فصل چهارم - ادعیه پیش از نماز و بعد از آن
دعاء هنگام برخاستن برای نماز
در ذكر بعض دعاهاي وارده پيش از نماز و بعد از نماز و بعد از آن و آن پنج دعا است :
اوّل از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه حضرت اميرالمومنين عليه السلام فرمود هر كه بگويد اين دعا را وقتي كه برمي خيزد براي نماز پيش از آنكه افتتاح نماز كند با محمّد و آل محمّدعليهم السلام خواهد بود:
اَللّهُمَّ اِنّي اَتَوَجَّهُ اِلَيْكَ بِمُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اُقَدِّمُهُمْ بَيْنَ يَدَيْ صَلَواتي
خدایا بسوی تو رو کنم به محمّد و آلش و آنان را پیش روی نمازهایم قرار دهم و بوسیله ایشان بدرگاه
وَ اَتَقَرَّبُ بِهِمْ اِلَيْكَ فَاجْعَلْني بِهِمْ وَجيهاً فِي الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبينَ
تو تقرب جویم پس مرا بوسیله ایشان آبرومند در دنیا و آخرت قرار ده و هم از مقربان درگاهت
مَنَنْتَ عَلَيَّ بِمَعْرِفَتِهمْ فَاخْتِمْ لي بِطاعَتِهِمْ وَ مَعْرِفَتِهِمْ وَ وِلايَتِهِمْ فَاِنَّهَا
تویی که بر من منت نهادی به شناساییشان پس ختم کن برایم به اطاعت و معرفت و ولایتشان که براستی
السَّعادَةُ وَ اخْتِمْ لي بِها فَاِنَّكَ عَلي كُلِّ شَيْئٍ قَديرٌ
سعادت همان است و بدان برایم ختم فرما که براستی تو بر هر چیز توانایی
پس نماز را بجا مي آوري و چون فارغ شدي مي گوئي :
اَللّهُمَّ اجْعَلْني مَعَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ في كُلِّ عافِيَةٍ وَ
خدایا قرار ده مرا با محمّد و آل محمّد در هر عافیت و
بَلاَّءٍ وَاجْعَلْني مَعَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ في كُلِّ مَثْويً وَ مُنْقَلَبٍ اَللّهُمَّ اجْعَلْ
بلایی و قرارم ده با محمّد و آل محمّد در هر جایگاه و بازگشتگاهی خدایا
مَحْيايَ مَحْياهُمْ وَمَماتي مَماتَهُمْ وَاجْعَلْني مَعَهُمْ فيِ الْمَواطِنِ كُلِّها وَلاتُفَرِّق
زندگیم را زندگی ایشان و مرگم را مرگ ایشان قرار ده و مرا در تمام جاها با ایشان قرار ده و میان من
بَيْني وَ بَيْنَهُمْ اِنَّكَ عَلي كُلِّ شَي ءٍ قَديرٌ
و ایشان جدایی مینداز که براستی تو بر هر چیز توانایی
دعا پیش از تکبیر نماز
دوّم روايت شده از صفوان جمّال كه ديدم حضرت صادق عليه السلام رو به قبله كرد پيش از تكبير و گفت :
اَللّهُمَّ لا تُؤْيِسْني مِنْ رَوْحِكَ
خدایا مرا از نسیم جانبخش لطفت
وَلاتُقَنِّطْني مِنْ رَحْمَتِكَ وَلا تُؤْمِنّي مَكْرَكَ فَاِنَّهُ لا يَاْمَنُ مَكْرَاللَّهِ اِلا الْقَوْمُ
محروم مکن و از مهر و رحمتت ناامیدم مکن و از مکرت ایمنم مکن زیرا ایمن نشوند از مکر خدا جز مردم
الْخاسِرُونَ
زیانکار
دعا بعد از فارغ از زوال
