مقام دوم - در آداب سرداب مطهر و کیفیت زیارت حضرت حجة عج
در آداب سرداب مطهر و كيفيت زيارت حجة الله علي العباد و بقية الله في البلاد الإمام المهدي حضرت حجة بن الحسن صاحب الزمان صلوات الله عليه و علي آبائه و قبل از شروع تنبيه كنيم بر امري كه در كتاب هديه از كتاب تحيه نقل كرديم و آن امر اين است كه اين سرداب مطهر داخل در خانه آن بزرگواران بوده و راه دخول در آن سرداب در قديم قبل از بناء جديد و ساختن صحن و قبه و حرم از پشت سر نزديك به قبر نرجس خواتون بود و شايد حال در رواق باشد آنجا پايين مي رفتند و دالان دراز تاريكي داشت چون از آنجا مي گذشتند به در سرداب غيبت مي رسيدند كه حال آيينه كاري شده و پنجره از طرف قبله به صحن عسكريين عليهما السلام باز مي شود و آن در از وسط اين سرداب باز مي شد كه حال كاشي ديوار بجاي آن را به شكل محرابي ساخته اند و همه اعمال اين سه امام عليهم السلام از يك حرم مي شد و لهذا شهيد اول در مزار بعد از زيارت عسكريين عليهما السلام زيارت سرداب را ذكر كرده پس از آن زيارت نرجس خواتون را و در يكصد سال و چيزي قبل مؤيد مسدد احمد خان دنبلي مبلغي خطير اقدام كرد و صحن آن دو امام عليهما السلام را به نحوي كه الآن موجود است جدا نمود و براي آن روضه و رواق و قبه عاليه برپا نمود و براي سرداب مطهر صحني علي حده و ايواني و راهي و پله اي جدا و دهليزي و سردابي مستقل براي زنان ساخت چنانچه حال ديده مي شود و آن راه اول و پله ها و در سرداب بالمره مسدود شد و نشاني از آنها نيست و محلي براي بجا آوردن بعضي از آداب وارده نماند و لكن محل جمله اي از زيارات كه اصل سرداب شريف است تغييري نكرده و اما استيذان و خواندن اذن دخول پس بحسب استقرا در همه زيارات و تصريح علما بر هر دري كه از آنجا مرسوم شده دخول در آن حرم از هر امامي كه باشد بايست رعايت كرد و در آن حرم محترم بي اذن داخل نبايد شد الحال شروع كنيم در كيفيت زيارت بدان كه اذن دخول خاص سرداب مطهر همان زيارتي است كه بعد از اين بيايد و اول آن السَّلامُ عَلَيْكَ يَا خَلِيفَةَ اللَّهِ است و در آخر آن استيذان مي شود و بايست آن را در در سرداب پيش از پايين رفتن از پله ها خواند و اذن دخولي ديگر سيد بن طاوس نقل كرده قريب به همان اذن دخول اول كه در فصل دوم از باب زيارات نقل كرديم و اذن دخولي ديگر علامه مجلسي از نسخه قديمه نقل كرده كه اول آن اللَّهُمَّ إِنَّ هَذِهِ بُقْعَةٌ طَهَّرْتَهَا وَ عَقْوَةٌ شَرَّفْتَهَا(بار خدايا به درستي كه اينجا بقعه اي است كه پاك گردانيدي آن را و كويي است كه گرامي داشتي آن را) است كه ما نيز آن را بعد از آن اذن دخول عمومي نقل كرديم پس به آنجا رجوع نما و به آن كلمات استيذان كن پس از آن برو و داخل سرداب مطهر شو و زيارت كن آن حضرت را به آنچه خود دستور العمل داده اند چنانچه شيخ جليل احمد بن ابي طالب طبرسي رحمة الله عليه در كتاب شريف احتجاج روايت كرده كه: از ناحيه مقدسه بيرون آمد بسوي محمد حميري بعد از جواب از مسايلي كه از آن حضرت سؤال كرده بود
زیارت حضرت صاحب الامر علیه السلام - زیارت آل یاسین
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خدای بخشاینده مهربان
لا لِأَمْرِهِ تَعْقِلُونَ، وَلا مِنْ اَوْلِيآئِهِ تَقْبَلُونَ، حِكْمَةٌ بالِغَةٌ فَما
نه خود دستورش را تعقل می کنند و نه از دوستانش می پذیرند حکمتی است رسا ولی
تُغْنِي النُّذُرُ، اَلسَّلامُ عَلَيْنا وَعَلي عِبادِاللَّهِ الصَّالِحينَ.
