فصل پنجم - مسجد کوفه
فضیلت مسجد کوفه و اعمال آن
در فضيلت كوفه و مسجد بزرگ آن و اعمال آن مسجد و زيارت جناب مسلم است بدان كه كوفه يكي از آن چهار بلدي است كه حق تعالي آن را اختيار فرموده و طور سينين تفسير به آن شده و در روايت است كه آن حرم خدا و حرم رسول صلي الله عليه و آله و حرم امير المؤمنين عليه السلام است و يك درهم تصدق در آن حساب مي شود به صد درهم در جاي ديگر و دو ركعت نماز در آن حساب مي شود به صد ركعت و اما فضيلت مسجد كوفه پس زياده از آن است كه ذكر شود و بس است در شرافت آن كه يكي از آن چهار مسجدي است كه سزاوار است شد رحال شود به سمت آنها بجهت درك فيوضات آنها و يكي از آن مواطن است كه مسافر مخير است در آن ما بين قصر و اتمام نماز و نماز فريضه در آن معادل حج مقبول و معادل هزار نماز است كه در جاي ديگر بجاي آورده شود و در روايات وارد شده كه محل نماز پيغمبران است و محل نماز حضرت مهدي صلوات الله عليه خواهد شد و در روايتي هزار پيغمبر و هزار وصي پيغمبر در آن نماز كرده و از بعضي روايات استفاده شود كه مسجد كوفه افضل است از مسجد اقصي كه در بيت المقدس است و ابن قولويه از امام محمد باقر عليه السلام روايت كرده كه فرمود: اگر مردم بدانند كه چه فضيلت دارد مسجد كوفه هر آينه از شهرهاي دور تهيه زاد و راحله كنند و بسوي اين مسجد بيايند و فرمود كه نماز واجب در آن برابر است با حج مقبول و نماز نافله برابر عمره مقبوله و به روايت ديگر نماز فريضه و نافله در آن مثل حج و عمره اي است كه با رسول خدا صلي الله عليه و آله كرده باشند شيخ كليني و غير او از مشايخ عظام روايت كرده اند از هارون بن خارجه كه: حضرت صادق عليه السلام به من فرمود اي هارون چه مقدار مسافت است بين تو و بين مسجد كوفه يك ميل مي شود گفتم نه فرمود بجا مي آوري همه نمازهاي خود را در آنجا گفتم نه فرمود اگر من نزديك آن مسجد بودم اميد داشتم كه از من فوت نمي شد يك نماز در آن و هيچ مي داني كه چيست فضيلت آن موضع نبوده بنده صالحي و نه پيغمبري مگر آنكه نماز گزارده در مسجد كوفه حتي آنكه رسول خدا صلي الله عليه و آله در شبي كه او را به معراج مي بردند جبرئيل به آن حضرت گفت مي داني كه در كجايي يا رسول الله الآن مقابل مسجد كوفه مي باشي فرمود پس رخصت بطلب از پروردگار من تا بروم در آن و دو ركعت نماز گزارم پس جبرئيل از حق تعالي اذن طلب كرد حق تعالي اذن مرحمت فرمود پس فرود آورد آن حضرت را و آن جناب دو ركعت نماز گذاشت در آن و بدرستيكه جانب راست آن باغي است از باغهاي بهشت و ميان آن باغي است از باغهاي بهشت و عقب آن باغي است از باغهاي بهشت و بدرستي كه نماز واجب در آن برابر است با هزار نماز و نافله در آن مقابل است با پانصد نماز و نشستن در آن بدون تلاوت و ذكر عبادت است و اگر مردم بدانند كه چه فضيلت است در آن بيايند بسوي آن اگر چه به روش كودكان خود را بر زمين كشند و در روايت ديگر است كه نماز واجب در آن مقابل حج است و نماز نافله مقابل عمره و گذشت در ذيل زيارت هفتم حضرت امير عليه السلام اشاره به فضيلت اين مسجد شريف و از بعضي روايات معلوم مي شود كه جانب راست اين مسجد افضل است از جانب چپ آن پس به نحوي كه در مصباح الزائر و غيره است آن است كه چون داخل كوفه شدي بگو :
بِسْمِ اللَّهِ وَبِاللَّهِ وَفي سَبيلِ اللَّهِ، وَعَلي مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، اَللّهُمَ
به نام خدا و به ذات خدا و در راه خدا و برکیش رسول خدا درود خدا بر او و آلش باد خدایا فرود
اَنْزِلْني مُنْزَلاً مُبارَكاً وَاَنْتَ خَيْرُ الْمُنْزِلينَ
آر مرا فرود آمدنی با برکت و توئی بهترین فرود آرندگان
پس روانه شو بسوي مسجد كوفه و در حال رفتن بگو :
اَللَّهُ اَكْبَرُ، وَلا اِلهَ اِلاَّ اللَّهُ، وَالْحَمْدُ للَّهِ ِ، وَسُبْحانَ اللَّهِ.
