دوم - خطبه روز عید فطر
خطبه روز عيد فطر است كه كه امام جماعت بعد از بجا آوردن نماز عيد مي خواند و آن به نحوي كه شيخ صدوق در كتاب من لا يحضره الفقيه از حضرت امير المؤمنين عليه السلام نقل فرموده چنين است:
اَلْحَمْدُ
ستایش
للَّهِ الَّذي خَلَقَ السَّمواتِ وَالْأَرْضَ، وَجَعَلَ الظُّلُماتِ وَالنُّورَ، ثُمَ
خاص خدایی است که آسمانها و زمین را آفرید و تاریکیها و نور را مقرر فرمود
الَّذينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ، لا نُشْرِكُ بِاللَّهِ شَيْئاً، وَلا نَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ
و با این حال آنانکه کافر شدند به پروردگار خویش (غیر او را) با او برابر می کنند ما هیچ چیزی را شریک او نسازیم و جز او
وَلِيّاً، وَاَلْحَمْدُ للَّهِ الَّذي لَهُ ما فِي السَّمواتِ وَما فِي الْأَرْضِ، وَلَهُ
کسی را برای خود سرپرست نگیریم و ستایش خاص خدایی است که از او است آنچه در آسمانها است و آنچه در زمین است و در
الْحَمْدُ فِي الْآخِرَةِ، وَهُوَ الْحَكيمُ الْخَبيرُ، يَعْلَمُ ما يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَما
آخرت نیز ستایش خاص او است و او فرزانه و آگاه است می داند آنچه را در زمین فرو رود و آنچه
يَخْرُجُ مِنْها، وَما يَنْزِلُ مِنَ السَّمآءِ وَما يَعْرُجُ فيها، وَهُوَ الرَّحيمُ
از آن برون آید و آنچه از آسمان فرود آید و آنچه در آن بالا رود و او است مهربان
الْغَفُورُ، كَذلِكَ اللَّهُ لا اِلهَ اِلاَّ هُوَ اِلَيْهِ الْمَصيرُ، وَاَلْحَمْدُ للَّهِ الَّذي
و آمرزنده این چنین است خدا که معبودی جز او نیست و بسوی او است بازگشت و ستایش خاص خدایی است که
يُمْسِكُ السَّمآءَ اَنْ تَقَعَ عَلَي الْأَرْضِ اِلاَّ بِاِذْنِهِ، اِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُفٌ
نگهدارد آسمان را از اینکه بر زمین افتد جز به اذن او که همانا خداوند به مردم پرمهر
رَحيمٌ، اَللّهُمَّ ارْحَمْنا بِرَحْمَتِكَ وَاعْمُمْنا بِمَغْفِرَتِكَ، اِنَّكَ اَنْتَ الْعَلِيُ
و رحیم است خدایا به ما رحم کن به رحمت خودت و فراگیر ما را به آمرزشت که براستی تو والا
الْكَبيرُ، وَالْحَمْدُ للَّهِ الَّذي لا مَقْنُوطٌ مِنْ رَحْمَتِهِ، وَلا مَخْلُوٌّ مِنْ نِعْمَتِهِ،
و بزرگی ستایش خدایی را که کسی نه از رحمتش نومید است و نه از نعمتش محروم
وَلا مُؤْيَسٌ مِنْ رَوْحِهِ، وَلا مُسْتَنْكَفٌ عَنْ عِبادَتِهِ، الَّذي بِكَلِمَتِهِ قامَتِ
و نه از مهرش مأیوس و نه از پرستشش (در عالم تکوین) روگردان است آنکه به فرمانش برپا شد
السَّمواتُ السَّبْعُ، وَاسْتَقَرَّتِ الْأَرْضُ الْمِهادُ، وَثَبَتَتِ الْجِبالُ
آسمانهای هفتگانه و پابرجا گشت زمین گسترده و مستقر شد کوههای
الرَّواسي ، وَجَرَتِ الرِّياحُ اللَّواقِحُ، وَسارَ في جَوِّ السَّمآءِ السَّحابُ،
سخت بنیان و روان گشت بادهای آبستن کننده و به سیر و حرکت درآمد در فضای آسمان ابرها
وَقامَتْ عَلي حُدُودِهَا الْبِحارُ، وَهُوَ اِلهٌ لَها، وَقاهِرٌ يَذِلُّ لَهُ
و ایستاد بر سر مرز خود دریاها و او است معبود آنها و او است قاهری که خوارند در برابرش
