزه واجب معین در صورتیکه از نیت روزه گرفتن برگردد
        1570 - اگر در روزه واجب معینی مثل روزه رمضان از نیت روزه گرفتن برگردد، روزه اش باطل است ، ولی چنانچه نیت کند که چیزی را که روزه را باطل می کندبجا آورد در صورتی که آن را انجام ندهد، روزه اش باطل نمی شود.

15-انفيه براى روزه دار
        کراهت انفیه و شیاف برای روزه دار
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

16-بيهوشى در روزه
        صحت روزه اگر در وسط روز ساعاتی بیهوش شود
        1558 - اگر پیش از اذان صبح نیت کند و بیهوش شود و در بین روز به هوش آید، بنابر احتیاط واجب باید روزه آن روز را تمام نماید و اگر تمام نکرد،قضای آن را بجا آورد.

17-تاخير قضاء روزه
        لزوم پرداخت یک مد طعام و قضا برای کسی که قضای روزه رمضان را تا سال آینده تاخیر بیندازد
        1705 - اگر در ماه رمضان به واسطه عذری روزه نگیرد و بعد از رمضان عذر اوبرطرف شود و تا رمضان آینده عمدا قضای روزه را نگیرد، باید روزه را قضا کند وبرای هر روز یک مد گندم یا جو و مانند اینها هم به فقیر بدهد.

        وجوب قضا و پرداخت فدیه برای کسی که در قضای روزه رمضان تا سال آینده کوتاهی کند
        1706 - اگر در قضای روزه کوتاهی کند تا وقت تنگ شود و در تنگی وقت عذری پیداکند، باید قضا را بگیرد و برای هر روز یک مد گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد، بلکه اگر موقعی که عذر دارد، تصمیم داشته باشد که بعد از برطرف شدن عذر روزه های خود را قضا کند، و پیش از آن که قضا نماید در تنگی وقت عذرپیدا کند، باید قضای آن را بگیرد، و احتیاط واجب آن است که برای هر روز هم یک مد غذا به فقیر بدهد.

        کفایت قضای روزه و یک مد طعام برای هر روز اگر چه قضا روزه را چند سال تاخیر بیندازد
        1709 - اگر قضای روزه رمضان را چند سال تأخیر بیندازد، باید قضا را بگیرد وبرای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد.

18-تر كردن لباس در روزه
        کراهت تر کردن لباسی که روزه دار بر تن دارد
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

19-ترس از روزه
        حکم کسی که روزه را برای خود مضر می داند ولی دکتر آن را بی ضرر می شمارد و بالعکس
        1743 - کسی که می داند روزه برای او ضرر ندارد، اگرچه دکتر بگوید ضرر دارد،باید روزه بگیرد. و کسی که یقین یا گمان دارد که روزه برایش ضرر دارد، اگرچه دکتر بگوید ضرر ندارد، باید روزه نگیرد، و اگر روزه بگیرد، صحیح نیست ، مگر آن که به قصد قربت بگیرد و بعد معلوم شود ضرر نداشته .

        بطلان روزه کسی که ترس از ضرر دارد
        1744 - اگر انسان احتمال بدهد که روزه برایش ضرر دارد و از آن احتمال ترس برای او پیدا شود، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد، نباید روزه بگیرد،و اگر روزه بگیرد صحیح نیست ، مگر آن که به قصد قربت گرفته باشد و بعد معلوم شود ضرر نداشته .

20-تشنگى روزه دار
        وظیفه روزه دار در صورت تشنگی تا سرحد مرگ
        1581 - اگر روزه دار به قدری تشنه شود که بترسد از تشنگی بمیرد، می تواند به اندازه ای که از مردن نجات پیدا کند آب بیاشامد، ولی روزه او باطل می شود. و اگرماه رمضان باشد، باید در بقیه روز از بجا آوردن کاری که روزه را باطل می کند،خودداری نماید.

21-تشنگى و روزه
        حکم کسی که بواسطه تشنگی نتواند یا سخت است که روزه بگیرد
        1727 - اگر انسان مرضی دارد که زیاد تشنه می شود و نمی تواند تشنگی را تحمل کند،یا برای او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست . ولی در صورت دوم بایدبرای هر روز یک مد گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد. و احتیاط واجب آن است که بیشتر از مقداری که ناچار است آب نیاشامد، و چنانچه بعد بتواند روزه بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید روزه هایی را که نگرفته قضا نماید.

22-تظاهر به روزه
        موارد استحباب تظاهر به روزه برای معذورین
        1749 - برای شش نفر مستحب است در ماه رمضان اگر چه روزه نیستند ازکارهای که روزه را باطل می کند خوداری نمایند: اول : مسافری که در سفر، کاری که روزه را باطل می کند انجام داده باشد و پیش از ظهر به وطنش یا به جایی که می خواهد ده روز بماند، برسد.

23-تعريف روزه
        تعریف روزه به ترک اموری از صبح تا مغرب به خاطر خدا
        1550 - لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب خود بگذراند یا مثلا بگوید فردا راروزه می گیرم بلکه همین قدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تامغرب کاری که روزه را باطل می کند انجام ندهد، کافی است و برای آن که یقین کندتمام این مدت را روزه بوده ، باید مقداری پیش از اذان صبح و مقداری هم بعد ازمغرب از انجام کاری که روزه را باطل می کند خودداری نماید.

24-تنباكو براى روزه دار
        لزوم نرساندن غبار غلیظ و دود سیگار و تنباکو برای روزه دار
        1605 - احتیاط واجب آن است که روزه دار دود سیگار و تنباکو و مانند اینها را هم به حلق نرساند. ولی بخار غلیظ روزه را باطل نمی کند، مگر این که دردهان به صورت آب درآید و فرو دهد.

25-جماع در روزه
        ثبوت کفاره جمع در صورت تکرار جماع حرام
        1667 - اگر روزه دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه جماع کند، یک کفاره براو واجب است ، ولی اگر جماع او حرام باشد یک کفاره جمع واجب می شود.

        کفایت یک کفاره اگر روزه دار جماع حرام کند و سپس با همسر خود جماع نماید
        1669 - اگر روزه دار جماع حرام کند و بعد با حلال خود جماع نماید، یک کفاره جمع کافی است .

        واجب نبودن کفاره شوهر بر زن اگرچه زن شوهر را به جماع مجبور نماید
        1679 - اگر زنی شوهر خود را مجبور کند که جماع نماید، یا کار دیگری که روزه راباطل می کند انجام دهد، واجب نیست که کفاره روزه شوهر را بدهد.

        کفاره آمیزش روزه دار در رمضان با زن خود
        1680 - اگر روزه دار در ماه رمضان با زن خود که روزه دار است جماع کند،چنانچه به طوری زن را مجبور کرده باشد که از خود اختیاری نداشته باشد، و در بین جماع زن راضی شود، باید مرد دو کفاره و زن یک کفاره بدهد، و اگر با اراده واختیار عمل را انجام دهد، اگرچه مجبورش کرده باشد، مرد باید کفاره خودش وزن را بدهد.

        کفاره آمیزش روزه دار در رمضان با زن خود در حال خواب
        1681 - اگر روزه دار در ماه رمضان با زن روزه دار خود که خواب است جماع نماید،یک کفاره بر او واجب می شود، و روزه زن صحیح است و کفاره هم بر او واجب نیست .

        ثبوت کفاره در صورت اجبار زن روزه دار بر آمیزش توسط شوهری که روزه نمی گیرد
        1683 - کسی که به واسطه مسافرت یا مرض روزه نمی گیرد، نمی تواند زن روزه دار خودرا مجبور به جماع کند، ولی اگر او را مجبور نماید، بنابر احتیاط بایدکفاره اش را بدهد.

        عدم جواز اجبار زن روزه دار بر آمیزش برای شوهری که روزه نمی گیرد
        1683 - کسی که به واسطه مسافرت یا مرض روزه نمی گیرد، نمی تواند زن روزه دار خودرا مجبور به جماع کند، ولی اگر او را مجبور نماید، بنابر احتیاط بایدکفاره اش را بدهد.

26-جنابت براى روزه دار
        بطلان روزه در صورت باقی ماندن عمدی بر جنابت تا صبح
        1619 - اگر جنب عمدا تا اذان صبح غسل نکند، یا اگر وظیفه او تیمم است عمداتیمم ننماید، روزه اش باطل است .

        لزوم تیمم برای جنب در شب ماه مبارک اگر غسل نکند و وقت تنگ شود
        1621 - کسی که جنب است و می خواهد روزه واجبی بگیرد که مثل روزه رمضان وقت آن معین است ، چنانچه عمدا غسل نکند تا وقت تنگ شود، می تواند با تیمم روزه بگیرد و صحیح است .

        لزوم قضای روزه در صورت فراموشی غسل جنابت در ماه رمضان
        1622 - اگر جنب در ماه رمضان غسل را فراموش کند و بعد از یک روز یادش بیاید، باید روزه آن روز را قضا نماید، و اگر بعد از چند روز یادش بیاید، بایدروزه هر چند روزی را که یقین دارد جنب بوده قضا نماید. مثلا اگر نمی داند سه روزجنب بوده یا چهار روز، باید روزه سه روز را قضا کند.

        بطلان روزه و لزوم قضا و کفاره در صورت جنب کردن عمدی خود در شب ماه رمضان و فرصت نداشتن برای غسل و تیمم
        1623 - کسی که در شب ماه رمضان برای هیچ کدام از غسل و تیمم وقت ندارد،اگر خود را جنب کند روزه اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می شود، ولی اگر برای تیمم وقت دارد، چنانچه خود را جنب کند، با تیمم روزه او صحیح است ، ولی گناهکار است .

        صحت روزه به جنب کردن عمدی در شب ماه رمضان در صورت وقت داشتن برای تیمم
        1623 - کسی که در شب ماه رمضان برای هیچ کدام از غسل و تیمم وقت ندارد،اگر خود را جنب کند روزه اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می شود، ولی اگر برای تیمم وقت دارد، چنانچه خود را جنب کند، با تیمم روزه او صحیح است ، ولی گناهکار است .

        صحت روزه با تیمم اگر تصور کند وقت برای غسل دارد و بعد بفهمد وقت تنگ بوده است
        1624 - اگر گمان کند که به اندازه غسل وقت دارد و خود را جنب کند و بعدبفهمد وقت تنگ بوده ، چنانچه تیمم کند روزه اش صحیح است .

        بطلان روزه اگر بخواهد قضای روزه رمضان را بگیرد و تا اذان صبح جنب بماند
        1634 - کسی که می خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگر چه از روی عمد نباشد، روزه او باطل است .

        حکم احتلام و بیدا شدن پس از اذان در قضای روزه ماه رمضان
        1635 - کسی که می خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، اگرچه بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده و بداند پیش از اذان محتلم شده است ، چنانچه وقت روزه تنگ است ، مثلا پنچ روز روزه رمضان دارد، و پنج روز هم به رمضان مانده است ، بعد از رمضان عوض آن را به جا آورد، و اگر وقت قضای روزه تنگ نیست ،باید روز دیگر روزه بگیرد، و در هر صورت این روز را لازم نیست روزه بگیرد.

        صحت روزه در صورت باقیماندن بر جنابت تا صبح در غیر روزه ماه مبارک و قضای آن
        1636 - اگر در روزه واجبی غیر روزه رمضان و قضای آن ، تا اذان صبح جنب بماند، روزه اش صحیح است ، چه وقت آن معین باشد و چه نباشد.

27-جنابت در روزه
        صحت روزه واجب معین هر چند تا صبح غسل و تیمم نکند
        1620 - اگر در روزه واجبی که مثل روزه ماه رمضان وقت آن معین است ، تااذان صبح غسل نکند و تیمم هم ننماید، روزه اش صحیح است .

28-جويدن در روزه
        باطل نشدن روزه با جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا
        1582 - جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولا به حلق نمی رسد، اگر چه اتفاقا به حلق برسد، روزه را باطل نمی کند. ولی اگر انسان ازاول بداند که به حلق می رسد، چنانچه فرو رود، روزه اش باطل می شود، و بایدقضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است .

29-چشيدن براى روزه دار
        باطل نشدن روزه با جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا
        1582 - جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولا به حلق نمی رسد، اگر چه اتفاقا به حلق برسد، روزه را باطل نمی کند. ولی اگر انسان ازاول بداند که به حلق می رسد، چنانچه فرو رود، روزه اش باطل می شود، و بایدقضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است .

30-حمام رفتن براى روزه دار
        کراهت اموری که موجب ضعف روزه دار می شود
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

31-حيض در روزه
        صحت روزه واجب معین هر چند تا صبح غسل و تیمم نکند
        1620 - اگر در روزه واجبی که مثل روزه ماه رمضان وقت آن معین است ، تااذان صبح غسل نکند و تیمم هم ننماید، روزه اش صحیح است .

32-خروج منى در روزه
        باطل نشدن روزه با خروج منی بی اختیار
        1589 - اگر بی اختیار منی از او بیرون آید، روزه اش باطل نیست . ولی اگرکاری کند که بی اختیار منی از او بیرون آید، روزه اش باطل می شود.

        بطلان روزه اگر کاری کند که بی اختیار منی از او خارج شود
        1589 - اگر بی اختیار منی از او بیرون آید، روزه اش باطل نیست . ولی اگرکاری کند که بی اختیار منی از او بیرون آید، روزه اش باطل می شود.

33-خلال براى روزه دار
        حکم خلال کردن دندانها پیش از اذان صبح برای روزه دار
        1578 - کسی که می خواهد روزه بگیرد، لازم نیست پیش از اذان دندانهایش را خلال کند، ولی اگر بداند غذایی که لای دندان مانده در روز فرو می رود، چنانچه خلال نکند و چیزی از آن فرو رود روزه اش باطل می شود. بلکه اگر فرو هم نرود، بنابراحتیاط واجب باید قضای آن روز را بگیرد.

34-خوددارى از مبطلات روزه
        استحباب خودداری از مبطلات روزه برای زنی که در بین روز از خون حیض یا نفاس پاک شود
        1749 - برای شش نفر مستحب است در ماه رمضان اگر چه روزه نیستند ازکارهای که روزه را باطل می کند خوداری نمایند: اول : مسافری که در سفر، کاری که روزه را باطل می کند انجام داده باشد و پیش از ظهر به وطنش یا به جایی که می خواهد ده روز بماند، برسد.

        استحباب خودداری از مبطلات روزه برای مریضی که پیش از ظهر یا بعد از ظهر خوب شود
        1749 - برای شش نفر مستحب است در ماه رمضان اگر چه روزه نیستند ازکارهای که روزه را باطل می کند خوداری نمایند: اول : مسافری که در سفر، کاری که روزه را باطل می کند انجام داده باشد و پیش از ظهر به وطنش یا به جایی که می خواهد ده روز بماند، برسد.

        استحباب خودداری از مبطلات روزه برای مسافری که پیش از ظهر یا بعد از ظهر به وطن رسیده است
        1749 - برای شش نفر مستحب است در ماه رمضان اگر چه روزه نیستند ازکارهای که روزه را باطل می کند خوداری نمایند: اول : مسافری که در سفر، کاری که روزه را باطل می کند انجام داده باشد و پیش از ظهر به وطنش یا به جایی که می خواهد ده روز بماند، برسد.