خدا بزرگتر است و معبودی جز خدا نیست و ستایش خاص خدا است و منزه است خدا
تا وارد شوي به در مسجد پس بايست نزد در و بگو :
اَلسَّلامُ عَلي سَيِّدِنا رَسُولِ اللَّهِ، مُحَمَّدِ بْنِ
سلام بر آقای ما رسول خدا محمد بن
عَبْدِاللَّهِ وَآلِهِ الطَّاهِرينَ، اَلسَّلامُ عَلي اَميرِ الْمُؤْمِنينَ عَلِيِّ بْنِ اَبيطالِبٍ،
عبداللّه و آل پاکیزه اش سلام بر امیر مؤمنان علی بن ابی طالب
وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكاتُهُ، وَعَلي مَجالِسِهِ وَمَشاهِدِهِ وَمَقامِ حِكْمَتِهِ،
و رحمت خدا و برکاتش و بر مجالس او و جایگاههای حضور و مقام حکمتش
وَآثارِ آبائِهِ آدَمَ وَنُوحٍ، وَاِبْرهيمَ وَاِسْمعيلَ وَتِبْيانِ بَيِّناتِهِ، اَلسَّلامُ
و آثار پدرانش آدم و نوح و ابراهیم و اسماعیل و جایگاه بیان حجتهایش سلام
عَلَي الْأِمامِ الْحَكيمِ الْعَدْلِ الصِّدّيقِ الْأَكْبَرِ، الْفاروُقِ بِالْقِسْطِ، الَّذي
بر امام فرزانه دادگر راستگوی اکبر جدا کننده به عدالت آنکس که خدا بوسیله اش
فَرَّقَ اللَّهُ بِهِ بَيْنَ الْحَقِّ وَالْباطِلِ، وَالْكُفْرِ وَالْأيمانِ، وَالشِّرْكِ وَالتَّوْحيدِ،
جدا کرد میان حق و باطل و کفر و ایمان و شرک و توحید را
لِيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَنْ بَيِّنَةٍ، وَيَحْيي مَنْ حَيَّ عَنْ بَيِّنَةٍ، اَشْهَدُ اَنَّكَ اَميرُ
تا هلاک شود هر که هلاک می شود از روی دلیل و زنده بماند هر که زنده می ماند از روی دلیل گواهی دهم براستی که توئی امیر
الْمُؤْمِنينَ، وَخاصَّةُ نَفْسِ الْمُنْتَجَبينَ، وَزَيْنُ الصِّدّيقينَ وَصابِرُ
مؤمنان و مخصوص در میان برگزیدگان و زیور راستگویان و بردبار
الْمُمْتَحَنينَ، وَاَنَّكَ حَكَمُ اللَّهِ في اَرْضِهِ، وَقاضي اَمْرِهِ، وَبابُ حِكْمَتِهِ،
امتحان شدگان و براستی توئی حاکم خدا در زمین و قضاوت کننده امرش و دروازه حکمتش
وَعاقِدُ عَهْدِهِ، وَالنَّاطِقُ بِوَعْدِهِ، وَالْحَبْلُ الْمَوْصُولُ بَيْنَهُ وَبَيْنَ عِبادِهِ،
و پیوند دهنده پیمانش و گویای به وعده اش و رشته پیوسته میان او و میان بندگانش
وَكَهْفُ النَّجاةِ، وَمِنْهاجُ التُّقي ، وَالدَّرَجَةُ الْعُلْيا، وَمُهَيْمِنُ الْقاضِي
و پناهگاه نجات و طریقه پرهیزکاری و درجه برتر و گواه خدای دادگر
الْأَعْلي يا اَميرَ الْمُؤْمِنينَ بِكَ اَتَقَرَّبُ اِلَي اللَّهِ زُلْفي ، اَنْتَ وَليِّي
والا
ای امیر مؤمنان به تو تقرب جویم به درگاه خدا تقرب کامل توئی سرپرست
وَسَيِّدي وَوَسيلَتي فِي الدُّنْيا وَالْأخِرَةِ
و آقای من و وسیله ام در دنیا و آخرت
پس داخل مسجد مي شوي مؤلف گويد كه بهتر آن است كه از دري كه در عقب مسجد است كه مشهور است به باب الفيل داخل شوي پس مي گويي :
اَللَّهُ اَكْبَرُ اَللَّهُ اَكْبَرُ اَللَّهُ اَكْبَرُ، هذا مَقامُ الْعائِذِ بِاللَّهِ
خدا بزرگتر است . . . . . . . . . این است جایگاه پناه برنده به خدا