الْمُتَعَزِّزُونَ، وَيَتَضآئَلُ لَهُ الْمُتَكَبِّرُونَ وَيَدينُ لَهُ طَوْعاً وَكَرْهاً
عزت طلبان و ناچیزند در پیش او بزرگمنشان و پیرو فرمان اویند خواه و ناخواه
الْعالَمُونَ، نَحْمَدُهُ كَما حَمِدَ نَفْسَهُ وَكَما هُوَ اَهْلُهُ، وَنَسْتَعينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ
جهانیان ستایشش کنیم چنانچه او خود را ستوده و چنانچه شایسته آنست و از او کمک خواهیم و آمرزش جوییم
وَنَسْتَهْديهِ، وَنَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ، وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ، يَعْلَمُ ما
و راهنمایی جوییم و گواهی دهیم که نیست معبودی جز خدای یگانه ای که شریک ندارد می داند آنچه را
تُخْفِي النُّفُوسُ وَما تُجِنُّ الْبِحارُ، وَما تَواري مِنْهُ ظُلْمَةٌ، وَلا تَغيبُ
پنهان کنند دلها و آنچه را بپوشانند (در قعر خود) دریاها و در پرده نکند از او چیزی را تاریکی
و پنهان نشود
عَنْهُ غائِبَةٌ، وَما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ مِنْ شَجَرَةٍ، وَلا حَبَّةٍ في ظُلْمَةٍ اِلاَّ
از او هیچ غایبی و نیفتد برگی از درخت و نه دانه ای در تاریکی جز آنکه
يَعْلَمُها، لا اِلهَ اِلاَّ هُوَ، وَلا رَطْبٍ وَلا يابِسٍ اِلاَّ في كِتابٍ مُبينٍ، وَيَعْلَمُ
آنرا می داند معبودی نیست جز او و هیچ تر و خشکی نیست جز آنکه در دفتری روشن ثبت است و می داند
ما يَعْمَلُ الْعامِلُونَ، وَاَيَّ مَجْريً يَجْرُونَ وَاِلي اَيِّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ،
هر کاری را که کسی انجام دهد و به چه راهی می روند و بسوی چه سرمنزلی بازگردند
وَنَسْتَهْدِي اللَّهَ بِالْهُدي ، وَنَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَنَبِيُّهُ، وَرَسُولُهُ اِلي
و از خدا راهنمایی جوییم و گواهی دهیم که همانا محمد بنده و پیامبر و رسول او است بسوی
خَلْقِهِ، وَاَمينُهُ عَلي وَحْيِهِ، وَاَنَّهُ قَدْ بَلَّغَ رِسالاتِ رَبِّهِ، وَجاهَدَ فِي اللَّهِ
آفریدگانش و امین او است بر وحیش و براستی او رسانید رسالتها (و پیامها)ی پروردگارش را و جهاد کرد در راه خدا
الْحائِدينَ، عَنْهُ الْعادِلينَ بِهِ، وَعَبَدَاللَّهَ حَتّي اَتيهُ الْيَقينُ، صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ
با کسانی که از او روگرداندند و دیگری را با او برابر کردند
و پرستید خدا را تا دم مرگ - درود خدا بر او
وَآلِهِ وَ سَلَّمَ، اُوصيكُمْ بِتَقْوَي اللَّهِ الَّذي لا تَبْرَحُ مِنْهُ نِعْمَةٌ، وَلا تَنْفَدُ
و آلش باد - سفارش می کنم شما را به پرهیزکاری و ترس از خدایی که همیشه نعمتش بوده
و پایان نپذیرد
مِنْهُ رَحْمَةٌ، وَلا يَسْتَغْنِي الْعِبادُ عَنْهُ، وَلا يَجْزي اَنْعُمَهُ الْأَعْمالُ، الَّذي
مهرش و هرگز بندگان از او بی نیاز نشوند و اعمال بندگان پاداش نعمتهای او نگردد آن خدایی که
رَغَّبَ فِي التَّقْوي ، وَزَهَّدَ فِي الدُّنْيا، وَحَذَّرَ الْمَعاصِيَ، وَتَعَزَّزَ بِالْبَقآءِ