بیم دادنها سودشان ندهد سلام بر ما و بر بندگان شایسته خدا
هر گاه خواستيد توجه كنيد بوسيله ما بسوي خداوند تبارك و تعالي و بسوي ما پس بگوييد چنانكه خداي تعالي فرموده:
سَلامٌ عَلي آلِ يس ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا داعِيَ اللَّهِ وَرَبَّانِيَّ آياتِهِ،
سلام بر آل یسین سلام بر تو ای دعوت کننده به خدا و عارف به آیاتش
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا بابَ اللَّهِ وَدَيَّانَ دينِهِ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا خَليفَةَ اللَّهِ
سلام بر تو ای واسطه خدا و سرپرست دین او سلام بر تو ای خلیفه خدا
وَناصِرَ حَقِّهِ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا حُجَّةَ اللَّهِ وَدَليلَ اِرادَتِهِ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ
و یاور حق او سلام بر تو ای حجت خدا و راهنمای اراده اش سلام بر تو
يا تالِيَ كِتابِ اللَّهِ وَتَرْجُمانَهُ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ في آناءِ لَيْلِكَ وَاَطْرافِ
ای تلاوت کننده کتاب خدا و تفسیر کننده آیات او سلام بر تو در تمام آنات و دقایق شب و سرتاسر
نَهارِكَ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا بَقِيَّةَ اللَّهِ في اَرْضِهِ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا ميثاقَ
روز سلام بر تو ای بجای مانده از طرف خدا در روی زمین سلام بر تو ای پیمان محکم
اللَّهِ الَّذي اَخَذَهُ وَوَكَّدَهُ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا وَعْدَ اللَّهِ الَّذي ضَمِنَهُ،
خدا که از مردم گرفت و سخت محکمش کرد سلام بر تو ای وعده خدا که تضمینش کرده
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ اَيُّهَا الْعَلَمُ الْمَنْصوُبُ، وَالْعِلْمُ الْمَصْبُوبُ وَالْغَوْثُ
سلام بر تو ای پرچم برافراشته و دانش ریزان و فریادرس خلق
وَالرَّحْمَةُ الْواسِعَةُ، وَعْداً غَيْرَ مَكْذوُبٍ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ حينَ تَقوُمُ،
و رحمت وسیع حق
و آن وعده ای که دروغ نشود سلام بر تو هنگامی که بپا می ایستی
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ حينَ تَقْعُدُ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ حينَ تَقْرَءُ وَتُبَيِّنُ، اَلسَّلامُ
سلام بر تو هنگامی که می نشینی سلام بر تو هنگامی که (فرامین حق را) می خوانی و تفسیر می کنی سلام
عَلَيْكَ حينَ تُصَلّي وَتَقْنُتُ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ حينَ تَرْكَعُ وَتَسْجُدُ،
بر تو هنگامی که نماز می خوانی و قنوت کنی سلام بر تو هنگامی که رکوع و سجده بجای آوری
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ حينَ تُهَلِّلُ وَتُكَبِّرُ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ حينَ تَحْمَدُ
سلام بر تو هنگامی که «لا اله الا اللّه» و «اللّه اکبر» گوئی سلام بر تو هنگامی که خدا را ستایش کنی
وَتَسْتَغْفِرُ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ حينَ تُصْبِحُ وَتُمْسي ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ فِي
و از او آمرزش خواهی سلام بر تو هنگامی که بامداد کنی و شام کنی سلام بر تو در
اللَّيْلِ اِذا يَغْشي ، وَالنَّهارِ اِذا تَجَلّي ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ اَيُّهَا الْإِمامُ
شب هنگامی که تاریکیش فرا گیرد و در روز هنگامی که پرده برگیرد سلام بر تو ای امام
الْمَاْموُنُ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ اَيُّهَا الْمُقَدَّمُ الْمَاْموُلُ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ بِجَوامِعِ
امین سلام بر تو ای مقدم (بر همه خلق و) مورد آرزو(ی آنان) سلام بر تو به همه
السَّلامِ، اُشْهِدُكَ يا مَوْلايَ اَ نّي اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا
سلامها گواه گیرم تو را ای مولا و سرور من که من گواهی دهم به اینکه معبودی نیست جز خدای یگانه