سوّم از حضرت صادق عليه السلام مروي است كه حضرت اميرالمومنين عليه السلام مي گفت بعد از آنكه فارغ از زوال مي گشت :
اَللّهُمَّ اِنّي اَتَقَرَّبُ اِلَيْكَ بِجُودِكَ وَ كَرَمِكَ
خدایا به تو تقرب جویم بوسیله جود و کرمت
وَ اَتَقَرَّبُ اِلَيْكَ بِمُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَ رَسُولِكَ وَ اَتَقَرَّبُ اِلَيْكَ بِمَلاَّئِكَتِكَ الْمُقَرَّبينَ
و تقرب جویم به تو بوسیله محمّد بنده و رسول تو و تقرب جویم به تو به فرشتگان مقربت
وَ اَنْبِياَّئِكَ الْمُرْسَلينَ وَ بِكَ اللّهُمَّ اَنْتَ الْغَنِيُّ عَنّي وَ بِيَ الْفاقَةُ اِلَيْكَ اَنْتَ
و پیمبران مرسلت و به خودت خدایا تو از من بی نیازی ولی من بدرگاهت نیازمندم تو
الْغَنِيُّ عَنّي وَ اَنَا الْفَقيرُ اِلَيْكَ اَقَلْتَني عَثْرَتي وَ سَتَرْتَ عَلَيَّ ذُنُوبي فَاقْضِ
از من بی نیازی ولی من محتاج توام لغزشم را نادیده گرفتی و گناهانم را بر من پوشاندی
الْيَوْمَ حاجَتي وَ لا تُعَذِّبْني بِقَبيحِ ما تَعْلَمُ مِنّي بَلْ عَفْوُكَ وَ جُودُكَ يَسَعُني
پس در این روز حاجتم را برآور و معذبم مکن بلکه گذشت و جود تو فرایم گیرد
آنگاه حضرت به سجده مي افتاد و مي گفت :
يا اَهْلَ التَّقْوي وَ يا اَهْلَ الْمَغْفِرَةِ يا بَرُّ يا
ای شایسته پرهیزکاری و ای شایسته آمرزش ای نیکوکار ای
رَحيمُ اَنْتَ اَبَرُّبي مِنْ اَبي وَ اُمّي وَ مِنْ جَميعِ الْخَلايِقِ اِقْلِبْني بِقَضآءِ حاجَتي
مهربان تو نیک رفتارتری نسبت به من از پدر و مادرم و از همه خلایق بازم گردان با حاجت روا و دعای
مُجاباً دُعائي مَرْحُوماً صَوْتي قَدْ كَشَفْتَ اَنْواعَ الْبَلاَّءِ عَنّي
مستجاب و آوازی که مورد مهرت قرار گرفته و انواع بلا را از من دور کرده باشی
دعا پس از اتمام نماز فریضه
چهارم از حضرت امام محمّد تقي عليه السلام منقول است كه چون از نماز فريضه فارغ شدي بگو:
رَضيتُ بِاللَّهِ رَبّاً
خوشنودم به پروردگاری خدا
وَ بِمُحَمَّدٍ نَبِيّاً وَ بِالْاِسْلامِ ديناً وَ بِالْقُرْآنِ كِتاباً وَ بِفُلانٍ وَ فُلانٍ اَئِمَّةً
و به پیامبری محمد و به دین اسلام و به کتابم که قرآن است و به فلانی و فلانی امام
به جاي بفلانٍ وَ فُلان بگو وَ بِعَلِي وَالْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ وَ عَلِي وَ مُحَمَّدٍ وَ جَعْفَرٍ وَ مُوسي وَ عَلِي وَ مُحَمَّد وَ عَلِي وَالْحَسَنِ وَالْحُجَّةِ
اَللّهُمَّ وَلِيُّكَ فُلانٌ فَاحْفَظْهُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ
خدایا نماینده تو فلان را نگهداری کن از پیش رو و
به جاي فلان بگو الْقائِمُ الحُجَّةُ
مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ يَمينِهِ وَ عَنْ شِمالِهِ وَ مِنْ فَوْقِهِ وَ مِنْ تَحْتِهِ وَامْدُدُ لَهُ في