وَبِمُحَمَّدٍ حَبيبِ اللَّهِ صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَبِوِلايَةِ اَميرِ الْمُؤْمِنينَ،
و به محمد حبیب خدا - درود خدا بر او و آلش - و به ولایت امیر مؤمنان
وَالْأَئِمَّةِ الْمَهْدِيّينَ الصَّادِقينَ النَّاطِقينَ الرَّاشِدينَ، الَّذينَ اَذْهَبَ اللَّهُ
و امامان راهبر راستگوی گویای راه یافته ای که دور کرده است خداوند
عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَطَهَّرَهُمْ تَطْهيراً، رَضيتُ بِهِمْ اَئِمَّةً وَهُداةً وَمَوالِيَّ،
از ایشان پلیدی را و بخوبی پاکشان کرده خوشنودم به امامت ایشان و راهنمائیشان و سروریشان
سَلَّمْتُ لِأَمْرِ اللَّهِ لا اُشْرِكُ بِهِ شَيْئاً، وَلا اَتَّخِذُ مَعَ اللَّهِ وَلِيّاً، كَذِبَ
تسلیم أمر خدایم و شریک نسازم به او چیزی را و نگیرم به همراه خدا دوستی دروغ گفتند شرک
الْعادِلُونَ بِاللَّهِ وَضَلُّوا ضَلالاً بَعيداً، حَسْبِيَ اللَّهُ وَاَوْلِيآءُ اللَّهِ، اَشْهَدُ اَنْ
ورزان به خدا و گمراه شدند گمراهی دوری بس است مرا خدا و دوستان خدا گواهی دهم
لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ، وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ، وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ،
که معبودی نیست جز خدای یگانه ای که شریک ندارد و گواهی دهم که محمد بنده و رسول او است
صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَاَنَّ عَلِيّاً وَالْأَئِمَّةَ الْمَهْدِيّينَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ عَلَيْهِمُ
درود خدا بر او و آلش باد و اینکه علی علیه السلام و امامان راه یافته از نژاد او علیهم
السَّلامُ اَوْلِيآئي وَحُجَّةُ اللَّهِ عَلي خَلْقِهِ.
السلام سروران منند و حجتهای خدایند بر خلقش
آنگاه برو بجانب ستون چهارم كه در جنب باب انماط و برابر ستون پنجم است و آن ستون حضرت ابراهيم عليه السلام است پس چهار ركعت نماز كن دو ركعت آن را با حمد و قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و دو ركعت ديگر را با حمد و إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ پس چون فارغ شدي از نماز تسبيح حضرت زهرا عليها السلام را بگو و بعد از آن بگو :
اَلسَّلامُ عَلي عِبادِ اللَّهِ الصَّالِحينَ الرَّاشِدينَ، الَّذينَ اَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ
سلام بر بندگان شایسته راه یافته ای که دور کرده است خداوند از ایشان
الرِّجْسَ وَطَهَّرَهُمْ تَطْهيراً، وَجَعَلَهُمْ اَنْبِيآءَ مُرْسَلينَ، وَحُجَّةً عَلَي
پلیدی را و پاکیزه شان کرده است بخوبی و قرارشان داده است پیمبرانی مرسل و حجت بر
الْخَلْقِ اَجْمَعينَ، وَسَلامٌ عَلَي الْمُرْسَلينَ، وَالْحَمْدُ للَّهِ ِ رَبِّ الْعالَمينَ
همه خلق و سلام بر رسولان و حمد خاص خدا پروردگار جهانیان است
ذلِكَ تَقْديرُ الْعَزيزِ الْعَليمِ.
و این است تقدیر فرازانه دانا
وهفت مرتبه بگو:
سَلامٌ عَلي نُوحٍ فِي الْعالَمينَ.