        استحباب خودداری از مبطلات روزه برای کافری که در روز ماه رمضان مسلمان شود
        1749 - برای شش نفر مستحب است در ماه رمضان اگر چه روزه نیستند ازکارهای که روزه را باطل می کند خوداری نمایند: اول : مسافری که در سفر، کاری که روزه را باطل می کند انجام داده باشد و پیش از ظهر به وطنش یا به جایی که می خواهد ده روز بماند، برسد.

35-خوردن براى روزه دار
        حکم در آوردن چیزی که در گلوی روزه دار رفته است
        1649 - اگر مگس در گلوی روزه دار برود، چنانچه به قدری پایین رود که به فرو بردن آن خوردن نمی گویند، لازم نیست آن را بیرون آورد و روزه او صحیح است ، واگر به این مقدار پایین نرود، باید آن را بیرون آورد، اگرچه موجب شود که قی کند و روزه اش باطل شود، و چنانچه فرو برد روزه اش باطل می شود، و بنابراحتیاط واجب باید کفاره جمع بدهد.

        لزوم کفاره جمع در صورت فرو بردن اختیاری مگسی که در گلو رفته است
        1649 - اگر مگس در گلوی روزه دار برود، چنانچه به قدری پایین رود که به فرو بردن آن خوردن نمی گویند، لازم نیست آن را بیرون آورد و روزه او صحیح است ، واگر به این مقدار پایین نرود، باید آن را بیرون آورد، اگرچه موجب شود که قی کند و روزه اش باطل شود، و چنانچه فرو برد روزه اش باطل می شود، و بنابراحتیاط واجب باید کفاره جمع بدهد.

        حکم فرو بردن سهوی چیزی برای روزه دار
        1650 - اگر سهوا چیزی را فرو ببرد و پیش از رسیدن به شکم یادش بیاید که روزه است ، چنانچه به قدری پایین رفته باشد که اگر آن را داخل شکم کند خوردن نمی گویند، لازم نیست آن را بیرون آورد و روزه او صحیح است .

        کفاره بلعیدن آنچه که از گلوی روزه دار خارج می شود
        1671 - اگر روزه دار آروغ بزند و چیزی در دهانش بیاید، چنانچه عمدا آن را فروببرد، روزه اش باطل است و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب می شود، و اگر خوردن آن چیز حرام باشد، مثلا موقع آروغ زدن خون یا غذایی که ازصورت غذا بودن خارج شده به دهان او بیاید و عمدا آن را فرو برد، باید قضای آن روزه را بگیرد، و بنابر احتیاط کفاره جمع هم بر او واجب می شود.

        نبودن قضا در فرو بردن سهوی غیر آب
        1689 - اگر غیر آب چیز دیگری را در دهان ببرد و بی اختیار فرو رود، یا آب داخل بینی کند و بی اختیار فرو رود، قضا بر او واجب نیست .

        عدم قضا در ابطال روزه بعد از تحقیق و یقین به صبح نشدن
        1692 - اگر در ماه رمضان بعد از تحقیق یقین کند که صبح نشده و کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده ، قضا لازم نیست .

36-خوردن در روزه
        بطلان روزه به خوردن و آشامیدن عمدی
        1573 - اگر روزه دار عمدا چیزی بخورد یا بیاشامد، روزه او باطل می شود، چه خوردن و آشامیدن آن چیز معمول باشد مثل نان و آب ، چه معمول نباشد مثل خاک وشیره درخت ، و چه کم باشد یا زیاد. حتی اگر مسواک را از دهان بیرون آورد ودوباره به دهان ببرد و رطوبت آن را فرو برد، روزه او باطل می شود، مگر آنکه رطوبت مسواک در آب دهان به طوری از بین برود که رطوبت خارج به آن گفته نشود.

        باطل نشدن روزه در اثر خوردن سهوی
        1575 - اگر روزه دار سهوا چیزی بخورد یا بیاشامد، روزه اش باطل نمی شود.

        بطلان روزه با فرو بردن عمدی مانده غذا در دهان
        1577 - اگر روزه دار چیزی را که لای دندان مانده است ، عمدا فرو ببرد، روزه اش باطل می شود.

37-خوردن روزه
        لزوم خودداری از فرو بردن لقمه اگر در اثنا خوردن بفهمد صبح شده است
        1574 - اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده ، باید لقمه را از دهان بیرون آورد. و چنانچه عمدا فرو برد، روزه اش باطل است و به دستوری که بعدا گفته خواهد شد، کفاره هم بر او واجب می شود.

38-خوردن روزه دار
        لزوم قضا بدون کفاره برای ابطال روزه با یقین نداشتن به آنکه می گوید صبح شده است
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

        لزوم قضا بدون کفاره برای ابطال روزه به اعتماد قول آنکه می گوید صبح نشده
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

        لزوم قضا بدون کفاره برای کسی که با شک در رسیدن صبح روزه اش را بخورد
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

39-خون دادن براى روزه دار
        کراهت اموری که موجب ضعف روزه دار می شود
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

40-دروغ براى روزه دار
        کفاره جمع برای ابطال روزه به دروغ بخدا و پیغمبر
        1666 - اگر روزه دار دروغی را به خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم نسبت دهد، کفاره جمع که تفصیل آن در مسأله پیش گفته شد بنابر احتیاط بر اوواجب می شود.

41-دروغ در روزه
        بطلان روزه به دروغ بستن بر خداوند و پیامبران و ائمه علیهم السلام
        1596 - اگر روزه دار به گفتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها، به خدا و پیغمبر و جانشینان آن حضرت عمدا نسبت دروغ بدهد، اگر چه فورا بگویددروغ گفتم ، یا توبه کند، روزه او باطل است . و احتیاط واجب آن است که حضرت زهرا سلام الله علیها و سایر پیغمبران و جانشینان آنان هم در این حکم فرقی ندارند.

        بطلان روزه به پاسخ دروغ در سؤال از اقوال پیغمبر ص
        1601 - اگر از روزه دار بپرسند که آیا پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم چنین مطلبی فرموده اند و او جایی که در جواب باید بگوید نه ، عمدا بگوید بلی ، یا جایی که باید بگوید بلی ، عمدا بگوید نه ، روزه اش باطل می شود.

        بطلان روزه به تکذیب خبر راست از خدا و پیغمبر یا تصدیق خبر کذب
        1602 - اگر از قول خدا یا پیغمبر حرف راستی را بگوید، بعد بگوید دروغ گفتم ، یادر شب دروغی را به آنان نسبت دهد و فردای آن روز که روزه می باشد بگوید آنچه دیشب گفتم راست است ، روزه اش باطل می شود.

42-دندان كشيدن در روزه
        کراهت دندان کشیدن و هر کاری که موجب خونریزی در دهان شود
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

43-دواى چشم براى روزه دار
        کراهت دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن برای روزه دار
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

44-روزه استيجارى
        جواز روزه مستحبی هر چند روزه استیجاری بر عهده اش باشد
        1563 - کسی که برای به جا آوردن روزه میتی اجیر شده اگر روزه مستحبی بگیرداشکال ندارد، ولی کسی که روزه قضا یا روزه واجب دیگری دارد، نمی تواند روزه مستحبی بگیرد. و چنانچه فراموش کند و روزه مستحب بگیرد، در صورتی که پیش از ظهر یادش بیاید، روزه مستحبی او به هم می خورد و می تواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند. و اگر بعد از ظهر ملتفت شود، روزه او باطل است ، و اگر بعداز مغرب یادش بیاید، روزه اش صحیح است ، اگر چه بی اشکال نیست .

        لزوم باطل نکردن قضای روزه میت بعد از ظهر
        1701 - اگر قضای روزه ماه رمضان شخص دیگری را گرفته باشد، احتیاط واجب آن است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند.

        تقدیم نماز و روزه استیجاری با انفاقات مستحبی در عمل به وصیت
        2733 - اگر وارث فقط پدر و مادر و یک دختر باشد، چنانچه میت دو برادر یاچهار خواهر یا یک برادر و دو خواهر پدری نداشته باشد، مال را پنج قسمت می کنند، پدر و مادر، هر کدام یک قسمت و دختر سه قسمت آن را می برد. و اگر دوبرادر یا چهار خواهر یا یک برادر و دو خواهر پدری داشته باشد، مال راشش قسمت می کنند، پدر و مادر، هر کدام یک قسمت ، و دختر سه قسمت می برد، و یک قسمت باقی مانده را چهار قسمت می کنند، یک قسمت را به پدر و سه قسمت رابه دختر میدهند. مثلا اگر مال میت را 24 قسمت کنند، 15 قسمت آن را به دختر، و 5قسمت آن به پدر، و 4 قسمت آن را به مادر می دهند.

45-روزه باطل
        بطلان روزه واجب معین در صورتیکه از نیت روزه گرفتن برگردد
        1570 - اگر در روزه واجب معینی مثل روزه رمضان از نیت روزه گرفتن برگردد، روزه اش باطل است ، ولی چنانچه نیت کند که چیزی را که روزه را باطل می کندبجا آورد در صورتی که آن را انجام ندهد، روزه اش باطل نمی شود.

46-روزه بدون غسل
        لزوم قضا بدون کفاره در فراموش کردن غسل جنابت در ماه رمضان
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

47-روزه بيمار
        قضا نداشتن روزه های بیمار یا عذرداری که پیش از تمام شدن رمضان بمیرد
        1702 - اگر به واسطه مرض یا حیض یا نفاس ، روزه رمضان را نگیرد و پیش ازتمام شدن رمضان بمیرد، لازم نیست روزه هایی را که نگرفته ، برای او قضا کنند، اگر چه مستحب است .

        وجوب فدیه و عدم وجوب قضا برای بیماری که تا رمضان سال بعد بیماری او طول بکشد
        1703 - اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزه هایی را که نگرفته بر او واجب نیست ، و باید برای هر روز یک مدکه تقریبا ده سیر است طعام ، یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد.ولی اگر به واسطه عذر دیگری ، مثلا برای مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تارمضان بعد باقی بماند، روزه هایی را که نگرفته ، باید قضا کند، و احتیاطمستحب آن است که برای هر روز یک مد طعام هم به فقیر بدهد.

        وجوب قضا برای کسی که در رمضان بسبب بیماری و بعد از آن تا رمضان آینده بسبب دیگری روزه نگیرد
        1704 - اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و بعد از رمضان مرض او برطرف شود ولی عذر دیگری پیدا کند که نتواند تا رمضان بعد قضای روزه را بگیرد، بایدروزه هایی را که نگرفته ، قضا نماید. و نیز اگر در ماه رمضان غیر مرض ، عذردیگری داشته باشد و بعد از رمضان آن عذر برطرف شود و تا رمضان سال بعد به واسطه مرض نتواند روزه بگیرد، روزه هایی را که نگرفته ، باید قضا کند.

        وجوب قضا برای کسی که در رمضان بسبب غیر بیماری و بعد از آن تا رمضان آینده بسبب بیماری روزه نگیرد
        1704 - اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و بعد از رمضان مرض او برطرف شود ولی عذر دیگری پیدا کند که نتواند تا رمضان بعد قضای روزه را بگیرد، بایدروزه هایی را که نگرفته ، قضا نماید. و نیز اگر در ماه رمضان غیر مرض ، عذردیگری داشته باشد و بعد از رمضان آن عذر برطرف شود و تا رمضان سال بعد به واسطه مرض نتواند روزه بگیرد، روزه هایی را که نگرفته ، باید قضا کند.

        حکم قضا و فدیه بیماری که بیماری او چند سال طول بکشد
        1707 - اگر مرض انسان چند سال طول بکشد، بعد از آن که خوب شد اگر تا رمضان آینده به مقدار قضا وقت داشته باشد، باید قضای رمضان آخر را بگیرد و برای هر روزاز سالهای پیش یک مد که تقریبا ده سیر است ، طعام یعنی گندم یا جو و ماننداینها به فقیر بدهد.

        حکم کسی که روزه را برای خود مضر می داند ولی دکتر آنرا بی ضرر می شمارد و بالعکس
        1743 - کسی که می داند روزه برای او ضرر ندارد، اگرچه دکتر بگوید ضرر دارد،باید روزه بگیرد. و کسی که یقین یا گمان دارد که روزه برایش ضرر دارد، اگرچه دکتر بگوید ضرر ندارد، باید روزه نگیرد، و اگر روزه بگیرد، صحیح نیست ، مگر آن که به قصد قربت بگیرد و بعد معلوم شود ضرر نداشته .

48-روزه پدر
        لزوم قضای نماز و روزه پدر پس از فوت پدر توسط پسر بزرگتر
        1712 - بعد از مرگ پدر، پسر بزرگتر باید قضای نماز و روزه او را به تفصیلی که در مسأله 1390 گفته شد بجا آورد، ولی قضای روزه مادر بر پسر واجب نیست .

        لزوم قضای روزه واجب غیر رمضان پدر پس از فوت توسط پسر بزرگتر
        1713 - اگر پدر غیر از روزه رمضان ، روزه واجب دیگری را مانند روزه نذرنگرفته باشد، باید پسر بزرگتر قضا نماید.

49-روزه پير
        وجوب قضا روزه اگر نتواند به واسطه پیری در رمضان روزه بگیرد و بعد توانائی روزه پیدا کند
        1726 - کسی که به واسطه پیری روزه نگرفته ، اگر بعد از ماه رمضان بتواند روزه بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید قضای روزهایی را که نگرفته بجا آورد.

50-روزه حائض
        وجوب قضا روزه هائی که به گمان پاک بودن گرفته است
        507 - اگر چند روز را حیض قرار دهد و عبادت نکند، بعد بفهمد حیض نبوده است ،باید نماز و روزه ای را که در آن روزها بجا نیاورده قضا نماید. و اگر چند روز رابه گمان این که حیض نیست عبادت کند، بعد بفهمد حیض بوده ، چنانچه آن روزها راروزه گرفته ، باید قضا نماید.

51-روزه حامله
        حکم روزه حامله ای که روزه برای او یا حمل او ضرر دارد
        1728 - زنی که زاییدن او نزدیک است و روزه برای حملش ضرر دارد، روزه بر اوواجب نیست ، و باید برای هر روز یک مد طعام ، یعنی گندم یا جو و ماننداینها به فقیر بدهد. و نیز اگر روزه برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست . و بنابر احتیاط واجب باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد، ودر هر دو صورت روزه هایی را که نگرفته باید قضا نماید.

52-روزه خوردن عمدى
        وظیفه کسی که روزه رمضان را عمدا نگیرد
        1710 - اگر روزه رمضان را عمدا نگیرد، باید قضای آن را به جا آورد و برای هرروز دو ماه روزه بگیرد، یا به شصت فقیر طعام بدهد، یا یک بنده آزاد کند. وچنانچه تا رمضان آینده قضای آن روزه را به جا نیاورد، برای هر روز نیز دادن یک مد طعام لازم است .

53-روزه در استحاضه
        لزوم جلوگیری از خون استحاضه به مقدار امکان در حال روزه
        417 - احتیاط واجب آن است که زن مستحاضه در تمام روزی که روزه است ، به مقداری که می تواند از بیرون آمدن خون جلوگیری کند.