مردم را به پرهیزکاری ترغیب کرده و به زهد و پارسایی در دنیا واداشته و از نافرمانیها برحذر داشته و به بقای همیشگی
وَذَلَّلَ خَلْقَهُ بِالْمَوْتِ وَالْفَنآءِ، وَالْمَوْتُ غايَةُ الْمَخْلُوقينَ وَسَبيلُ
عزیز گشته و مخلوق خود را بوسیله مرگ و نابودی خوار کرده
و مرگ است سرانجام همه مخلوق و راهی که
الْعالَمينَ، وَمَعْقُودٌ بِنَواصِي الْباقينَ، لا يُعْجِزُهُ اِباقُ الْهارِبينَ، وَعِنْدَ
همه جهانیان باید آنرا طی کنند و نقش بسته بر پیشانی بازماندگان که درمانده اش نکند فرار کردن فراریان و چون
حُلُولِهِ يَاْسِرُ اَهْلَ الْهَوي ، يَهْدِمُ كُلَّ لَذَّةٍ، وَيُزيلُ كُلَّ نِعْمَةٍ، وَيَقْطَعُ كُلَ
فرارسد مردم هواپرست را گرفتار کند و فرو ریزد بنای هر لذت و خوشی را و بگیرد هر نعمتی را و جدا کند از انسان
بَهْجَةٍ، وَالدُّنْيا دارٌ كَتَبَ اللَّهُ لَهَا الْفَنآءَ، وَلِأَهْلِها مِنْهَا الْجَلاءَ، فَاَكْثَرُهُمْ
هر نشاط و خرمی را و دنیا خانه ای است که خداوند فنا و نیستی را برای آن و کوچ کردن را برای مردم آن مقرر داشته ولی بیشتر آنها
يَنْوي بَقآئَها، وَيُعَظِّمُ بَنآئَها، وَهِيَ حُلْوَةٌ خَضِرَةٌ قَدْ عُجِّلَتْ لِلطَّالِبِ،
قصد ماندن آنرا دارند و بنای آنرا بزرگ دانند و دنیا (در نظر اهلش) شیرین و سرسبز است که شتابان به سراغ خواهانش آید
وَالْتَبَسَتْ بِقَلْبِ النَّاظِرِ، وَتُضْني ذَا الثَّرْوَةِ الضَّعيفَ، وَيَجْتَويهَا
و بدل بیننده فریبنده آید
دیدن وضع توانگران ناتوانان را به حال نزاری و یأس اندازد
الْخآئِفُ الْوَجِلُ، فَارْتَحِلُوا مِنْها يَرْحَمُكُمُ اللَّهُ بِاَحْسَنِ ما بِحَضْرَتِكُمْ،
و شخص ترسان و اندیشناک وضع آنرا خوش ندارد پس کوچ کنید از آن - خدایتان رحمت کند - با در دست داشتن بهترین
وَلا تَطْلُبُوا مِنْها اَكْثَرَ مِنَ الْقَليلِ، وَلا تَسْاَ لُوا مِنْها فَوْقَ الْكَفافِ،
توشه ای که از آن دارید و بیش از مقدار اندکی از آن نجوئید و زیاده از آنچه کفایت زندگی را کند نخواهید
وَارْضَوْا مِنْها بِالْيَسيرِ، وَلا تَمُدُّنَّ اَعْيُنَكُمْ مِنْها اِلي ما مُتِّعَ الْمُتْرَفُونَ
و به چیز کمی از آن قانع شوید و ندوزید چشمان خود را بدانچه خوشگذرانها از آن بهره گیرند
بِهِ، وَاسْتَهينُوا بِها، وَلا تُوَطِّنُوها، وَاَضِرُّوا بِاَنْفُسِكُمْ فيها، وَاِيَّاكُمْ
و آن را سبک دانید و کوچک شمارید و آن را وطن خود قرار ندهید (و دل به آن نبندید) خود را در این دنیا (با تحمل سختی
وَالتَّنَعُّمَ وَالتَّلَهِّيَ وَالْفاكِهاتِ، فَاِنَّ في ذلِكَ غَفْلَةً وَاغْتِراراً، اَلا اِنَ
عباد و ترک شهوات) به تعب و زیان اندازید
و حذر کنید از خوشگذرانی و سرگرمی و فکاهیات زیرا که آنها غفلت
الدُّنْيا قَدْ تَنَكَّرَتْ وَاَدْبَرَتْ وَاحْلَوْلَتْ وَآذَنَتْ بِوَداعٍ اَلا وَاِنَّ الْأخِرَةَ
و غرور ببار آرد
آگاه باشید که دنیا (با همه فریبندگیش) خود را به بیگانگی زده و پشت کرده و شیرین گشته واعلام وداع کرده
آگاه
قَدْ رَحَلَتْ فَاَقْبَلَتْ وَاَشْرَفَتْ، وَآذَنَتْ بِاِطِّلاعٍ، اَلا وَاِنَّ الْمِضْمارَ الْيَوْمَ
باشید که آخرت (بسوی شما) حرکت کرده و می آید و نزدیک شده و اعلام ورود کرده