سلام بر نوح در میان جهانیان
پس بگو:
نَحْنُ عَلي وَصِيَّتِكَ يا وَلِيَّ الْمُؤْمِنينَ، الَّتي اَوْصَيْتَ بِها
ما بر سفارش تو پای بندیم ای سرپرست مؤمنان آن سفارشی که به
ذُرِّيَّتَكَ مِنَ الْمُرْسَلينَ وَالصِّدّيقينَ، وَنَحْنُ مِنْ شيعَتِكَ وَشيعَةِ نَبِيِّنا
فرزندانت کردی از رسولان و راستگویان و ما از شیعیان تو و شیعیان پیامبرمان
مُحَمَّدٍ صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَعَلَيْكَ وَعَلي جَميعِ الْمُرْسَلينَ
محمد هستیم که درود خدا بر او آلش و بر تو و بر همه رسولان
وَالْأَنْبِيآءِ وَالصَّادِقينَ وَنَحْنُ عَلي مِلَّةِ اِبْرهيمَ، وَدينِ مُحَمَّدٍّ النَّبِيِ
و پیمبران و راستگویان باد و ما نیز بر کیش ابراهیم و دین محمد پیامبر امیّ (درس نخوانده)
الْأُمِّيِّ وَالْأَئِمَّةِ الْمَهْدِيّينَ، وَوِلايَةِ مَوْلانا عَلِيٍّ اَميرِ الْمُؤْمِنينَ،
و امامان راه یافته و ولایت سرورمان علی امیر مؤمنان هستیم
اَلسَّلامُ عَلَي الْبَشيرِ النَّذيرِ، صَلَواتُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَرَحْمَتُهُ وَرِضْوانُهُ
سلام بر مژده دهنده ترساننده درودهای خدا بر او و رحمتش و خوشنودیش
وَبَرَكاتُهُ، وَعَلي وَصِيِّهِ وَخَليفَتِهِ، الشَّاهِدِ للَّهِ ِ مِنْ بَعْدِهِ عَلي خَلْقِهِ، عَلِيٍ
و برکاتش و نیز بر وصی او و جانشینش آن گواه خدا پس از او بر خلقش علی
اَميرِ الْمُؤْمِنينَ الصِّديقِ الْأَكْبَرِ، وَالْفاروُقِ الْمُبينِ الَّذي اَخَذْتَ بَيْعَتَهُ
امیر مؤمنان آن صدیق اکبر و جدا کننده (حق و باطل) روشن
آن کس که بیعتش را
عَلَي الْعالَمينَ، رَضيتُ بِهِمْ اَوْلِيآءَ وَمَوالِيَّ، وَحُكَّاماً في نَفْسي
بر جهانیان گرفتی خوشنودم به سرپرستی و سروری و حکمرانی ایشان در جانم
وَوُلْدِي وَاَهْلي وَمالي وَقِسْمي ، وَحِلّي وَاِحْرامي ، وَاِسْلامي وَديني ،
و فرزندان و خاندان و مال و بهره ام و در حال حِلْ و احرامم و اسلام و دینم
وَدُنْيايَ وَآخِرَتي ، وَمَحْيايَ وَمَماتي ، اَنْتُمُ الْأَئِمَّةُ فِي الْكِتابِ،
و دنیا و آخرتم و زندگی و مرگم شمائید امامان در کتاب خدا (قرآن)
وَفَصْلُ الْمَقامِ وَفَصْلُ الْخِطابِ، وَاَعْيُنُ الْحَيِّ الَّذي لا يَنامُ، وَاَنْتُمْ
و فیصله هر مقام و حکم نافذ حق و دیدگان آن بیداری که نخوابد و شمائید
حُكَمآءُ اللَّهِ، وَبِكُمْ حَكَمَ اللَّهُ، وَبِكُمْ عُرِفَ حَقُّ اللَّهِ، لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ، مُحَمَّدٌ
فرزانگان خدا و بوسیله شما حکم راند و بوسیله شما شناخته شود حق خدا معبودی نیست جز خدا محمد
رَسُولُ اللَّهِ، اَنْتُمْ نُورُ اللَّهِ مِنْ بَيْنِ اَيْدينا وَمِنْ خَلْفِنا، اَنْتُمْ سُنَّةُ اللَّهِ الَّتي
رسول خدا است شمائید نور خدا از پیش روی ما و از پشت سرمان شمائید آن آئین و طریقه خدا که قضا
بِها سَبَقَ الْقَضآءُ، يا اَميرَ الْمُؤْمِنينَ، اَنَا لَكُمْ مُسَلِّمٌ تَسْليماً لا اُشْرِكُ
بدان سبقت یافته ای امیر مؤمنان من در برابر شما تسلیمم چنان تسلیمی که چیزی را به خدا شریک
بِاللَّهِ شَيْئاً وَلا اَتَّخِذُ مِنْ دوُنِهِ وَلِيّاً، اَلْحَمْدُ للَّهِ الَّذي هَداني بِكُمْ، وَما كُنْتُ
نگیرم و جز او کسی را به سرپرستی خود انتخاب نکنم
ستایش خدائی را که مرا راهنمائی کرد بوسیله شما و من
لِأَهْتَدِيَ لَوْلا اَنْ هَدانِيَ اَللَّهُ، اَللَّهُ اَكْبَرُ، اَللَّهُ اَكْبَرُ، اَللَّهُ اَكْبَرُ، الْحَمْدُ للَّهِ عَلي ما هَدانا.
چنان نبودم که بخودی خودراهنمائی شوم اگرخداهدایتم نمی کردخدابزرگتراست خدابزرگتر است خدا ... ستایش خدای رابر آنچه مارابدان هدایت کرد