        صحت روزه مستحاضه اگر غسلهای روز و غسل مربوط به نماز مغرب و عشای شب قبل را بجا آورد
        418 - روزه زن مستحاضه ای که غسل بر او واجب می باشد، در صورتی صحیح است که در روز غسلهایی را که برای نمازهای روزش واجب است ، انجام دهد. ونیز بنابر احتیاط واجب باید غسل نماز مغرب و عشای شبی که می خواهد فردای آن راروزه بگیرد بجا آورد. ولی اگر برای نماز مغرب و عشا غسل نکند و برای خواندن نمازشب پیش از اذان صبح غسل نماید و در روز هم غسلهایی را که برای نمازهای روزش واجب است بجا آورد، روزه او صحیح است .

        صحت روزه اگر بعد از نماز عصر استحاضه شود اگر چه تا غروب غسل نکند
        419 - اگر بعد از نماز عصر مستحاضه شود و تا غروب غسل نکند، روزه او صحیح است .

54-روزه در سفر
        صحت روزه مستحبی و نماز جمعه و نافله ظهر و عصر و عشا در محلی که قصد اقامت ده روز نموده است
        1348 - مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند باید روزه واجب را بگیرد ومی تواند روزه مستحبی را هم به جا آورد و نماز جمعه و نافله ظهر و عصر و عشارا هم بخواند.

        جواز روزه در سفر اگر نذر کرده باشد روز معینی روزه بگیرد
        1716 - اگر غیر روزه رمضان روزه معین دیگری بر انسان واجب باشد، بنا براحتیاط واجب نباید در آن روز مسافرت کند، و اگر در سفر باشد، باید قصد کند که ده روز در جایی بماند و آن روز را روزه بگیرد، ولی اگر نذر کرده باشد روز معینی را روزه بگیرد، می تواند در آن روز مسافرت نماید.

        لزوم ترک سفر در روزه واجب معین غیر ماه رمضان
        1716 - اگر غیر روزه رمضان روزه معین دیگری بر انسان واجب باشد، بنا براحتیاط واجب نباید در آن روز مسافرت کند، و اگر در سفر باشد، باید قصد کند که ده روز در جایی بماند و آن روز را روزه بگیرد، ولی اگر نذر کرده باشد روز معینی را روزه بگیرد، می تواند در آن روز مسافرت نماید.

        جواز روزه نذری در سفر اگر روز معینی را قصد کرده باشد
        1717 - اگر نذر کند روزه بگیرد و روز آن را معین نکند، نمی تواند آن را درسفر بجا آورد. ولی چنانچه نذر کند که روز معینی را در سفر روزه بگیرد، بایدآن را در سفر بجا آورد. و نیز اگر نذر کند روز معینی را چه مسافر باشد یا نباشد،روزه بگیرد، باید آن روز را اگرچه مسافر باشد روزه بگیرد.

        عدم جواز روزه نذری در سفر اگر روز آن را معین نکرده باشد
        1717 - اگر نذر کند روزه بگیرد و روز آن را معین نکند، نمی تواند آن را درسفر بجا آورد. ولی چنانچه نذر کند که روز معینی را در سفر روزه بگیرد، بایدآن را در سفر بجا آورد. و نیز اگر نذر کند روز معینی را چه مسافر باشد یا نباشد،روزه بگیرد، باید آن روز را اگرچه مسافر باشد روزه بگیرد.

55-روزه در مدينه
        جواز سه روز روزه مستحبی در مدینه طیبه برای مسافر
        1718 - مسافر می تواند برای خواستن حاجت ، سه روز در مدینه طیبه روزه مستحبی بگیرد.

56-روزه زن
        حکم روزه زنی که پیش از اذان صبح پاک شود
        1637 - اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و عمدا غسل نکند، یا اگر وظیفه او تیمم است تیمم نکند، روزه اش باطل است .

        حکم روزه زنی که پیش از اذان صبح پاک شود و وقت برای غسل نباشد
        1638 - اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و برای غسل وقت نداشته باشد، چنانچه بخواهد روزه ماه رمضان یا قضای آن را بگیرد، باید تیمم نماید و روزه اش صحیح است ، و اگر بخواهد روزه مستحب یا روزه واجب مثل روزه کفاره و روزه نذری بگیرد، اگرچه بدون تیمم هم روزه اش صحیح است ، ولی احتیاطمستحب آن است که تیمم کند.

        حکم روزه زنی که پیش از اذان صبح پاک شود و وقت برای غسل و تیمم نباشد
        1639 - اگر زن نزدیک اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و برای هیچ کدام از غسل و تیمم وقت نداشته باشد، یا بعد از اذان بفهمد که پیش از اذان پاک شده ، روزه او صحیح است ، ولی اگر در وسعت وقت قضای رمضان را گرفته باشد،صحیح بودن آن اشکال دارد.

        بطلان روزه زنی که در بین صبح تا مغرب حیض یا نفاس ببیند
        1640 - اگر زن بعد از اذان صبح از خون حیض یا نفاس پاک شود، یا در بین روزخون حیض یا نفاس ببیند، اگر چه نزدیک مغرب باشد، روزه او باطل است .

        صحت روزه زنی که غسل حیض و نفاس را فراموش کند
        1641 - اگر زن غسل حیض یا نفاس را فراموش کند و بعد از یک روز یا چند روزیادش بیاید، روزه هایی که گرفته صحیح است .

        حکم روزه زنی که پیش از اذان صبح پاک شود
        1642 - اگر زن پیش از اذان صبح در ماه رمضان از حیض یا نفاس پاک شود ودر غسل کردن کوتاهی کند و تا اذان غسل نکند و در تنگی وقت تیمم هم نکند، روزه اش باطل است . ولی چنانچه کوتاهی نکند، مثلا منتظر باشد که حمام زنانه شود، اگرچه سه مرتبه بخوابد و تا اذان غسل نکند، در صورتی که تیمم کند روزه او صحیح است .

        لزوم ترک روزه مستحبی در صورت نهی شوهر یا از بین رفتن حق او
        1740 - اگر زن به واسطه گرفتن روزه مستحبی حق شوهرش از بین برود، و همچنین اگر شوهر او را از گرفتن روزه مستحبی جلوگیری کند، بنابر احتیاط واجب بایدخودداری کند.

57-روزه شكارچى
        باطل بودن روزه در سفر شکار اگرچه هدفش ازدیاد ثروت باشد
        1300 - اگر به قصد تفریح و گردش مسافرت کند حرام نیست و باید نماز را شکسته بخواند.

58-روزه شيرده
        لزوم خودداری از جواب سلام در نماز اگر در جواب تاخیر کند
        1138 - انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فورا بگوید و اگرعمدا یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشدجواب دادن واجب نیست .

        واجب نبودن جواب سلام در نماز اگر غلط سلام کند
        1143 - اگر کسی به نمازگزار غلط سلام کند به طوری که سلام حساب نشود جواب او واجب نیست .

        حکم روزه زنی که بچه شیر می دهد و روزه برایش ضرر دارد
        1729 - زنی که بچه شیر می دهد و شیر او کم است ، چه مادر بچه یا دایه اوباشد، یا بی اجرت شیر دهد، اگر روزه برای بچه ای که شیر می دهد ضرر دارد، روزه براو واجب نیست و باید برای هر روز یک مد طعام ، یعنی گندم یا جو و مانند اینهابه فقیر بدهد. و نیز اگر برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست ، و بنابر احتیاط واجب باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت روزه هایی را که نگرفته باید قضا نماید. ولی اگر کسی پیدا شود که بی اجرت بچه را شیر دهد، یا برای شیر دادن بچه از پدر یا مادر بچه یا از کس دیگر که اجرت او را بدهد اجرت بگیرد، احتیاط واجب آن است که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.

59-روزه ضرردار
        بطلان روزه کسی که ترس از ضرر دارد
        1744 - اگر انسان احتمال بدهد که روزه برایش ضرر دارد و از آن احتمال ترس برای او پیدا شود، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد، نباید روزه بگیرد،و اگر روزه بگیرد صحیح نیست ، مگر آن که به قصد قربت گرفته باشد و بعد معلوم شود ضرر نداشته .

        لزوم قضا روزه اگر پس از مغرب بفهمد روزه برای او ضرر داشته است
        1745 - کسی که عقیده اش این است که روزه برای او ضرر ندارد، اگر روزه بگیرد وبعد از مغرب بفهمد روزه برای او ضرر داشته ، باید قضای آن را بجا آورد.

        جواز اعطا خرما و انگور وتازه بعنوان زکات و کیفیت آن
        1891 - اگر مقداری خرما یا انگور تازه دارد که خشک آن به اندازه نصاب می شودچنانچه به قصد زکات از تازه آن بقدری به مستحق بدهد که اگر خشک شود به اندازه زکاتی باشد که بر او واجب است اشکال ندارد.

60-روزه عيد قربان
        حرمت روزه روز عید فطر و روز عید قربان
        1739 - روزه عید فطر و قربان حرام است ، و نیز روزی را که انسان نمی داندآخر شعبان است یا اول رمضان ، اگر به نیت اول رمضان روزه بگیرد، حرام می باشد.

61-روزه عيدفطر
        حرمت روزه روز عید فطر و روز عید قربان
        1739 - روزه عید فطر و قربان حرام است ، و نیز روزی را که انسان نمی داندآخر شعبان است یا اول رمضان ، اگر به نیت اول رمضان روزه بگیرد، حرام می باشد.

62-روزه غير رمضان
        صحت روزه واجب معین هر چند تا صبح غسل و تیمم نکند
        1620 - اگر در روزه واجبی که مثل روزه ماه رمضان وقت آن معین است ، تااذان صبح غسل نکند و تیمم هم ننماید، روزه اش صحیح است .

63-روزه فرزند
        جایز نبودن روزه اولاد در صورت اذیت پدر و مادر یا جد
        1741 - روزه مستحبی اولاد اگر اسباب اذیت پدر و مادر یا جد شود، جایزنیست ، بلکه اگر اسباب اذیت آنان نشود، ولی او را از گرفتن روزه مستحبی جلوگیری کنند، احتیاط واجب آن است که روزه نگیرد.

        لزوم ترک روزه اگر پدر و مادر یا جد او را منع کنند هر چند اذیت نشوند
        1741 - روزه مستحبی اولاد اگر اسباب اذیت پدر و مادر یا جد شود، جایزنیست ، بلکه اگر اسباب اذیت آنان نشود، ولی او را از گرفتن روزه مستحبی جلوگیری کنند، احتیاط واجب آن است که روزه نگیرد.

        لزوم افطار اگر پسر بدون اجازه پدر روزه مستحبی بگیرد و در بین روز پدر او را نهی کند
        1742 - اگر پسر بدون اجازه پدر روزه مستحبی بگیرد، و در بین روز پدر او را نهی کند، باید افطار کند.

64-روزه قضا
        ممنوعیت روزه مستحبی اگر روزه قضا یا روزه واجب دیگر بر عهده اش باشد
        1563 - کسی که برای به جا آوردن روزه میتی اجیر شده اگر روزه مستحبی بگیرداشکال ندارد، ولی کسی که روزه قضا یا روزه واجب دیگری دارد، نمی تواند روزه مستحبی بگیرد. و چنانچه فراموش کند و روزه مستحب بگیرد، در صورتی که پیش از ظهر یادش بیاید، روزه مستحبی او به هم می خورد و می تواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند. و اگر بعد از ظهر ملتفت شود، روزه او باطل است ، و اگر بعداز مغرب یادش بیاید، روزه اش صحیح است ، اگر چه بی اشکال نیست .

65-روزه كافر
        عدم قضا روزه کافری که مسلمان شود
        1695 - اگر کافر مسلمان شود، واجب نیست روزه های وقتی را که کافر بوده قضانماید، ولی اگر مسلمانی کافر شود و دوباره مسلمان گردد، روزه های وقتی را که کافر بوده باید قضا نماید.

        وجوب قضا روزه نسبت به مسلمانی که کافر شود و دوباره مسلمان شود
        1695 - اگر کافر مسلمان شود، واجب نیست روزه های وقتی را که کافر بوده قضانماید، ولی اگر مسلمانی کافر شود و دوباره مسلمان گردد، روزه های وقتی را که کافر بوده باید قضا نماید.

66-روزه كفاره
        لازم نبودن از سر گرفتن روزه های کفاره اگر در بین آنها ناچار شود روزه نگیرد
        1664 - اگر در بین روزهایی که باید پی در پی روزه بگیرد، عذری مثل حیض یانفاس یا سفری که در رفتن آن مجبور است ، برای او پیش آید، بعد از برطرف شدن عذر واجب نیست روزه ها را از سر بگیرد، بلکه بقیه را بعد از برطرف شدن عذر بجامی آورد.

67-روزه مسافر
        صحت روزه مسافری که قصد ده روزه کرده و بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی منصرف شده است
        1343 - مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند اگر روزه بگیرد و بعد از ظهراز ماندن در آن جا منصرف شود چنانچه یک نماز چهار رکعتی خوانده باشد روزه اش صحیح است و تا وقتی در آن جا هست باید نمازهای خود را تمام بخواند و اگر یک نماز چهار رکعتی نخوانده باشد روزه آن روزش صحیح است اما نمازهای خود راباید شکسته بخواند و روزهای بعد هم نمی تواند روزه بگیرد.

        وظیفه مسافری که قصد ده روز کرده است و روزه گرفته و بعد از ظهر از قصد خود منصرف شده است
        1343 - مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند اگر روزه بگیرد و بعد از ظهراز ماندن در آن جا منصرف شود چنانچه یک نماز چهار رکعتی خوانده باشد روزه اش صحیح است و تا وقتی در آن جا هست باید نمازهای خود را تمام بخواند و اگر یک نماز چهار رکعتی نخوانده باشد روزه آن روزش صحیح است اما نمازهای خود راباید شکسته بخواند و روزهای بعد هم نمی تواند روزه بگیرد.

        وجوب روزه بر مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند
        1348 - مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند باید روزه واجب را بگیرد ومی تواند روزه مستحبی را هم به جا آورد و نماز جمعه و نافله ظهر و عصر و عشارا هم بخواند.

        وجوب قضا برای مسافری که تا رمضان سال بعد در سفر بماند
        1703 - اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزه هایی را که نگرفته بر او واجب نیست ، و باید برای هر روز یک مدکه تقریبا ده سیر است طعام ، یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد.ولی اگر به واسطه عذر دیگری ، مثلا برای مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تارمضان بعد باقی بماند، روزه هایی را که نگرفته ، باید قضا کند، و احتیاطمستحب آن است که برای هر روز یک مد طعام هم به فقیر بدهد.

        لزوم روزه برای مسافری که نماز را باید تمام بخواند
        1714 - مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند،نباید روزه بگیرد. و مسافری که نمازش را تمام می خواند، مثل کسی که شغلش مسافرت ، یا سفر او سفر معصیت است ، باید در سفر روزه بگیرد.

        لزوم روزه نگرفتن برای مسافری که نماز را شکسته می خواند
        1714 - مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند،نباید روزه بگیرد. و مسافری که نمازش را تمام می خواند، مثل کسی که شغلش مسافرت ، یا سفر او سفر معصیت است ، باید در سفر روزه بگیرد.

        جواز سه روز روزه مستحبی در مدینه طیبه برای مسافر
        1718 - مسافر می تواند برای خواستن حاجت ، سه روز در مدینه طیبه روزه مستحبی بگیرد.

