احکام شرعی - احکام نماز/ - اجیر گرفتن برای نماز - تطابق با فتوای آیت الله العظمی مکارم

1533 - ( اجير گرفتن براي قضاي نماز و عبادتهاي ديگر از طرف اموات خالي ازاشكال نيست ، مگر در حج ، واگر كسي بخواهد در عبادتهاي ديگر اجير بگيرد، قصد رجاءكند، اما بجا آوردن نماز و روزه قضا و همچنين نماز و روزه مستحبي به قصد قربت و بدون گرفتن اجرت ، اشكالي ندارد.) بعد از مرگ انسان می شود برای نماز و عبادتهای دیگر او که در زندگی بجا نیاورده ، دیگری را اجیر کنند یعنی به او مزد دهند که آنها را بجا آورد و اگرکسی بدون مزد هم آنها را انجام دهد، صحیح است .

1534 - انسان می تواند برای بعضی از کارهای مستحبی مثل زیارت قبر پیغمبر وامامان علیهم السلام ، از طرف زندگان اجیر شود، ( ولي احتياط واجب آن است كه پول را براي مقدمات كار بگيرد و نيزمي تواند اعمال مستحبي را انجام دهد و ثواب آن را به اموات يا زنده ها هديه نمايد.) و نیز می تواند کار مستحبی راانجام دهد و ثواب آن را برای مردگان یا زندگان هدیه نماید.

1535 - کسی که برای نماز قضای میت اجیر شده باید یا مجتهد باشد یا مسایل نماز را از روی تقلید صحیح ، بداند. ( اين مسأله در رساله آيةالله مكارم شيرازي ذكر نشده است .)

1536 - ( شخصي كه مي خواهد از طرف ديگري نماز يا روزه ، يا عبادت ديگري بجاآورد، بايد در موقع نيت ميت را معين كند و لازم نيست اسم او را بداند، همين اندازه كه علامت و نشانه اي براي او در قصد و نيت خود قرار دهد كافي است .) اجیر باید موقع نیت ، میت را معین نماید، و لازم نیست اسم او رابداند. پس اگر نیت کند از طرف کسی نماز می خوانم که برای اواجیر شده ام ، کافی است .

1537 - ( شخص نايب بايد خود را به جاي ميت فرض كند و عبادتي كه بر ذمه اواست قضا نمايد و اگر عملي را انجام دهد و ثواب آن را براي او هديه كند، دين اوادا نمي شود.) اجیر باید خود را به جای میت فرض کند و عبادتهای او را قضانماید، واگر عملی را انجام دهد و ثواب آن را برای او هدیه کند، کافی نیست .

1538 - ( درصورتي ذمه ميت ادا خواهد شد كه اطمينان پيدا شود كه نايب نمازخوانده است و اگر شك كند كافي نيست ، ولي اگر يقين داشته باشد نماز را خوانده اما نداند صحيح انجام داده يا نه اشكال ندارد.) باید کسی را اجیر کنند که اطمینان داشته باشند که نماز را به صورت صحیح می خواند.

1539 - ( در صورتي ذمه ميت ادا خواهد شد كه اطميان پيدا شود كه نايب نماز راخوانده است واگر شك كند كافي نيست ، ولي اگر يقين داشته باشد نماز را خوانده يا نه اشكال ندارد.) کسی که دیگری را برای نمازهای میت اجیر کرده اگر بفهمد که عمل رابجا نیاورده یا باطل انجام داده باید دوباره اجیر بگیرد.

1540 - ( اگر نايب بگويد نماز را خوانده ام تنها به گفته او نمي توان قناعت كرد، مگر اينكه فرد مورد اطميناني باشد.) هرگاه شک کند که اجیر عمل را انجام داده یا نه ، اگر چه بگویدانجام داده ام ، باید دوباره اجیر بگیرد، ولی اگر شک کند که عمل او صحیح بوده یا نه ، گرفتن اجیر لازم نیست .

1541 - ( شخصي كه از ميت نيابت مي كند بايد كسي باشد كه در انجام اجزا و شرايطنماز معذور نباشد، مثلا كسي كه نشسته نماز مي خواند نمي تواند نايب شود، حتي بنابراحتياط واجب كسي كه با تيمم يا جبيره نماز مي خواند نيابت نكند.) کسی را که عذری دارد و مثلا نشسته نماز می خواند نمی شود برای نمازهای میت اجیر کرد بلکه بنابر احتیاط واجب باید کسی را هم که با تیمم یاجبیره نماز می خواند اجیر نکنند.