از پشت سر و از راست و چپ و از بالای سر و از زیر پایش و طولانی کن عمرش را
عُمْرِهِ واجْعَلْهُ الْقآئِمَ بِاَمْرِكَ وَالْمُنْتَصِرَ لِدينِكَ وَ اَرِهِ ما يُحِبُّ وَ ما تَقِرُّ بِهِ
و او را قیام کننده به امرت قرار ده و یاور دینت و بنما به او آنچه را دوست دارد و آنچه دیده اش را روشن کند
عَيْنُهُ في نَفْسِهِ وَ ذُرّيَّتِهِ وَ في اَهْلِهِ وَ مالِهِ وَ في شيعَتِهِ وَ في عَدُوِّهِ وَ اَرِهِمْ
درباره خودش و در فرزندان و خاندانش و در مال و در شیعیانش و در دشمنانش بنما بدانها از او آنچه را می ترسند و بنما
مِنْهُ ما يَحْذَرُونَ وَ اَرِهِ فيهِمْ ما يُحِبُّ وَ تَقِرُّبِهِ عَيْنُهُ وَاشْفِ صُدُورَنا وَ
به او در مورد ایشان آنچه را دوست دارد و دیده اش بدو روشن شود و سینه های ما و
صُدُورَ قَوْمٍ مُؤْمِنينَ
سینه های مردم با ایمان را شفا ده
و فرمود كه چون حضرت رسول صلي الله عليه و آله فارغ مي شد از نماز مي گفت :
اَللّهُمَّ اغْفِرْلي ما قَدَّمْتُ وَ ما اَخَّرْتُ وَ ما اَسْرَرْتُ وَ ما اَعْلَنْتُ وَ
خدایا بیامرز برای من آنچه از پیش فرستادم و از دنبال و آنچه پنهان کردم و آشکار و
اِسْرافي عَلي نَفْسي وَ ما اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنّي اَللّهُمَّ اَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَ الْمُؤَخِّرُ لا اِلهَ
زیاده رویهایم بر خود و آنچه را تو بهتر از من می دانی خدایا تویی پیش انداز و پس انداز معبودی
اِلاّ اَنْتَ بِعِلْمِكَ الْغَيْبَ وَ بِقُدْرَتِكَ عَلَي الْخَلْقِ اَجْمَعينَ ما عَلِمْتَ الْحَيوةَ خَيْراً
جز تو نیست به دانشت بر غیب و به نیرویت بر خلق همگی و تا زمانی که بدانی زندگی را برای من بهتر
لي فَاَحْينِي وَ تَوَفَّني اِذا عَلِمْتَ الوَفاةَ خَيْراً لي اَللّهُمَّ اِنّي اَسْئَلُكَ خَشْيَتَكَ فِي
زنده ام دار و بمیرانم هرگاه بدانی مرگ را برایم بهتر از زندگی خدایا من از تو خواهم ترس تو را در
السِّرِّ وَ الْعَلانِيَةِ وَ كَلِمَةَ الْحَقِّ فِي الْغَضَبِ وَ الرِّضا وَالْقَصْدَ فِي الْفَقْرِ وَالْغِنا وَ
پنهانی و آشکار و گفتار حق را در خشم و خوشنودی و میانه روی را در نداری و دارایی و
اَسْئَلُكَ نَعيماً لايَنْفَدُ وَ قُرَّةَ عَيْنٍ لاتَنْقَطِعُ وَ اَسْئَلُكَ الرِّضا بِالْقَضآءِ وَ بَرَكَةَ
از تو خواهم نعمتی تمام نشدنی و روشنی چشمی قطع نشدنی و از تو خواهم راضی بودن به قضا و قدر و مبارک بودن
الْمَوْتِ بَعْدَ الْعَيْشِ وَ بَرْدَ الْعَيْشِ بَعْدَ الْمَوْتِ وَ لَذَّةَ الْمَنْظَرِ اِلي وَجْهِكَ وَ
مرگ را پس از زندگی و گوارایی زندگی پس از مرگ را و لذت دیدار رویت را و