        روزه مسافری که نمی داند روزه مسافر باطل است
        1719 - کسی که نمی داند روزه مسافر باطل است ، اگر در سفر روزه بگیرد و دربین روز مسأله را بفهمد، روزه اش باطل می شود، و اگر تا مغرب نفهمد، روزه اش صحیح است .

        بطلان روزه اگر فراموش کند که مسافر است و یا حکم شرعی را فراموش کند
        1720 - اگر فراموش کند که مسافر است ، یا فراموش کند که روزه مسافر باطل می باشد و در سفر روزه بگیرد، روزه او باطل است .

        لزوم اتمام روزه برای مسافری که بعد از ظهر سفر کند
        1721 - اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید روزه خود را تمام کند، و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، وقتی به حد ترخص برسد، یعنی به جایی برسد که دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آن را نشنود، باید روزه خود راباطل کند، و اگر پیش از آن روزه را باطل کند، بنابر احتیاط کفاره نیز بر اوواجب است .

        حکم مسافری که پیش از ظهر به وطن یا بجائی که قصد اقامت کرده برسد
        1722 - اگر مسافر پیش از ظهر به وطنش برسد، یا به جایی برسد که می خواهد ده روز در آن جا بماند، چنانچه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده ، باید آن روزرا روزه بگیرد، و اگر انجام داده روزه آن روز بر او واجب نیست .

        لزوم نگرفتن روزه برای مسافری که بعد از ظهر بوطنش برسد
        1723 - اگر مسافر بعد از ظهر به وطنش برسد، یا به جایی برسد که می خواهد ده روزدر آن جا بماند، نباید آن روز را روزه بگیرد.

68-روزه مستحب
        وقت نیت روزه مستحبی
        1553 - وقت نیت روزه مستحبی از اول شب است تا موقعی که به اندازه نیت کردن به مغرب وقت مانده باشد، که اگر تا این وقت کاری که روزه را باطل می کندانجام نداده باشد و نیت روزه مستحبی کند، روزه او صحیح است .

        جواز روزه مستحبی هر چند روزه استیجاری بر عهده اش باشد
        1563 - کسی که برای به جا آوردن روزه میتی اجیر شده اگر روزه مستحبی بگیرداشکال ندارد، ولی کسی که روزه قضا یا روزه واجب دیگری دارد، نمی تواند روزه مستحبی بگیرد. و چنانچه فراموش کند و روزه مستحب بگیرد، در صورتی که پیش از ظهر یادش بیاید، روزه مستحبی او به هم می خورد و می تواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند. و اگر بعد از ظهر ملتفت شود، روزه او باطل است ، و اگر بعداز مغرب یادش بیاید، روزه اش صحیح است ، اگر چه بی اشکال نیست .

        ممنوعیت روزه مستحبی اگر روزه قضا یا روزه واجب دیگر بر عهده اش باشد
        1563 - کسی که برای به جا آوردن روزه میتی اجیر شده اگر روزه مستحبی بگیرداشکال ندارد، ولی کسی که روزه قضا یا روزه واجب دیگری دارد، نمی تواند روزه مستحبی بگیرد. و چنانچه فراموش کند و روزه مستحب بگیرد، در صورتی که پیش از ظهر یادش بیاید، روزه مستحبی او به هم می خورد و می تواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند. و اگر بعد از ظهر ملتفت شود، روزه او باطل است ، و اگر بعداز مغرب یادش بیاید، روزه اش صحیح است ، اگر چه بی اشکال نیست .

        وظیفه کسی که روزه واجب بر عهده اش باشد و سهوا روزه مستحب بگیرد
        1563 - کسی که برای به جا آوردن روزه میتی اجیر شده اگر روزه مستحبی بگیرداشکال ندارد، ولی کسی که روزه قضا یا روزه واجب دیگری دارد، نمی تواند روزه مستحبی بگیرد. و چنانچه فراموش کند و روزه مستحب بگیرد، در صورتی که پیش از ظهر یادش بیاید، روزه مستحبی او به هم می خورد و می تواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند. و اگر بعد از ظهر ملتفت شود، روزه او باطل است ، و اگر بعداز مغرب یادش بیاید، روزه اش صحیح است ، اگر چه بی اشکال نیست .

        صحت روزه واجب عیر معین و مستحبی با شک یا قصد ابطال
        1571 - در روزه مستحب و روزه واجبی که وقت آن معین نیست مثل روزه کفاره ، اگرقصد کند کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، یا مردد شود که به جا آورد یا نه ،چنانچه به جا نیاورد و پیش از ظهر دوباره نیت روزه کند، روزه او صحیح است .

        لزوم ترک روزه مستحبی در صورت نهی شوهر یا از بین رفتن حق او
        1740 - اگر زن به واسطه گرفتن روزه مستحبی حق شوهرش از بین برود، و همچنین اگر شوهر او را از گرفتن روزه مستحبی جلوگیری کند، بنابر احتیاط واجب بایدخودداری کند.

        جایز نبودن روزه اولاد در صورت اذیت پدر و مادر یا جد
        1741 - روزه مستحبی اولاد اگر اسباب اذیت پدر و مادر یا جد شود، جایزنیست ، بلکه اگر اسباب اذیت آنان نشود، ولی او را از گرفتن روزه مستحبی جلوگیری کنند، احتیاط واجب آن است که روزه نگیرد.

        لزوم ترک روزه اگر پدر و مادر یا جد او را منع کنند هر چند اذیت نشوند
        1741 - روزه مستحبی اولاد اگر اسباب اذیت پدر و مادر یا جد شود، جایزنیست ، بلکه اگر اسباب اذیت آنان نشود، ولی او را از گرفتن روزه مستحبی جلوگیری کنند، احتیاط واجب آن است که روزه نگیرد.

        لزوم افطار اگر پسر بدون اجازه پدر روزه مستحبی بگیرد و در بین روز پدر او را نهی کند
        1742 - اگر پسر بدون اجازه پدر روزه مستحبی بگیرد، و در بین روز پدر او را نهی کند، باید افطار کند.

        استحباب قبول دعوت مؤمن و افطار در بین روز در روزه های مستحبی
        1748 - روزه تمام روزهای سال غیر از روزه های حرام و مکروه که گفته شد مستحب است . و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است ، که از آن جمله است : 1ج پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه ، و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است .و اگر کسی اینها را بجا نیاورد مستحب است قضا نماید، و چنانچه اصلا نتواندروزه بگیرد، مستحب است برای هر روز یک مد طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیربدهد.

69-روزه معذور
        قضا نداشتن روزه های بیمار یا عذرداری که پیش از تمام شدن رمضان بمیرد
        1702 - اگر به واسطه مرض یا حیض یا نفاس ، روزه رمضان را نگیرد و پیش ازتمام شدن رمضان بمیرد، لازم نیست روزه هایی را که نگرفته ، برای او قضا کنند، اگر چه مستحب است .

        وجوب قضا برای کسی که در رمضان بسبب بیماری و بعد از آن تا رمضان آینده بسبب دیگری روزه بگیرد
        1704 - اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و بعد از رمضان مرض او برطرف شود ولی عذر دیگری پیدا کند که نتواند تا رمضان بعد قضای روزه را بگیرد، بایدروزه هایی را که نگرفته ، قضا نماید. و نیز اگر در ماه رمضان غیر مرض ، عذردیگری داشته باشد و بعد از رمضان آن عذر برطرف شود و تا رمضان سال بعد به واسطه مرض نتواند روزه بگیرد، روزه هایی را که نگرفته ، باید قضا کند.

        وجوب قضا برای کسی که در رمضان بسبب غیر بیماری و بعد از آن تا رمضان آینده بسبب بیماری روزه بگیرد
        1704 - اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و بعد از رمضان مرض او برطرف شود ولی عذر دیگری پیدا کند که نتواند تا رمضان بعد قضای روزه را بگیرد، بایدروزه هایی را که نگرفته ، قضا نماید. و نیز اگر در ماه رمضان غیر مرض ، عذردیگری داشته باشد و بعد از رمضان آن عذر برطرف شود و تا رمضان سال بعد به واسطه مرض نتواند روزه بگیرد، روزه هایی را که نگرفته ، باید قضا کند.

70-روزه مكروه
        کراهت روزه روز عاشوار و روزی که معلوم نیست روز عرفه است یا عید قربان
        1747 - روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان ،مکروه است .

71-روزه ميت
        قضا نداشتن روزه های بیمار یا عذر داری که پیش از تمام شدن رمضان بمیرد
        1702 - اگر به واسطه مرض یا حیض یا نفاس ، روزه رمضان را نگیرد و پیش ازتمام شدن رمضان بمیرد، لازم نیست روزه هایی را که نگرفته ، برای او قضا کنند، اگر چه مستحب است .

72-روزه نذرى
        کفاره ابطال عمدی روزه نذر معین
        1672 - اگر نذر کند که روز معینی را روزه بگیرد، چنانچه در آن روز عمدا روزه خود را باطل کند، باید یک بنده آزاد نماید، یا دو ماه پی در پی روزه بگیرد،یا به شصت فقیر طعام دهد.

        جواز روزه در سفر اگر نذر کرده باشد روز معینی روزه بگیرد
        1716 - اگر غیر روزه رمضان روزه معین دیگری بر انسان واجب باشد، بنا براحتیاط واجب نباید در آن روز مسافرت کند، و اگر در سفر باشد، باید قصد کند که ده روز در جایی بماند و آن روز را روزه بگیرد، ولی اگر نذر کرده باشد روز معینی را روزه بگیرد، می تواند در آن روز مسافرت نماید.

        جواز روزه نذری در سفر اگر روز معینی را قصد کرده باشد
        1717 - اگر نذر کند روزه بگیرد و روز آن را معین نکند، نمی تواند آن را درسفر بجا آورد. ولی چنانچه نذر کند که روز معینی را در سفر روزه بگیرد، بایدآن را در سفر بجا آورد. و نیز اگر نذر کند روز معینی را چه مسافر باشد یا نباشد،روزه بگیرد، باید آن روز را اگرچه مسافر باشد روزه بگیرد.

        عدم جواز روزه نذری در سفر اگر روز آن را معین نکرده باشد
        1717 - اگر نذر کند روزه بگیرد و روز آن را معین نکند، نمی تواند آن را درسفر بجا آورد. ولی چنانچه نذر کند که روز معینی را در سفر روزه بگیرد، بایدآن را در سفر بجا آورد. و نیز اگر نذر کند روز معینی را چه مسافر باشد یا نباشد،روزه بگیرد، باید آن روز را اگرچه مسافر باشد روزه بگیرد.

73-روزه و مس ميت
        باطل نشدن روزه با مس میت و غسل نکردن
        1644 - کسی که مس میت کرده ، یعنی جایی از بدن خود را به بدن میت رسانده ،می تواند بدون غسل مس میت روزه بگیرد. و اگر در حال روزه هم میت را مس نماید،روزه او باطل نمی شود.

74-روزه واجب
        جایز نبودن نیت روزه واجب اگر بعدازظهر تصمیم بگیرد
        1554 - کسی که پیش از اذان صبح بدون نیت روزه خوابیده است ، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند، روزه او صحیح است چه روزه او واجب باشد چه مستحب ، و اگر بعد از ظهر بیدار شود، نمی تواند نیت روزه واجب نماید.

75-روزه يوم الشك
        ممنوعیت روزه یو الشک به نیت روزه ماه رمضان
        1568 - روزی را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان واجب نیست روزه بگیرد، و اگر بخواهد روزه بگیرد می تواند نیت روزه رمضان کند، ولی اگرنیت روزه قضا و مانند آن بنماید و چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده ، از رمضان حساب می شود.

        واجب نبودن روزه در روزی که معلوم نیست آخر شعبان است یا اول رمضان
        1568 - روزی را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان واجب نیست روزه بگیرد، و اگر بخواهد روزه بگیرد می تواند نیت روزه رمضان کند، ولی اگرنیت روزه قضا و مانند آن بنماید و چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده ، از رمضان حساب می شود.

        علم پیدا کردن به ماه رمضان در بین روز مردد میان شعبان و رمضان
        1569 - اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان ، به نیت روزه قضایا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد، و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است باید نیت روزه رمضان کند.

        سقوط کفاره در ابطال روزه اول رمضان پس از آنکه معلوم شود آخر شعبان بوده است
        1676 - اگر یقین کند که روز اول ماه رمضان است ، و عمدا روزه خود را باطل کند،بعد معلوم شود که آخر شعبان بوده ، کفاره بر او واجب نیست .

        سقوط کفاره روزه ابطال شده اگر معلوم شود آن روز اول شوال بوده است
        1677 - اگر انسان شک کند که آخر رمضان است یا اول شوال ، و عمدا روزه خود راباطل کند، بعد معلوم شود اول شوال بوده ، کفاره بر او واجب نیست .

        لزوم قضا روزه مشکوک پس از شهادت دو مرد عادل بدیدن ماه
        1734 - اگر اول ماه رمضان برای کسی ثابت نشود و روزه نگیرد، چنانچه دومرد عادل بگویند که شب پیش ماه را دیده ایم ، باید روزه آن روز را قضا نماید.

        وجوب روزه روز مردد بین آخر رمضان و اول شوال
        1737 - روزی را که انسان نمی داند آخر رمضان است یا اول شوال ، باید روزه بگیرد، ولی اگر پیش از مغرب بفهمد که اول شوال است ، باید افطار کند.

        حرمت روزه روز مردد بین آخر شعبان و اول رمضان به نیت رمضان
        1739 - روزه عید فطر و قربان حرام است ، و نیز روزی را که انسان نمی داندآخر شعبان است یا اول رمضان ، اگر به نیت اول رمضان روزه بگیرد، حرام می باشد.

        کراهت روزه روز عاشوار و روزی که معلوم نیست روز عرفه است یا عید قربان
        1747 - روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان ،مکروه است .

76-روزه هاى مستحب
        استحباب روزه پنج شنبه اول و آخر و چهار شنبه وسط هر ماه یا پرداخت فدیه
        1748 - روزه تمام روزهای سال غیر از روزه های حرام و مکروه که گفته شد مستحب است . و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است ، که از آن جمله است : 1ج پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه ، و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است .و اگر کسی اینها را بجا نیاورد مستحب است قضا نماید، و چنانچه اصلا نتواندروزه بگیرد، مستحب است برای هر روز یک مد طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیربدهد.

        استحباب روزه تمام ماه رجب و شعبان
        1748 - روزه تمام روزهای سال غیر از روزه های حرام و مکروه که گفته شد مستحب است . و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است ، که از آن جمله است : 1ج پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه ، و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است .و اگر کسی اینها را بجا نیاورد مستحب است قضا نماید، و چنانچه اصلا نتواندروزه بگیرد، مستحب است برای هر روز یک مد طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیربدهد.

        استحباب روزه روز اول و سوم محرم
        1748 - روزه تمام روزهای سال غیر از روزه های حرام و مکروه که گفته شد مستحب است . و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است ، که از آن جمله است : 1ج پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه ، و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است .و اگر کسی اینها را بجا نیاورد مستحب است قضا نماید، و چنانچه اصلا نتواندروزه بگیرد، مستحب است برای هر روز یک مد طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیربدهد.