1542 - مرد برای زن و زن برای مرد می تواند ( نيابت كند و در بلند خواندن يا آهسته خواندن به وظيفه خودش عمل نمايد، نه وظيفه ميت .) اجیر شود، و در بلند خواندن وآهسته خواندن نماز باید به تکلیف خود عمل نماید.

1543 - لازم نیست قضای نمازهای میت به ترتیب خوانده شود، اگر چه بدانندکه میت ترتیب نمازهای خود را می دانسته .

1544 - اگر با اجیر شرط کنند که عمل را به طور مخصوصی انجام دهد، ( مثلا بگويند نماز را بايد در مسجد يا در فلان ساعت بخواند، بايد به شرطعمل كند، اما اگر شرط خاصي با او نكند، مطابق تكليف و طبق معمول انجام دهد ومستحبات نيز آنچه معمل است به جا آورد و بيش از آن لازم نيست ، مگر شرط كنند.خواندن نماز آيات نيز تا شرط نكنند، لازم نيست .) باید همان طور بجا آورد و اگر با او شرط نکنند، باید در آن عمل به تکلیف خود رفتار نماید، و احتیاط مستحب آن است که از وظیفه خودش و میت هر کدام که به احتیاطنزدیک تر است به آن عمل کند، مثلا اگر وظیفه میت گفتن سه مرتبه تسبیحات اربعه بوده و تکلیف او یک مرتبه است سه مرتبه بگوید.

1545 - اگر با اجیر شرط نکنند که نماز را با چه مقدار از مستحبات آن بخواند، باید مقداری از مستحبات نماز را که معمول است بجا آورد.

1546 - ( هر گاه اشخاص متعددي را براي قضاي نماز ميت اجير كند، لازم نيست براي هر كدام وقت معيني را تعيين نمايد، بلكه آنها مي توانند در هر وقت كه بخواهند نماز را به جا آورند، ولي براي رعايت ترتيب بين نمازهاي قضا، احتياطمستحب آن است كه براي هر كدام از آنها وقتي را معين نمايند، مثلا با يكي قرارمي گذارد كه در فاصله صبح تا ظهر نماز قضا را به جا آورد و با ديگري از ظهر تاشب ، و نيز بهتر است هر يك از آنها مقدار نمازي را كه مي خواند با ديگري شبيه باشد، مثلا اگر از نماز ظهر شروع مي كند و تا نماز صبح پايان مي دهد، (خواه يك شبانه روز بخواند يا چند شبانه روز) ديگري نيز از ظهر شروع كند و به صبح خاتمه دهد.) اگر میت ترتیب نمازهایی را که قضا شده ، می دانسته و انسان بخواهدبرای آن نمازها اجیر بگیرد، لازم نیست برای هر کدام آنها وقتی را معین نماید.

1547 - اگر کسی اجیر شود که مثلا در مدت یک سال نمازهای میت را بخواند و پیش از تمام شدن سال ، بمیرد باید برای نمازهایی که می دانند به جا نیاورده ، دیگری را اجیر نمایند بلکه برای نمازهایی که احتمال می دهند به جا نیاروده باید بنابراحتیاط واجب اجیر بگیرند. ( اين مسأله به صورت فوق در رساله آيةالله مكارم شيرازي ذكر نشده است .)

1548 - کسی را که برای نمازهای میت اجیر کرده اند، اگر پیش از تمام کردن نمازها بمیرد و اجرت همه آنها را گرفته باشد، چنانچه شرط کرده باشند که تمام نمازها را خودش بخواند، باید اجرت مقداری را که نخوانده از مال او به ولی میت بدهند، مثلا اگر نصف آنها را نخوانده ، باید نصف پولی را که گرفته از مال او به ولی میت بدهند، و اگر شرط نکرده باشند، باید ورثه اش از مال او اجیربگیرند، اما اگر مال نداشته باشد بر ورثه او چیزی واجب نیست . ( ولي بهتر است دين ميت را ادا كنند.)

1549 - اگر اجیر پیش از تمام کردن نمازهای میت بمیرد و خودش هم نماز قضاداشته باشد، باید از مال او برای نمازهایی که اجیر بوده دیگری را اجیر نمایند ( يا اگر شرط كرده اند خودش بجا آورد باقيمانده را برگردانند، اما براي نمازهاي خودش نمي توانند از مال او بردارند مگر با رضايت ورثه ويا در صورتي كه وصيت كرده ، از ثلث مالش به مصرف نماز برسانند.)و اگر چیزی زیاد آمد، در صورتی که وصیت کرده باشد و ورثه اجازه بدهند برای تمام نمازهای او اجیر بگیرند و اگر اجازه ندهند ثلث آن را به مصرف نماز خودش برسانند.