آگاه باشید که میدان مسابقه (یا
وَالسِّباقَ غَداً، اَلا وَاِنَّ السُّبْقَةَ الْجَنَّةُ، وَالْغايَةَ النَّارُ، اَلا اَفَلا تآئِبٌ مِنْ
مدت آمادگی برای مسابقه) امروز وخود مسابقه فردا است
آگاه باشیدکه برد این مسابقه بهشت است و عقب مانده جایش دوزخ است
پس
خَطيئَتِهِ قَبْلَ يَوْمِ مَنِيَّتِهِ، اَلا عامِلٌ لِنَفْسِهِ قَبْلَ يَوْمِ بُؤْسِهِ وَفَقْرِهِ، جَعَلَنَا
آیا کسی نیست که از خطایش توبه کند پیش از رسیدن روز مرگش؟ آیا کسی نیست که برای خود کار کند پیش از روز سختی و بیچارگیش
اللَّهُ وَاِيَّاكُمْ مِمَّنْ يَخافُهُ وَيَرْجُو ثَوابَهُ، اَلا اِنَّ هذَا الْيَوْمَ يَوْمٌ جَعَلَهُ اللَّهُ
خداوند ما و شما را از کسانی قرار دهد که از او می ترسند و امید پاداشش را دارند بدانید که امروز روزی است که خداوند
لَكُمْ عيداً، وَجَعَلَكُمْ لَهُ اَهْلاً، فَاذْكُرُوا اللَّهَ يَذْكُرْكُمْ، وَادْعُوهُ يَسْتَجِبْ
آن را برای شما عید قرار داده و شما را شایسته آن گردانید پس یاد خدا کنید تا خدا نیز یاد شما کند و او را بخوانید تا اجابت
لَكُمْ وَاَدُّوا فِطْرَتَكُمْ فَاِنَّها سُنَّةُ نَبِيِّكُمْ، وَفَريضَةٌ واجِبَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ،
کند و زکات فطره خود را بپردازید زیرا که آن سنت پیغمبر شما و فریضه واجبی است از پروردگارتان
فَلْيُؤَدِّها كُلُّ امْرِئٍ مِنْكُمْ عَنْ نَفْسِهِ، وَعَنْ عِيالِهِ كُلِّهِمْ، ذَكَرِهِمْ وَاُنْثاهُمْ،
پس بپردازد هر یک از شما برای خودش و برای نانخورانش همه شان مرد و زنشان
وَصَغيرِهِمْ وَكَبيرِهِمْ، وَحُرِّهِمْ وَمَمْلُوكِهِمْ، عَنْ كُلِّ اِنْسانٍ مِنْهُمْ، صاعاً
از کوچک و بزرگشان و آزاد و برده شان از هر سَری یک صاع (که تقریباً سه کیلو است)
مِنْ بُرٍّ، اَوْ صاعاً مِنْ تَمْرٍ، اَوْ صاعاً مِنْ شَعيرٍ، وَاَطيعُوا اللَّهَ فيما فَرَضَ
از گندم یا یک صاع از خرما یا یک صاع از جو و پیروی کنید خدا را در آنچه بر شما واجب کرده
عَلَيْكُمْ وَاَمَرَكُمْ بِهِ، مِنْ اِقامِ الصَّلوةِ، وَايتآءِ الزَّكوةِ، وَحَجَّ الْبَيْتِ،
و شما را بدان دستور داده است از برپاداشتن نماز و دادن زکات و حج خانه کعبه
وَصَوْمِ شَهْرِ رَمَضانَ، وَالْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ، وَالنَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ،
و روزه ماه رمضان و امر به معروف و نهی از منکر
وَالْأِحْسانِ اِلي نِسآئِكُمْ، وَما مَلَكَتْ اَيْمانُكُمْ، وَاَطيعُوا اللَّهَ فيما
و نیکی کردن نسبت به زنان و نسبت به زیر دستانتان (از برده ها) و پیروی کنید خدا را در آنچه
نَهاكُمْ عَنْهُ مِنْ قَذْفِ الْمُحْصَنَةِ، وَاِتْيانِ الْفاحِشَةِ، وَشُرْبِ الْخَمْرِ،
شما را از آن بازداشته از تهمت زدن به زنان پاکدامن و بی عفتی و هرزگی کردن و مِی گساری
وَبَخْسِ الْمِكْيالِ، وَنَقْصِ الْميزانِ، وَشَهادَةِ الزُّورِ، وَالْفِرارِ مِنَ
و کم فروشی با پیمانه و ترازو و شهادت ناحق دادن و گریختن از