        استحباب روزه سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه
        1748 - روزه تمام روزهای سال غیر از روزه های حرام و مکروه که گفته شد مستحب است . و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است ، که از آن جمله است : 1ج پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه ، و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است .و اگر کسی اینها را بجا نیاورد مستحب است قضا نماید، و چنانچه اصلا نتواندروزه بگیرد، مستحب است برای هر روز یک مد طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیربدهد.

        استحباب روزه عید غدیر و مبعث و میلاد رسول الله صلی الله علیه و آله
        1748 - روزه تمام روزهای سال غیر از روزه های حرام و مکروه که گفته شد مستحب است . و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است ، که از آن جمله است : 1ج پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه ، و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است .و اگر کسی اینها را بجا نیاورد مستحب است قضا نماید، و چنانچه اصلا نتواندروزه بگیرد، مستحب است برای هر روز یک مد طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیربدهد.

77-سفر براى روزه دار
        عدم سقوط کفاره پس از ابطال روزه با سفر
        1674 - کسی که عمدا روزه خود را باطل کرده ، اگر بعد از ظهر مسافرت کند، یاپیش از ظهر برای فرار از کفاره سفر نماید، کفاره از او ساقط نمی شود، بلکه اگر قبل از ظهر مسافرتی برای او پیش آمد کند، بنابر احتیاط کفاره بر اوواجب است .

78-سيگار براى روزه دار
        لزوم نرساندن غبار غلیظ و دود سیگار و تنباکو برای روزه دار
        1605 - احتیاط واجب آن است که روزه دار دود سیگار و تنباکو و مانند اینها را هم به حلق نرساند. ولی بخار غلیظ روزه را باطل نمی کند، مگر این که دردهان به صورت آب درآید و فرو دهد.

79-شياف براى روزه دار
        عدم بطلان روزه با استعمال شیاف هائی که برای معالجه است
        1645 - اماله کردن با چیز روان اگرچه از روی ناچاری و برای معالجه باشد، روزه را باطل می کند، ولی استعمال شیافهایی که برای معالجه است اشکال ندارد، واحتیاط واجب آن است که از استعمال شیافهایی که برای کیف کردن است ، مثل شیاف تریاک یا برای تغذیه از این مجرا است ، خودداری نمایند.

        لزوم ترک شیاف هائی که برای کیف کردن است
        1645 - اماله کردن با چیز روان اگرچه از روی ناچاری و برای معالجه باشد، روزه را باطل می کند، ولی استعمال شیافهایی که برای معالجه است اشکال ندارد، واحتیاط واجب آن است که از استعمال شیافهایی که برای کیف کردن است ، مثل شیاف تریاک یا برای تغذیه از این مجرا است ، خودداری نمایند.

        کراهت انفیه و شیاف برای روزه دار
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

80-ضرر در روزه
        حکم کسی که روزه را برای خود ضرر می داند ولی دکتر آن را بی ضرر می شمارد و بالعکس
        1743 - کسی که می داند روزه برای او ضرر ندارد، اگرچه دکتر بگوید ضرر دارد،باید روزه بگیرد. و کسی که یقین یا گمان دارد که روزه برایش ضرر دارد، اگرچه دکتر بگوید ضرر ندارد، باید روزه نگیرد، و اگر روزه بگیرد، صحیح نیست ، مگر آن که به قصد قربت بگیرد و بعد معلوم شود ضرر نداشته .

81-ضعف در روزه
        خوردن روزه بواسطه ضعف و ناتوانی
        1583 - انسان نمی تواند برای ضعف روزه را بخورد، ولی اگر ضعف او به قدری است که معمولا نمی شود آن را تحمل کرد، خوردن روزه اشکال ندارد.

82-عجز از روزه
        خوردن روزه بواسطه ضعف و ناتوانی
        1583 - انسان نمی تواند برای ضعف روزه را بخورد، ولی اگر ضعف او به قدری است که معمولا نمی شود آن را تحمل کرد، خوردن روزه اشکال ندارد.

        لزوم فدیه بجای روزه برای کسی که نمی تواند یا سخت است که روزه بگیرد
        1725 - کسی که به واسطه پیری نمی تواند روزه بگیرد، یا برای او مشقت دارد،روزه بر او واجب نیست ، ولی در صورت دوم باید برای هر روز یک مد که تقریباده سیر است گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد.

        وجوب قضا روزه اگر نتواند به واسطه پیری در رمضان روزه بگیرد و بعد توانائی روزه پیدا کند
        1726 - کسی که به واسطه پیری روزه نگرفته ، اگر بعد از ماه رمضان بتواند روزه بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید قضای روزهایی را که نگرفته بجا آورد.

        حکم کسی که بواسطه تشنگی نتواند یا سخت است که روزه بگیرد
        1727 - اگر انسان مرضی دارد که زیاد تشنه می شود و نمی تواند تشنگی را تحمل کند،یا برای او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست . ولی در صورت دوم بایدبرای هر روز یک مد گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد. و احتیاط واجب آن است که بیشتر از مقداری که ناچار است آب نیاشامد، و چنانچه بعد بتواند روزه بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید روزه هایی را که نگرفته قضا نماید.

83-عطر براى روزه دار
        کراهت بو کردن گلهای معطر برای روزه دار
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

84-غبار غليظ در روزه
        بطلان روزه به رساندن غیر به حلق
        1603 - رساندن غبار غلیظ به حلق روزه را باطل می کند، چه غبار چیزی باشدکه خوردن آن حلال است ، مثل آرد، یا غبار چیزی باشد که خوردن آن حرام است .

        بطلان روزه با رسیدن غبار غلیظ به حلق توسط باد
        1604 - اگر به واسطه باد غبار غلیظی پیدا شود و انسان با این که متوجه است مواظبت نکند و به حلق برسد، روزه اش باطل می شود.

        لزوم نرساندن غبار غلیظ و دود سیگار و تنباکو برای روزه دار
        1605 - احتیاط واجب آن است که روزه دار دود سیگار و تنباکو و مانند اینها را هم به حلق نرساند. ولی بخار غلیظ روزه را باطل نمی کند، مگر این که دردهان به صورت آب درآید و فرو دهد.

        صحت روزه اگر یقین داشته که غبار به حلق نمی رسد اما برسد
        1606 - اگر مواظبت نکند و غبار یا بخار یا دود و مانند اینها داخل حلق شود،چنانچه یقین داشته که به حلق نمی رسد روزه اش صحیح است .

        صحت روزه در صورت رسیدن بی اختیار غبار به حلق
        1607 - اگر فراموش کند که روزه است و مواظبت نکند، یا بی اختیار غبار و مانندآن به حلق او برسد، روزه اش باطل نمی شود، و چنانچه ممکن است باید آن رابیرون آورد.

        لزوم بیرون آوردن غبار و دود در صورت امکان برای روزه دار
        1607 - اگر فراموش کند که روزه است و مواظبت نکند، یا بی اختیار غبار و مانندآن به حلق او برسد، روزه اش باطل نمی شود، و چنانچه ممکن است باید آن رابیرون آورد.

        صحت روزه با رساندن غبار به حلق در اثر فراموشی
        1609 - اگر نصف سر را یک دفعه و نصف دیگر آن را دفعه دیگر در آب فرو برد،روزه اش باطل نمی شود.

85-غسل در حال روزه
        صحت غسل اگر روزه دار یا محرم از روی فراموشی غسل ارتماسی انجام دهد
        371 - کسی که روزه واجب گرفته یا برای حج یا عمره احرام بسته ، نمی تواندغسل ارتماسی کند. ولی اگر از روی فراموشی غسل ارتماسی کند، صحیح است .

        ممنوع بودن غسل ارتماسی برای روزه دار و محرم
        371 - کسی که روزه واجب گرفته یا برای حج یا عمره احرام بسته ، نمی تواندغسل ارتماسی کند. ولی اگر از روی فراموشی غسل ارتماسی کند، صحیح است .

86-غسل روزه دار
        حکم روزه کسی که برای غسل عمدا سر را در آب فرو برد
        1617 - اگر بداند که روزه است و عمدا برای غسل سر را در آب فرو برد،چنانچه روزه او روزه واجبی باشد که مثل روزه کفاره وقت معینی ندارد، غسل صحیح و روزه باطل می باشد. ولی اگر واجب معین باشد، اگر به فرو بردن سر در آب قصد غسل کند، روزه او باطل است و بنابر احتیاط واجب غسل او هم باطل است ،مگر آن که در زیر آب یا در حال خارج شدن از آب نیت غسل کند، که در این صورت غسل او صحیح است . و اما اگر روزه ماه رمضان باشد، هم غسل و هم روزه باطل است ،مگر آن که در همان زیر آب توبه نماید و در حال خارج شدن از آب نیت غسل کند،که در این صورت غسل او صحیح است .

87-فديه روزه
        وجوب فدیه و عدم وجوب قضا برای بیماری که تا رمضان سال بعد بیماری او طول بکشد
        1703 - اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزه هایی را که نگرفته بر او واجب نیست ، و باید برای هر روز یک مدکه تقریبا ده سیر است طعام ، یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد.ولی اگر به واسطه عذر دیگری ، مثلا برای مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تارمضان بعد باقی بماند، روزه هایی را که نگرفته ، باید قضا کند، و احتیاطمستحب آن است که برای هر روز یک مد طعام هم به فقیر بدهد.

        لزوم پرداخت یک مد طعام و قضا برای کسی که قضای روزه رمضان را تا سال آینده تاخیر بیندازد
        1705 - اگر در ماه رمضان به واسطه عذری روزه نگیرد و بعد از رمضان عذر اوبرطرف شود و تا رمضان آینده عمدا قضای روزه را نگیرد، باید روزه را قضا کند وبرای هر روز یک مد گندم یا جو و مانند اینها هم به فقیر بدهد.

        وجوب قضا و پرداخت فدیه برای کسی که در قضای روزه تا سال آینده کوتاهی کند
        1706 - اگر در قضای روزه کوتاهی کند تا وقت تنگ شود و در تنگی وقت عذری پیداکند، باید قضا را بگیرد و برای هر روز یک مد گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد، بلکه اگر موقعی که عذر دارد، تصمیم داشته باشد که بعد از برطرف شدن عذر روزه های خود را قضا کند، و پیش از آن که قضا نماید در تنگی وقت عذرپیدا کند، باید قضای آن را بگیرد، و احتیاط واجب آن است که برای هر روز هم یک مد غذا به فقیر بدهد.

        حکم قضا و فدیه بمیاری که بیماری او چند سال طول بکشد
        1707 - اگر مرض انسان چند سال طول بکشد، بعد از آن که خوب شد اگر تا رمضان آینده به مقدار قضا وقت داشته باشد، باید قضای رمضان آخر را بگیرد و برای هر روزاز سالهای پیش یک مد که تقریبا ده سیر است ، طعام یعنی گندم یا جو و ماننداینها به فقیر بدهد.

        جواز پرداخت فدیه چند روز به یک فقیر
        1708 - کسی که باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد، می تواند کفاره چندروز را به یک فقیر بدهد.

        لزوم فدیه بجای روزه برای کسی که نمی تواند یا سخت است که روزه بگیرد
        1725 - کسی که به واسطه پیری نمی تواند روزه بگیرد، یا برای او مشقت دارد،روزه بر او واجب نیست ، ولی در صورت دوم باید برای هر روز یک مد که تقریباده سیر است گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد.

88-قصد ابطال روزه
        عدم بطلان روزه واجب معین با قصد ابطال آن
        1570 - اگر در روزه واجب معینی مثل روزه رمضان از نیت روزه گرفتن برگردد، روزه اش باطل است ، ولی چنانچه نیت کند که چیزی را که روزه را باطل می کندبجا آورد در صورتی که آن را انجام ندهد، روزه اش باطل نمی شود.

        صحت روزه واجب غیر معین و مستحبی با شک یا قصد ابطال
        1571 - در روزه مستحب و روزه واجبی که وقت آن معین نیست مثل روزه کفاره ، اگرقصد کند کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، یا مردد شود که به جا آورد یا نه ،چنانچه به جا نیاورد و پیش از ظهر دوباره نیت روزه کند، روزه او صحیح است .

89-قضاء روزه دار
        لزوم قضا بدون کفاره برای ابطال روزه با یقین نداشتن به آنکه می گوید صبح شده اس
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

90-قضاى روزه
        وجوب قضا روزه هائی که به گمان پاک بودن گرفته است
        507 - اگر چند روز را حیض قرار دهد و عبادت نکند، بعد بفهمد حیض نبوده است ،باید نماز و روزه ای را که در آن روزها بجا نیاورده قضا نماید. و اگر چند روز رابه گمان این که حیض نیست عبادت کند، بعد بفهمد حیض بوده ، چنانچه آن روزها راروزه گرفته ، باید قضا نماید.

        لزوم قضای روزه در صورت فراموشی غسل جنابت در ماه رمضان
        1622 - اگر جنب در ماه رمضان غسل را فراموش کند و بعد از یک روز یادش بیاید، باید روزه آن روز را قضا نماید، و اگر بعد از چند روز یادش بیاید، بایدروزه هر چند روزی را که یقین دارد جنب بوده قضا نماید. مثلا اگر نمی داند سه روزجنب بوده یا چهار روز، باید روزه سه روز را قضا کند.

        بطلان روزه و لزوم قضا و کفاره در صورت جنب کردن عمدی خود در شب ماه رمضان و فرصت نداشتن برای غسل و تیمم
        1623 - کسی که در شب ماه رمضان برای هیچ کدام از غسل و تیمم وقت ندارد،اگر خود را جنب کند روزه اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می شود، ولی اگر برای تیمم وقت دارد، چنانچه خود را جنب کند، با تیمم روزه او صحیح است ، ولی گناهکار است .

        لزوم قضا و کفاره و بطلان روزه جنب بخوابیدن و بیدار نشدن اگر بداند که بیدار نمی شود
        1625 - کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می داند که اگر بخوابد تا صبح بیدارنمی شود، نباید بخوابد، و چنانچه بخوابد و تا صبح بیدار نشود، روزه اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می شود.

        لزوم قضا و کفاره اگر در ماه رمضان عمدا کاری کند که روزه اش باطل شود
        1658 - اگر در روزه ماه رمضان عمدا قی کند یا در شب جنب شود و به تفصیلی که در مسأله 1630 گفته شد سه مرتبه بیدار شود و بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود،فقط باید قضای آن روز را بگیرد، و چنانچه عمدا اماله کند یا سر زیر آب ببرد،بنابر احتیاط واجب باید کفاره هم بدهد، ولی اگر کار دیگری که روزه را باطل می کندعمدا انجام دهد، در صورتی که می دانسته آن کار روزه را باطل می کند، قضا وکفاره براو واجب می شود.

        ثبوت قضا و کفاره اگر پیش از مغرب افطار کند
        1673 - اگر به گفته کسی که می گوید مغرب شده افطار کند، و بعد بفهمدمغرب نبوده است ، قضا و کفاره بر او واجب می شود. ولی اگر خبردهنده عادل بوده ،فقط قضای آن روزه واجب است .

        عدم قضا در ابطال روزه بعد از تحقیق و یقین به صبح نشدن
        1692 - اگر در ماه رمضان بعد از تحقیق یقین کند که صبح نشده و کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده ، قضا لازم نیست .

