سخنی است از آن حضرت به (کمیل بن زیاد نخعی): کمیل بن زیاد می گوید: امیرالمومنین علی بن ابیطالب (علیه السلام) دستم را گرفت و مرا به طرف جبان بیرون برد. پس هنگامی که به بیابان رسید، نفسی (آهی) طولانی از سینه برآورد و فرمود: ای کمیل بن زیاد، این دل ها ظرف هایی است و بهترین آنها با گنجایش ترین آنها است. پس به یاد دار از من آنچه را که به تو می گویم: مردم بر سه صنفند: عالمی ربانی و آموزنده ای در راه نجات و فرومایگانی بی خرد و بی هویت که دنباله رو هر نعره زننده ای می روند، با هر بادی در حرکتند، از نور علم روشنی نیندوخته اند و به یک رکن مورد اطمینان تکیه نکرده اند. یا کمیل، علم بهتر از مال است، علم تو را حفظ کند و تو مال را حراست کنی. مال را خرج کردن رو به تمامی می برد و علم با انفاق و تعمیمش افزوده می گردد. آنچه که از مال ساخته است با رفتن مال از بین می رود. ای کمیل بن زیاد، به دست آوردن و شناخت علم، دینست که باید آن را پذیرفت و به وسیله علم است که انسان در طول زندگانی اطاعت خداوندی را و برای پس از مرگ نیکنامی را می اندوزد. علم حاکم است و مال محکوم.
ای کمیل، گنجینه داران اموال مرده اند در حالی که هنوز زنده اند و دانشمندان مادامی که روزگار باقی است، پایدارند. بدن های جسمانی آنان از عرصه زندگی گم شده و تجلیات آنان در دل ها موجود است. اینست، در این جا علمی است انبوه، اگر کسی برای فراگیری آن می یافتم (و اشاره فرمود به سینه مبارکش). بلی شخصی باهوش را پیدا کردم که مورد اطمینان به علم نبود، آلت دین را برای دنیا به کار می برد و با نعمتهای خداوندی و دلایل الهی اولیایش بر بندگان او خودنمایی می کرد. یا کسی بود که مطیع حاملان حق بود ولی در جوانب گوناگون آن بصیرتی نداشت، لذا با اولین رویداد شبهه، شک در دلش سر می کشید. آگاه باش که نه این درخور است و نه آن. یا مشتاق لذت را دیدم که افسارش برای شهوت روان بود یا علاقه شدید به جمع کردن و ذخیره نمودن داشت. اینان به هیچ وجه از مراعات کنندگان دین نبودند، نزدیکترین اشیاء به آنان چارپایان چرنده بود. بدینسان، علم با مردن حاملش از بین می رود.
بلی، روی زمین از انسانی که با ارائه حجت استقامت برای خدا دارد، خالی نمی ماند. یا در میان مردم ظاهر و مشهور است و یا در حال بیم و پنهان، تا حجتهای خداوندی و دلایل روشن او باطل نگردد. عدد اینان چند است و کجا هستند؟ سوگند به خدا، آنان از نظر شمارش در اقلیتند و از دیدگاه شان و ارزش در نزد خدا باعظمت ترند. خداوند به وسیله آن بزرگان حجتها و دلایل خود را حفظ می کند تا آنها را به امثال خود تحویل دهند و در دل های اشباه خودشان بکارند. علم با حقیقت بینایی به آنان روی آورد و آنان با روح یقین با آن ارتباط برقرار نمودند و آنچه که خودکامگان مشکل دیده اند، برای آنان آسان بوده و با آنچه نادانان از آن وحشت کرده اند، انس و الفت گرفتند و با این دنیا با بدن هایشان ارتباط برقرار کردند در حالی که ارواح آنان از محل اعلا آویزان است. آنان هستند جانشیان خداوندی در روی زمین و دعوت کنندگان به دینش. آه، آه چه اشتیاقی به دیدار آنان دارم. حال، ای کمیل اگر می خواهی، برگرد .