الزَّحْفِ، عَصَمَنَا اللَّهُ وَاِيَّاكُمْ بِالتَّقْوي ، وَجَعَلَ الْأخِرَةَ خَيْراً لَنا وَلَكُمْ
جهاد با دشمن
خداوند ما و شما را بوسیله تقوا نگاه دارد و بگرداند منزل آخرت را برای ما و شما بهتر
مِنَ الْأُولي ، اِنَّ اَحْسَنَ الْحَديثِ وَاَبْلَغَ مَوْعِظَةِ الْمُتَّقينَ، كِتابُ اللَّهِ
از منزل دنیا براستی که بهترین سخن و رساترین پند برای پرهیزکاران کتاب خداوند
الْعَزيزِالْحَكيمِ، اَعُوذُبِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيمِ، بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ،
نیرومند فرزانه است
پناه برم به خدا از شیطان رانده (درگاه حق) به نام خدای بخشاینده مهربان
قُلْ هُوَ اللَّهُ اَحَدٌ، اَللَّهُ الصَّمَدُ، لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحَدٌ.
بگو او خدای یگانه است خدای بی خلل است که نزاده و زائیده نشده و نیست برایش همتائی هیچکس
پس مي نشيند اندكي بعد از فراغ از خطبه مانند كسي كه تعجيل داشته باشد پس برمي خيزد و خطبه دوم را مي خواند و آن همان خطبه اي است كه حضرت امير المؤمنين عليه السلام در روز جمعه بعد از نشستن و برخاستن از خطبه اول مي خواندند و آن خطبه چنين است :
اَلْحَمْدُ للَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعينُهُ، وَنُؤْمِنُ بِهِ وَنَتَوَكَّلُ عَلَيْهُ، وَنَشْهَدُ اَنْ لا
ستایش خدای را
او را ستایش کنیم و از او کمک جوئیم و به او ایمان داریم و بر او توکل کنیم و گواهی دهیم که
اِلهَ اِلَّا اللَّهُ، وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ، وَاَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، صَلَواتُ
معبودی نیست جز خدای یگانه ای که شریک ندارد و نیز به اینکه محمد بنده و رسول او است - درودهای
اللَّهِ وَسَلامُهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَمَغْفِرَتُهُ وَرِضْوانُهُ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي
خدا و سلام او بر آن حضرت و بر آلش و نیز آمرزش و خوشنودیش بر آنها باد - خدایا درود فرست بر
مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَرَسُولِكَ وَنَبِيِّكَ، صَلوةً نامِيَةً زاكِيَةً تَرْفَعُ بِها دَرَجَتَهُ،
محمد بنده و رسول و پیامبرت درودی با برکت و پاکیزه که بوسیله آن درجه اش را بالا بری
وَتُبَيِّنُ بِها فَضْلَهُ، وَصَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَبارِكْ عَلي مُحَمَّدٍ
و برتریش را آشکار کنی و درود فرست بر محمد و آل محمد و برکت ده بر محمد
وَآلِ مُحَمَّدٍ، كَما صَلَّيْتَ وَبارَكْتَ وَتَرَحَّمْتَ عَلي اِبْراهيمَ وَآلِ
و آل محمد چنانچه درود فرستادی و برکت دادی و رحمت فرستادی بر ابراهیم و آل
اِبْراهيمَ، اِنَّكَ حَميدٌ مَجيدٌ، اللّهُمَّ عَذِّبْ كَفَرَةَ اَهْلِ الْكِتابِ الَّذينَ
ابراهیم که براستی تو ستوده و بزرگوار هستی خدایا عذاب کن کافران اهل کتاب را آنان که
يَصُدُّونَ عَنْ سَبيلِكَ، وَيَجْحَدُونَ آياتِكَ، وَيُكَذِّبُونَ رُسُلَكَ اَللّهُمَ
مردم را از راه تو باز دارند و آیات تو را انکار کنند و پیامبرانت را دروغگو پندارند خدایا