        وجوب قضای رعدد کمتر از دو عدد مردد بین روزهای فوت شده
        1697 - اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد و بعد شک کند که چه وقت عذر اوبرطرف شده ، می تواند مقدار کمتر را که احتمال می دهد روزه نگرفته قضا نماید، مثلاکسی که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده و نمی داند پنجم رمضان از سفر برگشته یاششم ، می تواند پنج روز روزه بگیرد. و نیز کسی هم که نمی داند چه وقت عذر برایش پیدا شده ، می تواند مقدار کمتر را قضا نماید، مثلا اگر در آخرهای ماه رمضان مسافرت کند و بعد از رمضان برگردد و نداند که بیست و پنجم رمضان مسافرت کرده یا بیست و ششم ، می تواند مقدار کمتر یعنی پنج روز را قضا کند.

        حکم ترتیب بین قضای روزه های چند ماه رمضان
        1698 - اگر از چند ماه رمضان روزه قضا داشته باشد، قضای هر کدام را که اول بگیرد مانعی ندارد، ولی اگر وقت قضای رمضان آخر تنگ باشد، مثلا پنج روز از رمضان آخر قضا داشته باشد و پنج روز هم به رمضان مانده باشد، باید اول ، قضای رمضان آخر را بگیرد.

        لزوم تعیین قضای روزه های چند ماه رمضان در نیت
        1699 - اگر قضای روزه چند رمضان بر او واجب باشد، و در نیت معین نکندروزه ای را که می گیرد قضای کدام رمضان است ، قضای سال اول حساب می شود.

        جواز ابطال قضای روزه رمضان پیش از ظهر
        1700 - کسی که قضای روزه رمضان را گرفته ، اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد، می تواند پیش از ظهر روزه خود را باطل نماید.

        لزوم باطل نکردن قضای روزه میت بعد از ظهر
        1701 - اگر قضای روزه ماه رمضان شخص دیگری را گرفته باشد، احتیاط واجب آن است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند.

        قضائ نداشتن روزه های بیمار یا عذر داری که پیش از تمام شدن رمضان بمیرد
        1702 - اگر به واسطه مرض یا حیض یا نفاس ، روزه رمضان را نگیرد و پیش ازتمام شدن رمضان بمیرد، لازم نیست روزه هایی را که نگرفته ، برای او قضا کنند، اگر چه مستحب است .

        وجوب فدیه و عدم وجوب قضا برای بیماری که تا رمضان سال بعد بیماری او طول بکشد
        1703 - اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزه هایی را که نگرفته بر او واجب نیست ، و باید برای هر روز یک مدکه تقریبا ده سیر است طعام ، یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد.ولی اگر به واسطه عذر دیگری ، مثلا برای مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تارمضان بعد باقی بماند، روزه هایی را که نگرفته ، باید قضا کند، و احتیاطمستحب آن است که برای هر روز یک مد طعام هم به فقیر بدهد.

        وجوب قضا برای مسافری که تا رمضان سال بعد در سفر بماند
        1703 - اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزه هایی را که نگرفته بر او واجب نیست ، و باید برای هر روز یک مدکه تقریبا ده سیر است طعام ، یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد.ولی اگر به واسطه عذر دیگری ، مثلا برای مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تارمضان بعد باقی بماند، روزه هایی را که نگرفته ، باید قضا کند، و احتیاطمستحب آن است که برای هر روز یک مد طعام هم به فقیر بدهد.

        وجوب قضا برای کس که در رمضان بسبب غیر بیماری و بعد از آن تا رمضان آینده بسبب بیماری روزه نگیرد
        1704 - اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و بعد از رمضان مرض او برطرف شود ولی عذر دیگری پیدا کند که نتواند تا رمضان بعد قضای روزه را بگیرد، بایدروزه هایی را که نگرفته ، قضا نماید. و نیز اگر در ماه رمضان غیر مرض ، عذردیگری داشته باشد و بعد از رمضان آن عذر برطرف شود و تا رمضان سال بعد به واسطه مرض نتواند روزه بگیرد، روزه هایی را که نگرفته ، باید قضا کند.

        وجوب قضا برای کسی که در رمضان بسبب بیماری و بعد از آن تا رمضان آینده بسبب دیگری روزه نگیرد
        1704 - اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و بعد از رمضان مرض او برطرف شود ولی عذر دیگری پیدا کند که نتواند تا رمضان بعد قضای روزه را بگیرد، بایدروزه هایی را که نگرفته ، قضا نماید. و نیز اگر در ماه رمضان غیر مرض ، عذردیگری داشته باشد و بعد از رمضان آن عذر برطرف شود و تا رمضان سال بعد به واسطه مرض نتواند روزه بگیرد، روزه هایی را که نگرفته ، باید قضا کند.

        لزوم پرداخت یک مد طعام و قضا برای کسی که قضای روزه رمضان را تا سال آینده تاخیر بیندازد
        1705 - اگر در ماه رمضان به واسطه عذری روزه نگیرد و بعد از رمضان عذر اوبرطرف شود و تا رمضان آینده عمدا قضای روزه را نگیرد، باید روزه را قضا کند وبرای هر روز یک مد گندم یا جو و مانند اینها هم به فقیر بدهد.

        وجوب قضا و پرداخت فدیه برای کسی که در قضای روزه رمضان تا سال آینده کوتاهی کند
        1706 - اگر در قضای روزه کوتاهی کند تا وقت تنگ شود و در تنگی وقت عذری پیداکند، باید قضا را بگیرد و برای هر روز یک مد گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد، بلکه اگر موقعی که عذر دارد، تصمیم داشته باشد که بعد از برطرف شدن عذر روزه های خود را قضا کند، و پیش از آن که قضا نماید در تنگی وقت عذرپیدا کند، باید قضای آن را بگیرد، و احتیاط واجب آن است که برای هر روز هم یک مد غذا به فقیر بدهد.

        حکم قضا و فدیه بیماری که بیماری او چند سال طول بکشد
        1707 - اگر مرض انسان چند سال طول بکشد، بعد از آن که خوب شد اگر تا رمضان آینده به مقدار قضا وقت داشته باشد، باید قضای رمضان آخر را بگیرد و برای هر روزاز سالهای پیش یک مد که تقریبا ده سیر است ، طعام یعنی گندم یا جو و ماننداینها به فقیر بدهد.

        لزوم قضای روزه واجب غیر رمضان پدر پس از فوت توسط پسر بزرگتر
        1713 - اگر پدر غیر از روزه رمضان ، روزه واجب دیگری را مانند روزه نذرنگرفته باشد، باید پسر بزرگتر قضا نماید.

        لزوم قضا روزه اگر پس از مغرب بفهمد روزه برای او ضرر داشته است
        1745 - کسی که عقیده اش این است که روزه برای او ضرر ندارد، اگر روزه بگیرد وبعد از مغرب بفهمد روزه برای او ضرر داشته ، باید قضای آن را بجا آورد.

        وجوب وصیت برای نماز و روزه قضا هنگام بروز نشانه های مرگ
        2702 - کسی که نشانه های مرگ را در خود می بیند اگر نماز و روزه قضا دارد،باید وصیت کند که از مال خودش برای آنها اجیر بگیرند، بلکه اگر مال نداشته باشد ولی احتمال بدهد کسی بدون آن که چیزی بگیرد آنها را انجام می دهد، باز هم واجب است وصیت نماید، و اگر قضای نماز و روزه او به تفصیلی که در صفحه 186 و 187 گفته شد بر پسر بزرگترش واجب باشد، باید به او اطلاع دهد یاوصیت کند که برای او بجا آورند.

91-قى كردن براى روزه دار
        حکم روزه کسی که می داند اگر چیزی در شب بخورد و روز قی می کند
        1647 - اگر در شب چیزی بخورد که می داند به واسطه خوردن آن در روز بی اختیار قی می کند، احتیاط واجب آن است که روزه آن روز را قضا نماید.

        لزوم خودداری از قی اگر ضرر و حرج نباشد
        1648 - اگر روزه دار بتواند از قی کردن خودداری کند، چنانچه برای او ضرر و مشقت نداشته باشد، باید خودداری نماید.

        حکم در آوردن چیزی که در گلوی روزه دار رفته است
        1649 - اگر مگس در گلوی روزه دار برود، چنانچه به قدری پایین رود که به فرو بردن آن خوردن نمی گویند، لازم نیست آن را بیرون آورد و روزه او صحیح است ، واگر به این مقدار پایین نرود، باید آن را بیرون آورد، اگرچه موجب شود که قی کند و روزه اش باطل شود، و چنانچه فرو برد روزه اش باطل می شود، و بنابراحتیاط واجب باید کفاره جمع بدهد.

        لزوم بیرون ریختن چیزی که بی اختیار در اثر آروغ در دهان روزه دار بیاید
        1652 - اگر آروزغ بزند و بدون اختیار چیزی در گلو یا دهانش بیاید آن را بیرون بریزد، و اگر بی اختیار فرو رود، روزه اش صحیح است .

92-قى كردن روزه دار
        بطلان روزه با قی کردن عمدی
        1646 - هرگاه روزه دار عمدا قی کند - اگر چه به واسطه مرض و مانند آن ناچارباشد - روزه اش باطل می شود، ولی اگر سهوا یا بی اختیار قی کند، اشکال ندارد.

        کفاره بلعیدن آنچه که از گلوی روزه دار خارج شود
        1671 - اگر روزه دار آروغ بزند و چیزی در دهانش بیاید، چنانچه عمدا آن را فروببرد، روزه اش باطل است و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب می شود، و اگر خوردن آن چیز حرام باشد، مثلا موقع آروغ زدن خون یا غذایی که ازصورت غذا بودن خارج شده به دهان او بیاید و عمدا آن را فرو برد، باید قضای آن روزه را بگیرد، و بنابر احتیاط کفاره جمع هم بر او واجب می شود.

        لزوم قضا بدون کفاره در صورت قی کردن عمدی در ماه رمضان
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

93-كفاره روزه
        بطلان روزه و لزوم قضا و کفاره در صورت جنب کردن عمدی خود در شب ماه رمضان و فرصت نداشتن برای غسل و تیمم
        1623 - کسی که در شب ماه رمضان برای هیچ کدام از غسل و تیمم وقت ندارد،اگر خود را جنب کند روزه اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می شود، ولی اگر برای تیمم وقت دارد، چنانچه خود را جنب کند، با تیمم روزه او صحیح است ، ولی گناهکار است .

        لزوم قضا و کفاره و بطلان روزه جنب بخوابیدن و بیدار نشدن اگر بداند که بیدار نمی شود
        1625 - کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می داند که اگر بخوابد تا صبح بیدارنمی شود، نباید بخوابد، و چنانچه بخوابد و تا صبح بیدار نشود، روزه اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می شود.

        واجب شدن کفاره جمع اگر به چیز حرامی روزه خود را باطل کند
        1655 - اگر چیزی به زور درگلوی روزه دار بریزند، یا سر او را به زور در آب فرو برند، روزه او باطل نمی شود، ولی اگر مجبورش کنند که روزه خود را باطل کندمثلا به او بگویند اگر غذا نخوری ضرر مالی یا جانی به تو می زنیم و خودش برای جلوگیری از ضرر، چیزی بخورد، روزه او باطل می شود.

        لزوم قضا و کفاره اگر در ماه رمضان عمدا کاری کند که روزه اش باطل شود
        1658 - اگر در روزه ماه رمضان عمدا قی کند یا در شب جنب شود و به تفصیلی که در مسأله 1630 گفته شد سه مرتبه بیدار شود و بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود،فقط باید قضای آن روز را بگیرد، و چنانچه عمدا اماله کند یا سر زیر آب ببرد،بنابر احتیاط واجب باید کفاره هم بدهد، ولی اگر کار دیگری که روزه را باطل می کندعمدا انجام دهد، در صورتی که می دانسته آن کار روزه را باطل می کند، قضا وکفاره براو واجب می شود.

        ثبوت کفاره اگر ندانسته کاری کرده که روزه را باطل می کند
        1659 - اگر به واسطه ندانستن مسأله کاری انجام دهد که روزه را باطل می کند، چنانچه می توانسته مسأله را یاد بگیرد، بنابر احتیاط واجب کفاره بر او ثابت می شود، و اگر نمی توانسته مسأله را یاد بگیرد یا اصلا ملتفت مسأله نبوده یایقین داشته که فلان چیز روزه را باطل نمی کند، کفاره بر او واجب نیست .

        کیفیت ادای کفاره روزه رمضان
        1660 - کسی که کفاره روزه رمضان بر او واجب است ، باید یک بنده آزاد کند یابه دستوری که در مسأله بعد گفته می شود، دو ماه روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیرکند یا به هر کدام ، یک مد که تقریبا ده سیر است ، طعام یعنی گندم یا جو ومانند اینها بدهد، و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد، هر چند مد که می تواند به فقرا طعام بدهد و اگر نتواند طعام بدهد باید استغفار کند، اگر چه مثلابک مرتبه بگوید: "استغفرالله "، و احتیاط واجب در فرض اخیر آن است که هر وقت بتواند، کفاره را بدهد.

        لزوم پی در پی بودن سی و یک روز از کفاره روزه رمضان
        1661 - کسی که می خواهد دو ماه کفاره روزه رمضان را بگیرد، باید سی و یک روز آن را پی در پی بگیرد، و اگر بقیه آن پی در پی نباشد، اشکال ندارد.

        لزوم بر نخوردن به عید قربان و فطر در سی و یک روز کفاره روزه رمضان
        1662 - کسی که می خواهد دو ماه کفاره روزه رمضان را بگیرد، نباید موقعی شروع کندکه در بین سی و یک روز، روزی باشد که مانند عید قربان روزه آن حرام است .

        بطلان روزه های کفاره روزه رمضان اگر سی و یک روز پی در پی نباشد مگر بعذر
        1663 - کسی که باید پی در پی روزه بگیرد، اگر در بین آن بدون عذر یک روز روزه نگیرد، یا وقتی شروع کند که در بین آن به روزی برسد که روزه آن واجب است ،مثلا به روزی برسد که نذر کرده آن روز را روزه بگیرد، باید روزه ها را از سر بگیرد.

        ثبوت کفاره جمع در صورت تکرار جماع حرام
        1667 - اگر روزه دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه جماع کند، یک کفاره براو واجب است ، ولی اگر جماع او حرام باشد یک کفاره جمع واجب می شود.

        عدم لزوم تعدد کفاره به تعدد آمیزش در روزه ماه رمضان
        1667 - اگر روزه دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه جماع کند، یک کفاره براو واجب است ، ولی اگر جماع او حرام باشد یک کفاره جمع واجب می شود.

        کفایت یک کفاره در صورت تکرار ارتکاب مبطل
        1668 - اگر روزه دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه غیر جماع کار دیگری که روزه را باطل می کند انجام دهد، برای همه آنها یک کفاره کافی است .

        کفایت یک کفاره اگر روزه دار جماع حرام کند و سپس با همسر خود جماع نماید
        1669 - اگر روزه دار جماع حرام کند و بعد با حلال خود جماع نماید، یک کفاره جمع کافی است .