شَوْقاً اِلي رُؤْيَتِكَ وَ لِقآئِكَ مِنْ غَيْرِ ضَرّآءَ مُضِرَّةٍ وَلافِتْنَةٍ مُضِلَّةٍ اَللّهُمَّ زَيِّنّا
شوق دیدار و لقایت را بدون سختی زیانبخش و نه فتنه گمراه کننده خدایا زینت ده
بِزينَةِ الاْيمانِ وَاجْعَلْنا هُداةٍ مُهْتَدينَ اَللّهُمَّ اهْدِنا فيمَنْ هَدَيْتَ اَللّهُمَّ اِنّي
ما را به زیور ایمان و قرارمان ده راهنمایانی راه یافته خدایا راهنماییمان کن در زمره آنانکه هدایت کردی خدایا از
اَسْئَلُكَ عَزيمَةَ الرَّشادِ وَالثَّباتَ فِي الْاَمْرِ وَ الرُّشْدَ وَاَسْئَلُكَ شُكْرَ نِعْمَتِكَ وَ
تو خواهم تصمیم رهجویی و پایداری در کار (دین ) و رشد و از تو خواهم سپاسگزاری نعمتت و
حُسْنَ عافِيَتِكَ وَ اَداءَ حَقِّكَ وَاَسْئَلُكَ يا رَبِّ قَلْباً سَليماً وَ لِساناً صادِقاً
حسن عافیتت و اداء حقت را و از تو خواهم پروردگارا دلی سالم و زبانی راستگو
وَاَسْتَغْفِرُكَ لِما تَعْلَمُ وَ اَسْئَلُكَ خَيْرَ ما تَعْلَمُ وَ اَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ ما تَعْلَمُ فَاِنَّكَ
و آمرزش خواهم از تو از آنچه می دانی و از تو خواهم خیر آنچه را دانی و پناه می برم به تو از شر آنچه می دانی زیرا تو
تَعْلَمُ وَلانَعْلَمُ وَ اَنْتَ عَلاّمُ الْغُيُوبِ
می دانی و ما نمی دانیم و تویی دانای هر غیب
دعا نزد هر نماز فریضه جهت محفوظ ماندن خود و خانه ومال و فرزندانش
پنجم از حضرت صادق عليه السلام روايت است كه هر كس اين كلمات را بگويد نزد هر نماز فريضه محفوظ ماند خودش و خانه اش و مالش و اولادش
اُجيرُ نَفْسي وَ مالي وَ وَلَدي وَ اَهْلي وَ داري وَ كُلَّ ما هُوَ مِنّي بِاللَّهِ
پناه دهم خودم و مال و فرزند و خاندان و خانه ام و هرچه دارم به خدای یکتای
الْواحِدِ الْاَحَدِ الصَّمَدِ الَّذي لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحَدٌ وَ اُجيرُ
یگانه بی نیازی که فرزند ندارد و فرزند کسی نیست و نیست برایش همتایی هیچکس و پناه دهم
نَفْسي وَ مالي وَ وَلَدي وَ كُلَّ ما هُوَ مِنّي بِرَبِّ الْفَلَقِ مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ
خودم و مال و فرزند و هرچه از من است به پروردگار سپیده دم از شر آنچه آفریده
تا آخر سوره
وَ اُجيرُ نَفْسي وَ مالي وَ وَلَدي وَ كُلَّ ما هُوَ مِنّي بِرَبِّ النّاسِ
و پناه دهم خودم و مال و فرزند و هرچه از من است به پروردگار مردم
تا آخر سوره
وَ اُجيرُ نَفْسي وَ مالي وَ وَلَدي وَ كُلَّ ما هُوَ مِنّي بِاللَّهِ لا اِلهَ اِلا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ
و پناه دهم خودم و مال و فرزند و هرچه از من است به خدایی که معبودی جز او نیست زنده و پاینده ای
لا تَاْخُذُهُ سِنَةٌ وَلانَوْمٌ
که نگیردش چرت و نه خوابی
تا آخر آية الكرسي