خالِفْ بَيْنَ كَلِمَتِهِمْ، وَاَلْقِ الرُّعْبَ في قُلُوبِهِمْ، وَاَنْزِلْ عَلَيْهِمْ رِجْزَكَ
در میان آنان اختلاف کلمه ایجاد کن و رعب و ترس در دلهاشان بینداز و عذاب و انتقام و بلای
وَنَقْمَتَكَ، وَبَاْسَكَ الَّذي لا تَرُدُّهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمينَ، اَللّهُمَّ انْصُرْ
سختت را بر آنان نازل گردان آن عذابی را که بازنگردانی از مردم بدکار و مجرم خدایا یاری کن
جُيُوشَ الْمُسْلِمينَ وَسَراياهُمْ، وَمُرابِطيهِمْ في مَشارِقِ الْأَرْضِ
لشگرهای مسلمانان و سپاههای ایشان و مرزبانانشان را در شرقها
وَمَغارِبِها، اِنَّكَ عَلي كُلِّشَي ءٍ قَديرٌ، اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنينَ
و غربهای زمین که براستی تو بر هر چیز توانائی خدایا بیامرز مردان با ایمان
وَالْمُؤْمِناتِ، وَالْمُسْلِمينَ وَالْمُسْلِماتِ، اَللّهُمَّ اجْعَلِ التَّقْوي زادَهُمْ،
و زنان با ایمان را و مردان و زنان مسلمان را خدایا تقوی را توشه آنها قرار ده
وَالْأيمانَ وَالْحِكْمَةَ في قُلُوبِهِمْ، وَاَوْزِعْهُمْ اَنْ يَشْكُرُوا نِعْمَتَكَ الَّتي
و ایمان و حکمت را در دلهاشان بنه و به آنان بیاموز که سپاسگزاری کنند از نعمتی که به ایشان
اَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ وَاَنْ يُوفُوا بِعَهْدِكَ الَّذي عاهَدْتَهُمْ عَلَيْهِ، اِلهَ الْحَقِّ وَخالِقَ
داده ای و وفا کنند به آن پیمانی که تو از ایشان گرفتی ای معبود بحق و ای آفریدگار
الْخَلْقِ، اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِمَنْ تُوُفِّيَ مِنَ الْمُؤْمِنينَ وَالْمُؤْمِناتِ، وَالْمُسْلِمينَ
خلق
خدایا بیامرز هر که از این جهان رفته از مردان و زنان با ایمان و مردان و زنان مسلمان
وَالْمُسْلِماتِ، وَلِمَنْ هُوَ لاحِقٌ بِهِمْ مِنْ بَعْدِهِمْ مِنْهُمْ، اِنَّكَ اَنْتَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ،
را و هر که از آنها که از این پس بدیشان ملحق گردد که براستی تو نیرومند و فرزانه ای
اِنَّ اللَّهَ يَاْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْأِحْسانِ، وَايتآءِ ذِي الْقُرْبي ، وَيَنْهي عَنِ الْفَحْشآءِ
همانا خداوند دستور دهد به عدالت و نیکی کردن و بخشش به خویشان و منع کند از کار بد و ناروا
وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ، يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ، اُذْكُرُوا اللَّهَ يَذْكُرْكُمْ، فَاِنَّهُ ذاكِرٌ
و ستم
پندتان می دهد تا شاید پند گیرید یاد خدا کنید تا خدا هم یاد شما کند زیرا که او یاد کند
لِمَنْ ذَكَرَهُ، وَاسْئَلُوا اللَّهَ مِنْ رَحْمَتِهِ وَفَضْلِهِ، فَاِنَّهُ لا يَخيبُ عَلَيْهِ داعٍ دَعاهُ،
کسی را که یادش کند و از رحمت و فضل او درخواست کنید که از او نومید نشود هر که او را بخواند
رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَفِي الْأخِرَةِ حَسَنَةً، وَقِنا عَذابَ النَّارِ.
پروردگارا عطا کن به ما در دنیا نعمت (و نیکی) و در آخرت نعمت و نگاهمان دار از عذاب دوزخ