        کفایت یک کفاره بابطال روزه بحلال و بعد به حرام
        1670 - اگر روزه دار کاری که حلال است و روزه را باطل می کند، انجام دهد،مثلا آب بیاشامد، و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می کند انجام دهد، مثلا غذای حرامی بخورد، یک کفاره کافی است .

        کفاره بلعیدن آنچه که از گلوی روزه دار خارج می شود
        1671 - اگر روزه دار آروغ بزند و چیزی در دهانش بیاید، چنانچه عمدا آن را فروببرد، روزه اش باطل است و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب می شود، و اگر خوردن آن چیز حرام باشد، مثلا موقع آروغ زدن خون یا غذایی که ازصورت غذا بودن خارج شده به دهان او بیاید و عمدا آن را فرو برد، باید قضای آن روزه را بگیرد، و بنابر احتیاط کفاره جمع هم بر او واجب می شود.

        کفاره ابطال عمدی روزه نذر معین
        1672 - اگر نذر کند که روز معینی را روزه بگیرد، چنانچه در آن روز عمدا روزه خود را باطل کند، باید یک بنده آزاد نماید، یا دو ماه پی در پی روزه بگیرد،یا به شصت فقیر طعام دهد.

        ثبوت قضا و کفاره اگر پیش از مغرب افطار کند
        1673 - اگر به گفته کسی که می گوید مغرب شده افطار کند، و بعد بفهمدمغرب نبوده است ، قضا و کفاره بر او واجب می شود. ولی اگر خبردهنده عادل بوده ،فقط قضای آن روزه واجب است .

        عدم سقوط کفاره پس از ابطال روزه با سفر
        1674 - کسی که عمدا روزه خود را باطل کرده ، اگر بعد از ظهر مسافرت کند، یاپیش از ظهر برای فرار از کفاره سفر نماید، کفاره از او ساقط نمی شود، بلکه اگر قبل از ظهر مسافرتی برای او پیش آمد کند، بنابر احتیاط کفاره بر اوواجب است .

        سقوط کفاره پس از باطل روزه با عذری پس از سفر
        1675 - اگر عمدا روزه خود را باطل کند، و بعد عذری مانند حیض یا نفاس یا مرض برای او پیدا شود، کفاره بر او واجب نیست .

        سقوط کفاره در ابطال روزه اول رمضان پس از آنکه معلوم شود آخر شعبان بوده است
        1676 - اگر یقین کند که روز اول ماه رمضان است ، و عمدا روزه خود را باطل کند،بعد معلوم شود که آخر شعبان بوده ، کفاره بر او واجب نیست .

        سقوط کفاره روزه ابطال شده اگر معلوم شود آن روز اول شوال بوده است
        1677 - اگر انسان شک کند که آخر رمضان است یا اول شوال ، و عمدا روزه خود راباطل کند، بعد معلوم شود اول شوال بوده ، کفاره بر او واجب نیست .

        کفاره آمیزش روزه دار در رمضان با رضایت زن
        1678 - اگر روزه دار در ماه رمضان با زن خود که روزه دار است جماع کند، چنانچه زن را مجبور کرده باشد، کفاره روزه خودش و روزه زن را باید بدهد، و اگر زن به جماع راضی بوده ، بر هر کدام یک کفاره واجب می شود.

        کفاره آمیزش روزه دار در رمضان با کراهت و اجبار زن
        1678 - اگر روزه دار در ماه رمضان با زن خود که روزه دار است جماع کند، چنانچه زن را مجبور کرده باشد، کفاره روزه خودش و روزه زن را باید بدهد، و اگر زن به جماع راضی بوده ، بر هر کدام یک کفاره واجب می شود.

        واجب نبودن کفاره شوهر بر زن اگر چه شوهر را به جماع مجبور نماید
        1679 - اگر زنی شوهر خود را مجبور کند که جماع نماید، یا کار دیگری که روزه راباطل می کند انجام دهد، واجب نیست که کفاره روزه شوهر را بدهد.

        کفاره آمیزش روزه دار در رمضان با زن خود
        1680 - اگر روزه دار در ماه رمضان با زن خود که روزه دار است جماع کند،چنانچه به طوری زن را مجبور کرده باشد که از خود اختیاری نداشته باشد، و در بین جماع زن راضی شود، باید مرد دو کفاره و زن یک کفاره بدهد، و اگر با اراده واختیار عمل را انجام دهد، اگرچه مجبورش کرده باشد، مرد باید کفاره خودش وزن را بدهد.

        کفاره آمیزش روزه دار در رمضان با زن خود در حال خواب
        1681 - اگر روزه دار در ماه رمضان با زن روزه دار خود که خواب است جماع نماید،یک کفاره بر او واجب می شود، و روزه زن صحیح است و کفاره هم بر او واجب نیست .

        عدم لزوم کفاره در ابطال روزه زن اجبار بغیر آمیزش
        1682 - اگر مرد زن خود را مجبور کند که غیر جماع کار دیگری که روزه را باطل می کند بجا آورد، کفاره زن را نباید بدهد، و بر خود زن هم کفاره واجب نیست .

        ثبوت کفاره در صورت اجبار زن روزه دار بر آمیزش توسط شوهر که روزه نمی گیرد
        1683 - کسی که به واسطه مسافرت یا مرض روزه نمی گیرد، نمی تواند زن روزه دار خودرا مجبور به جماع کند، ولی اگر او را مجبور نماید، بنابر احتیاط بایدکفاره اش را بدهد.

        عدم جواز کوتاهی در ادای کفاره روزه
        1684 - انسان نباید در بجا آوردن کفاره کوتاهی کند، ولی لازم نیست فورا آن راانجام دهد.

        عدم وجوب فوری ادای کفاره روزه
        1684 - انسان نباید در بجا آوردن کفاره کوتاهی کند، ولی لازم نیست فورا آن راانجام دهد.

        عدم افزایش کفاره با تاخیر در ادای آن
        1685 - اگر کفاره بر انسان واجب شود و چند سال آن را بجا نیاورد، چیزی بر آن اضافه نمی شود.

        کیفیت تقسیم کفاره روزه رمضان در میان فقراء
        1686 - کسی که باید برای کفاره یک روز شصت فقیر را طعام بدهد، اگر به شصت فقیر دسترسی دارد، نباید به هر کدام از آنها بیشتر از یک مد که تقریبا ده سیر است طعام بدهد، یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید، ولی چنانچه انسان اطمینان داشته باشد که فقیر طعام را به عیالات خود می دهد یا به آنهامی خوراند، می تواند برای هر یک از عیالات فقیر اگرچه صغیر باشند یک مد به آن فقیر بدهد.

        کفاره کسی که بعد از ظهر عمدا قضای روزه رمضان را باطل کند
        1687 - کسی که قضای روزه رمضان را گرفته ، اگر بعد از ظهر عمدا کاری که روزه راباطل می کند انجام دهد، باید به ده فقیر هر کدام یک مد که تقریبا ده سیر است طعام بدهد، و اگر نمی تواند بنابر احتیاط واجب باید سه روز پی در پی روزه بگیرد.

        کفایت یک کفاره برای کسی که روزه رمضان را عمدا نگیرد و در روز کاری کند که روزه را باطل کند
        1711 - اگر روزه رمضان را عمدا نگیرد و در روز کاری که روزه را باطل می کندانجام دهد، مثلا چند مرتبه جماع کند، یک کفاره کافی است .

94-مبطلات روزه
        امور نه گانه ای که روزه را باطل می کنند
        1572 - نه چیز روزه را باطل می کند: اول : خوردن و آشامیدن . دوم : جماع . سوم :استمنا، و استمنا آن است که انسان با خود کاری کند که منی از او بیرون آید.چهارم : دروغ بستن به خدا و پیغمبر و جانشینان پیغمبر علیهم السلام . پنجم :رساندن غبار غلیظ به حلق . ششم : فرو بردن تمام سر در آب . هفتم : باقی ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح . هشتم : اماله کردن با چیزهای روان .نهم : قی کردن . و احکام اینها در مسایل آینده گفته می شود.

        باطل نشدن روزه به ارتکاب سهوی مبطلات
        1653 - اگر انسان عمدا و از روی اختیار کاری که روزه را باطل می کند، انجام دهد،روزه او باطل می شود و چنانچه از روی عمد نباشد اشکال ندارد، ولی جنب اگربخوابد و به تفصیلی که در مسأله 1630 گفته شد تا اذان صبح غسل نکند، روزه او باطل است .

        بطلان روزه به ارتکاب عمدی مبطلات
        1653 - اگر انسان عمدا و از روی اختیار کاری که روزه را باطل می کند، انجام دهد،روزه او باطل می شود و چنانچه از روی عمد نباشد اشکال ندارد، ولی جنب اگربخوابد و به تفصیلی که در مسأله 1630 گفته شد تا اذان صبح غسل نکند، روزه او باطل است .

        بطلان روزه در صورت ارتکاب مجدد و عمدی مبطل پس از ارتکاب سهوی آن
        1654 - اگر روزه دار سهوا یکی از کارهایی که روزه را باطل می کند انجام دهد و به خیال این که روزه اش باطل شده ، عمدا دوباره یکی از آنها را بجا آورد، روزه اوباطل می شود.

        حکم روزه در صورت ارتکاب اکراهی یا اجباری مبطلات
        1655 - اگر چیزی به زور درگلوی روزه دار بریزند، یا سر او را به زور در آب فرو برند، روزه او باطل نمی شود، ولی اگر مجبورش کنند که روزه خود را باطل کندمثلا به او بگویند اگر غذا نخوری ضرر مالی یا جانی به تو می زنیم و خودش برای جلوگیری از ضرر، چیزی بخورد، روزه او باطل می شود.

        عدم بطلان روزه بقصد اموری که به اکراه یا اجبار روزه را باطل می کند
        1656 - روزه دار نباید جایی برود که می داند چیزی در گلویش می ریزند یامجبورش می کنند که خودش روزه خود را باطل کند، اما اگر قصد رفتن کند و نرودیا بعد از رفتن چیزی به خوردش ندهند، روزه او صحیح است ، و چنانچه از روی ناچاری کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، روزه او باطل می شود، ولی اگرچیزی در گلویش بریزند، باطل شدن روزه او محل اشکال است .

        لزوم اجتناب روزه دار از موری که اکراها یا اجبارا روزه را باطل می کند
        1656 - روزه دار نباید جایی برود که می داند چیزی در گلویش می ریزند یامجبورش می کنند که خودش روزه خود را باطل کند، اما اگر قصد رفتن کند و نرودیا بعد از رفتن چیزی به خوردش ندهند، روزه او صحیح است ، و چنانچه از روی ناچاری کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، روزه او باطل می شود، ولی اگرچیزی در گلویش بریزند، باطل شدن روزه او محل اشکال است .

        لزوم قضا و کفاره اگر در ماه رمضان عمدا کاری کند که روزه اش باطل شود
        1658 - اگر در روزه ماه رمضان عمدا قی کند یا در شب جنب شود و به تفصیلی که در مسأله 1630 گفته شد سه مرتبه بیدار شود و بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود،فقط باید قضای آن روز را بگیرد، و چنانچه عمدا اماله کند یا سر زیر آب ببرد،بنابر احتیاط واجب باید کفاره هم بدهد، ولی اگر کار دیگری که روزه را باطل می کندعمدا انجام دهد، در صورتی که می دانسته آن کار روزه را باطل می کند، قضا وکفاره براو واجب می شود.

        ثبوت کفاره اگر ندانسته کاری کرده که روزه را باطل می کند
        1659 - اگر به واسطه ندانستن مسأله کاری انجام دهد که روزه را باطل می کند، چنانچه می توانسته مسأله را یاد بگیرد، بنابر احتیاط واجب کفاره بر او ثابت می شود، و اگر نمی توانسته مسأله را یاد بگیرد یا اصلا ملتفت مسأله نبوده یایقین داشته که فلان چیز روزه را باطل نمی کند، کفاره بر او واجب نیست .

        کفایت یک کفاره در صورت تکرار ارتکاب مبطل
        1668 - اگر روزه دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه غیر جماع کار دیگری که روزه را باطل می کند انجام دهد، برای همه آنها یک کفاره کافی است .

        کفایت یک کفاره بابطال روزه بحلال و بعد به حرام
        1670 - اگر روزه دار کاری که حلال است و روزه را باطل می کند، انجام دهد،مثلا آب بیاشامد، و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می کند انجام دهد، مثلا غذای حرامی بخورد، یک کفاره کافی است .

        سقوط کفاره پس از ابطلا روزه با عذری غیر از سفر
        1675 - اگر عمدا روزه خود را باطل کند، و بعد عذری مانند حیض یا نفاس یا مرض برای او پیدا شود، کفاره بر او واجب نیست .

95-مستى در روزه
        لزوم اتمام و قضا روزه اگر پیش از اذان نیت کند و مست شود و در بین روز بهوش آید
        1559 - اگر پیش از اذان صبح نیت کند و مست شود و در بین روز بهوش آید، احتیاط واجب آن است که روزه آن روز را تمام کند و قضای آن را هم بجا آورد.

        لزوم تمام کردن روزه و قضا اگر مست شده و در اثنا روزه از مستی در آید
        1696 - روزه ای که از انسان به واسطه مستی فوت شده باید قضا نماید، اگرچه چیزی را که به واسطه آن مست شده برای معالجه خورده باشد، بلکه اگر نیت روزه کرده و مست شده و در حال مستی روزه را ادامه داده تا از مستی خارج شده باشد، بنا بر احتیاط واجب باید روزه آن روز را تمام کند و بعدا قضا نماید.

        لزوم قضا روزه ای که به واسطه مستی فوت شده است
        1696 - روزه ای که از انسان به واسطه مستی فوت شده باید قضا نماید، اگرچه چیزی را که به واسطه آن مست شده برای معالجه خورده باشد، بلکه اگر نیت روزه کرده و مست شده و در حال مستی روزه را ادامه داده تا از مستی خارج شده باشد، بنا بر احتیاط واجب باید روزه آن روز را تمام کند و بعدا قضا نماید.

96-مسواک براى روزه دار
        حکم خلال کردن دندانها پیش از اذان صبح برای روزه دار
        1578 - کسی که می خواهد روزه بگیرد، لازم نیست پیش از اذان دندانهایش را خلال کند، ولی اگر بداند غذایی که لای دندان مانده در روز فرو می رود، چنانچه خلال نکند و چیزی از آن فرو رود روزه اش باطل می شود. بلکه اگر فرو هم نرود، بنابراحتیاط واجب باید قضای آن روز را بگیرد.

97-مسواک در روزه
        کراهت مسواک به چوب تر در حال روزه
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

98-مضمضه براى روزه دار
        لزوم قضا کفاره برای فرو دادن سهوی آب مضمضه بغیر از وضو
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

        استحباب بیرون ریختن آب دهان پس از مضمضه
        1690 - مضمضه زیاد برای روزه دار مکروه است ، و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بیرون بریزد.

        کراهت مضمضه زیاد برای روزه دار
        1690 - مضمضه زیاد برای روزه دار مکروه است ، و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بیرون بریزد.

        منع مضمضه برای آنکه میداند آب را سهوا فرو می دهد
        1691 - اگر انسان بداند که به واسطه مضمضه ، بی اختیار یا از روی فراموشی آب وارد گلویش می شود، نباید مضمضه کند.

99-معذور از روزه
        کراهت آمیزش و سیری در اکل و شرب برای کسی که از روزه رمضان معذور است
        1724 - مسافر و کسی که از روزه گرفتن عذر دارد، مکروه است در روز ماه رمضان جماع نماید و در خوردن و آشامیدن کاملا خود را سیر کند.

        استحباب خودداری از مبطلات روزه برای زنی که در بین روز از خون حیض یا نفاس پاک شود
        1749 - برای شش نفر مستحب است در ماه رمضان اگر چه روزه نیستند ازکارهای که روزه را باطل می کند خوداری نمایند: اول : مسافری که در سفر، کاری که روزه را باطل می کند انجام داده باشد و پیش از ظهر به وطنش یا به جایی که می خواهد ده روز بماند، برسد.

        استحباب خودداری از مبطلات روزه برای مریضی که پیش از ظهر یا بعد از ظهر خوب شود
        1749 - برای شش نفر مستحب است در ماه رمضان اگر چه روزه نیستند ازکارهای که روزه را باطل می کند خوداری نمایند: اول : مسافری که در سفر، کاری که روزه را باطل می کند انجام داده باشد و پیش از ظهر به وطنش یا به جایی که می خواهد ده روز بماند، برسد.

        استحباب خودداری از مبطلات روزه برای مسافری که پیش از ظهر یا بعد از ظهر به وطن رسیده است
        1749 - برای شش نفر مستحب است در ماه رمضان اگر چه روزه نیستند ازکارهای که روزه را باطل می کند خوداری نمایند: اول : مسافری که در سفر، کاری که روزه را باطل می کند انجام داده باشد و پیش از ظهر به وطنش یا به جایی که می خواهد ده روز بماند، برسد.

        استحباب خودداری از مبطلات روزه برای کافری که در روز ماه رمضان مسلمان شود
        1749 - برای شش نفر مستحب است در ماه رمضان اگر چه روزه نیستند ازکارهای که روزه را باطل می کند خوداری نمایند: اول : مسافری که در سفر، کاری که روزه را باطل می کند انجام داده باشد و پیش از ظهر به وطنش یا به جایی که می خواهد ده روز بماند، برسد.

        موارد استحباب تظاهر به روزه برای معذورین
        1749 - برای شش نفر مستحب است در ماه رمضان اگر چه روزه نیستند ازکارهای که روزه را باطل می کند خوداری نمایند: اول : مسافری که در سفر، کاری که روزه را باطل می کند انجام داده باشد و پیش از ظهر به وطنش یا به جایی که می خواهد ده روز بماند، برسد.

100-مكروهات روزه
        کراهت اموری که موجب ضعف روزه دار می شود
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

        کراهت انفیه و شیاف برای روزه دار
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

        کراهت بو کردن گیاههای معطر برای روزه دار
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

        کراهت بوسیدن زن در حال روزه و هر کاری که شهوت را تحریک کند
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

        کراهت تر کردن لباسی که روزه دار بر تن دارد
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

        کراهت دندان کشیدن و هر کاری که موجب خونریزی در دهان شود
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

        کراهت دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن برای روزه دار
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

        کراهت مسواک به چوب تر در حال روزه
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

        کراهت نشستن زن در آب وقتی روزه باشد
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

101-ملاعبه در روزه
        کراهت بوسیدن زن در حال روزه و هر کاری که شهوت را تحریک کند
        1657 - چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است : دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست ، بو کردن گیاههای معطر، نشستن زن در آب ، استعمال شیاف ، تر کردن لباسی که در بدن است ، کشیدن دندان و هرکاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، در صورتی که منی بیرون آید، روزه او باطل است .

102-نذر روزه
        لزوم روزه در صورت نذر روزه روز معین
        2653 - اگر نذر کند روز معینی را روزه بگیرد، باید همان روز را روزه بگیرد، و چنانچه در آن روز مسافرت کند، قضای آن روز بر او واجب است .

        حکم کسی که در روزه نذری روز معین مسافرت کند
        2654 - اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند باید کفاره بدهد،یعنی یک بنده آزاد کند یا به شصت فقیر طعام دهد یا دو ماه پی در پی روزه بگیرد.

        لزوم قضا در روز عید فطر یا قربان یا حیض یا بیماری در صورت نذر روزه روز معین
        2657 - اگر نذر کند که در هر هفته روز معینی مثلا روز جمعه را روزه بگیرد چنانچه یکی از جمعه ها عید فطر یا قربان باشد، یا در روز جمعه عذر دیگری مانند حیض برای او پیدا شود، باید آن روز را روزه نگیرد و قضای آن را به جا آورد.

103-نفاس در روزه
        صحت روزه واجب معین هر چند تا صبح غسل یا تیمم نکند
        1620 - اگر در روزه واجبی که مثل روزه ماه رمضان وقت آن معین است ، تااذان صبح غسل نکند و تیمم هم ننماید، روزه اش صحیح است .

104-نقل روايت در روزه
        عدم بطلان روزه به نسبت دادن خبری که نمی داند راست یا دروغ
        1597 - اگر بخواهد خبری را که نمی داند راست است یا دروغ نقل کند، بنابر احتیاط واجب باید از کسی که آن خبر را گفته یا از کتابی که آن خبر در آن نوشته شده ، نقل نماید. لیکن اگر خودش هم خبر بدهد، روزه اش باطل نمی شود.

        باطل نشدن روزه به خبری که اعتقاد به صحت آن داریم
        1598 - اگر چیزی را به اعتقاد این که راست است از قول خدا یا پیغمبر نقل کندو بعد بفهمد دروغ بوده ، روزه اش باطل نمی شود.

        صحت روزه اگر چیزی را که به نظرش دروغ است نسبت دهد بعد بفهمد راست بوده است
        1599 - اگر بداند دروغ بستن به خدا و پیغمبر روزه را باطل می کند و چیزی را که می داند دروغ است به آنان نسبت دهد و بعدا بفهمد آن چه را که گفته ، راست بوده ، روزه اش صحیح است .

        صحت روزه در نقل خبر دروغ از قول دروغ پرداز
        1600 - اگر دروغی را که دیگری ساخته عمدا به خدا و پیغمبر و جانشینان پیغمبرنسبت دهد، روزه اش باطل می شود، ولی اگر از قول کسی که آن دروغ را ساخته نقل کند، اشکال ندارد.

105-نيت روزه
        فضیلت نیت روزه تمام ماه رمضان در شب اول آن
        1551 - انسان می تواند در هر شب از ماه رمضان برا روزه فردای آن نیت کند بهتر است که شب اول ما هم نیت روزه همه ماه را بنماید.

        کفایت نیت هر شب ماه مبارک برای روزه فردای آن
        1551 - انسان می تواند در هر شب از ماه رمضان برا روزه فردای آن نیت کند بهتر است که شب اول ما هم نیت روزه همه ماه را بنماید.

        وقت نیت روزه ماه مبارک
        1552 - از اول شب ماه رمضان تا اذان صبح ، هر وقت نیت روزه فردا را بکنداشکال ندارد.

        وقت نیت روزه مستحبی
        1553 - وقت نیت روزه مستحبی از اول شب است تا موقعی که به اندازه نیت کردن به مغرب وقت مانده باشد، که اگر تا این وقت کاری که روزه را باطل می کندانجام نداده باشد و نیت روزه مستحبی کند، روزه او صحیح است .

        جایز نبودن روزه واجب اگر بعد از ظهر تصمیم بگیرد
        1554 - کسی که پیش از اذان صبح بدون نیت روزه خوابیده است ، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند، روزه او صحیح است چه روزه او واجب باشد چه مستحب ، و اگر بعد از ظهر بیدار شود، نمی تواند نیت روزه واجب نماید.

        جایز نبودن نیت روزه واجب اگر بعدازظهر تصمیم بگیرد
        1554 - کسی که پیش از اذان صبح بدون نیت روزه خوابیده است ، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند، روزه او صحیح است چه روزه او واجب باشد چه مستحب ، و اگر بعد از ظهر بیدار شود، نمی تواند نیت روزه واجب نماید.

        لزوم تعیین نوع روزه در ماه رمضان و غیر ماه رمضان
        1555 - اگر بخواهد غیر روزه رمضان ، روزه دیگری بگیرد باید آن را معین نماید، مثلا نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر می گیرم ، ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان می گیرم ، بلکه اگر نداند ماه رمضان است ، یافراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب می شود.

        نیت روزه غیر ماه رمضان در ماه رمضان عمدا
        1556 - اگر بداند ماه رمضان است و عمدا نیت روزه غیر رمضان کند، نه روزه رمضان حساب می شود و نه روزه ای که قصد کرده است .

        صحت روزه اگر در روز دوم یا سوم به قصد روز اول روزه بگیرد
        1557 - اگر مثلا به نیت روز اول ماه روزه بگیرد، بعد بفهمد دوم یا سوم بوده ،روزه او صحیح است .

        صحت روزه اگر در وسط روز ساعاتی بیهوش شود
        1558 - اگر پیش از اذان صبح نیت کند و بیهوش شود و در بین روز به هوش آید، بنابر احتیاط واجب باید روزه آن روز را تمام نماید و اگر تمام نکرد،قضای آن را بجا آورد.

        لزوم اتمام و قضا روزه اگر پیش از اذان نیت کند و مست شود و در بین روز بهوش آید
        1559 - اگر پیش از اذان صبح نیت کند و مست شود و در بین روز بهوش آید، احتیاط واجب آن است که روزه آن روز را تمام کند و قضای آن را هم بجا آورد.

        صحت روزه اگر پیش از اذان نیت کند و بخوابد و بعد از مغرب بیدار شود
        1560 - اگر پیش از اذان صبح نیت کند و بخوابد و بعد از مغرب بیدار شود،روزه اش صحیح است .

        فراموش کردن ماه رمضان و متوجه شدن در بین روز
        1561 - اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود،چنانچه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، باید نیت کند وروزه او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل می کند انجام داده باشد، یا بعداز ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است ، روزه او باطل می باشد ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل می کند انجام ندهد و بعد از رمضان هم روزه آن روز را قضانماید.

        بطلان روزه واجب اگر عمدا تا اذان صبح نیت نکند
        1564 - اگر غیر از روزه ماه رمضان ، روزه معین دیگری بر انسان واجب باشد، مثلانذر کرده باشد که روز معینی را روزه بگیرد، چنانچه عمدا تا اذان صبح نیت نکند،روزه اش باطل است ، و اگر نداند که روزه آن روز بر او واجب است ، یا فراموش کند و پیش از ظهر یادش بیاید، چنانچه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، روزه او صحیح و گرنه باطل می باشد.

        وظیفه کسیکه در غیر ماه رمضان نیت روزه واجب را فراموش کند
        1564 - اگر غیر از روزه ماه رمضان ، روزه معین دیگری بر انسان واجب باشد، مثلانذر کرده باشد که روز معینی را روزه بگیرد، چنانچه عمدا تا اذان صبح نیت نکند،روزه اش باطل است ، و اگر نداند که روزه آن روز بر او واجب است ، یا فراموش کند و پیش از ظهر یادش بیاید، چنانچه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، روزه او صحیح و گرنه باطل می باشد.

        جواز تاخیر نیت برای روزه واجب غیر معین تا نزدیک ظهر
        1565 - اگر برای روزه واجب غیر معینی مثل روزه کفاره ، عمدا تا نزدیک ظهر نیت نکند، اشکال ندارد. بلکه اگر پیش از نیت تصمیم داشته باشد که روزه نگیرد، یاتردید داشته باشد که بگیرد یا نه ، چنانچه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، و پیش از ظهر نیت کند، روزه او صحیح است .

        روزه کافری که پیش از ظهر ماه رمضان مسلمان می شود
        1566 - اگر در ماه رمضان پیش از ظهر کافر مسلمان شود و از اذان صبح تا آن وقت کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، نمی تواند روزه بگیرد و قضا هم ندارد.

        روزه مریضی که پیش از ظهر ماه رمضان بهبود یابد
        1567 - اگر مریض پیش از ظهر ماه رمضان خوب شود و از اذان صبح تا آن وقت کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، باید نیت روزه کند و آن روز راروزه بگیرد، و چنانچه بعد از ظهر خوب شود، روزه آن روزه بر او واجب نیست .

        روزه کافری که پیش از ظهر ماه رمضان بهبود یابد
        1567 - اگر مریض پیش از ظهر ماه رمضان خوب شود و از اذان صبح تا آن وقت کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، باید نیت روزه کند و آن روز راروزه بگیرد، و چنانچه بعد از ظهر خوب شود، روزه آن روزه بر او واجب نیست .

        ممنوعیت روزه یوم الشک به نیت روزه ماه رمضان
        1568 - روزی را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان واجب نیست روزه بگیرد، و اگر بخواهد روزه بگیرد می تواند نیت روزه رمضان کند، ولی اگرنیت روزه قضا و مانند آن بنماید و چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده ، از رمضان حساب می شود.

        علم پیدا کردن به ماه رمضان در بین روز مردد میان شعبان و رمضان
        1569 - اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان ، به نیت روزه قضایا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد، و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است باید نیت روزه رمضان کند.

        بطلان روزه واجب معین در صورتیکه از نیت روزه گرفتن برگردد
        1570 - اگر در روزه واجب معینی مثل روزه رمضان از نیت روزه گرفتن برگردد، روزه اش باطل است ، ولی چنانچه نیت کند که چیزی را که روزه را باطل می کندبجا آورد در صورتی که آن را انجام ندهد، روزه اش باطل نمی شود.

        عدم بطلان روزه واجب معین با قصد ابطال آن
        1570 - اگر در روزه واجب معینی مثل روزه رمضان از نیت روزه گرفتن برگردد، روزه اش باطل است ، ولی چنانچه نیت کند که چیزی را که روزه را باطل می کندبجا آورد در صورتی که آن را انجام ندهد، روزه اش باطل نمی شود.

        صحت روزه واجب غیر معین و مستحبی با شک یا قصد ابطال
        1571 - در روزه مستحب و روزه واجبی که وقت آن معین نیست مثل روزه کفاره ، اگرقصد کند کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، یا مردد شود که به جا آورد یا نه ،چنانچه به جا نیاورد و پیش از ظهر دوباره نیت روزه کند، روزه او صحیح است .

        لزوم قضا بدون کفاره در اخلال در نیت روزه
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

106-وصيت براى روزه
        مسئولت نداشتن پسر بزرگتر بعد از آنکه اجیر بر طبق وصیت میت نماز و روزه او را قضا کند
        1394 - اگر میت وصیت کرده باشد که برای نماز و روزه او اجیر بگیرند، بعداز آنکه اجیر نماز و روزه او را به طور صحیح بجا آورد، بر پسر بزرگتر چیزی واجب نیست .

        مسئولیت نداشتن پسر بزرگتر بعد از انکه اجیر بر طبق وصیت میت نماز و روزه او را قضا کند
        1394 - اگر میت وصیت کرده باشد که برای نماز و روزه او اجیر بگیرند، بعداز آنکه اجیر نماز و روزه او را به طور صحیح بجا آورد، بر پسر بزرگتر چیزی واجب نیست .
در باره ما  | تماس با ما |  نظر دهی | سایت جایگزین
خدمات تلفن همراه
مراجعه: 275,574,406