شَريكَ لَهُ، وَاَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسوُلُهُ لا حَبيبَ اِلاَّ هُوَ وَاَهْلُهُ،
که شریک ندارد و نیز (گواهی دهم که) محمد بنده و رسول او است و محبوبی نیست جز او و خاندانش
وَاُشْهِدُكَ يا مَوْلايَ اَنَّ عَلِيّاً اَميرَ الْمُؤْمِنينَ حُجَّتُهُ، وَالْحَسَنَ حُجَّتُهُ،
و گواه گیرم تو را ای مولای من که علی امیر مؤمنان حجت خدا است و حسن حجت او است
وَالْحُسَيْنَ حُجَّتُهُ، وَعَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ حُجَّتُهُ، وَمُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ حُجَّتُهُ،
و حسین حجت او است و علی بن الحسین حجت او است و محمد بن علی حجت او است
وَجَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍّ حُجَّتُهُ، وَموُسَي بْنَ جَعْفَرٍ حُجَّتُهُ، وَعَلِيَّ بْنَ موُسي
و جعفر بن محمد حجت او است و موسی بن جعفر حجت او است و علی بن موسی
حُجَّتُهُ، وَمُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ حُجَّتُهُ، وَعَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدٍ حُجَّتُهُ، وَالْحَسَنَ بْنَ
حجت او است و محمد بن علی حجت او است و علی بن محمد حجت او است و حسن بن
عَلِيٍّ حُجَّتُهُ، وَاَشْهَدُ اَنَّكَ حُجَّةُ اللَّهِ، اَنْتُمُ الْأَوَّلُ وَالْأخِرُ، وَاَنَّ رَجْعَتَكُمْ
علی حجت او است و گواهی دهم که تو حجت خدائی
شمائید اول و آخر و مسلماً بازگشت شما
حَقٌّ لا رَيْبَ فيها، يَوْمَ لا يَنْفَعُ نَفْساً ايمانُها، لَمْ تَكُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ
حق است که شکی در آن نیست
روزی که سود ندهد کسی را ایمانش که پیش از آن ایمان نیاورده یا در (مدت)
اَوْ كَسَبَتْ في ايمانِها خَيْراً، وَاَنَّ الْمَوْتَ حَقٌّ، وَاَنَّ ناكِراً وَنَكيراً حَقٌّ،
ایمان خویش کار خیری انجام نداده و همانا مرگ حق است و ناکر و نکیر (دو فرشته سؤال قبر) حق است
وَاَشْهَدُ اَنَّ النَّشْرَ حَقٌّ، وَالْبَعْثَ حَقٌّ، وَاَنَّ الصِّراطَ حَقٌّ، وَالْمِرْصادَ حَقٌّ،
و گواهی دهم که زنده شدن پس از مرگ حق است و برانگیخته شده حق است و صراط حق است و مرصاد (کمینگاه) حق است
وَالْميزانَ حَقٌّ، وَالْحَشْرَ حَقٌّ، وَالْحِسابَ حَقٌّ، وَالْجَنَّةَ وَالنَّارَ حَقٌّ،
و میزان حق است و حشر (در قیامت) حق است و حساب حق است و بهشت و دوزخ حق است
وَالْوَعْدَ وَالْوَعيدَ بِهِما حَقٌّ، يا مَوْلايَ شَقِيَ مَنْ خالَفَكُمْ، وَسَعِدَ مَنْ
و وعده و تهدید درباره آن دو حق است ای مولای من بدبخت است کسی که مخالفت شما را کرد و سعادتمند است کسی که
اَطاعَكُمْ، فَاشْهَدْ عَلي ما اَشْهَدْتُكَ عَلَيْهِ وَاَنَا وَلِيٌّ لَكَ، بَريٌ مِنْ
پیرویتان کرد پس گواهی ده بر آنچه تو را بر آن گواه گرفتم و من دوست توأم و بیزارم از
عَدُوِّكَ، فَالْحَقُّ ما رَضيتُموُهُ، وَالْباطِلُ ما اَسْخَطْتُموُهُ، وَالْمَعْروُفُ ما
دشمنت حق آنست که شما پسند کردید و باطل همانست که شما بدان خشم کردید و معروف (و کار نیک) همان بودکه شما
اَمَرْتُمْ بِهِ، وَالْمُنْكَرُ ما نَهَيْتُمْ عَنْهُ، فَنَفْسي مُؤْمِنَةٌ بِاللَّهِ وَحْدَهُ لا شَريكَ
بدان دستور دادید و منکر (و کار زشت) همان بود که شما از آن جلوگیری و نهی کردید
من ایمان دارم به خدای یگانه ای که شریک
لَهُ، وَبِرَسوُلِهِ وَبِاَميرِ الْمُؤْمِنينَ، وَبِكُمْ يا مَوْلايَ اَوَّلِكُمْ وَآخِرِكُمْ،
ندارد و به رسول او و به امیر مؤمنان و به شما - ای مولای من - از اول تا آخرتان
وَنُصْرَتي مُعَدَّةٌ لَكُمْ، وَمَوَدَّتي خالِصَةٌ لَكُمْ، آمينَ آمينَ.
و یاریم برای شما آماده است و دوستیم خالص و پاک برای شما است آمین آمین
وبعد ازآن اين دعا خوانده شود:
اَللّهُمَّ اِنّي اَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ نَبِيِّ رَحْمَتِكَ،
خدایا از تو خواهم که درود فرستی بر محمد پیامبر رحمتت
وَكَلِمَةِ نوُرِكَ، وَاَنْ تَمْلَأَ قَلْبي نوُرَ الْيَقينِ، وَصَدْري نوُرَ الأيمانِ،
و کلمه نورت و دیگر آنکه پرکنی دل مرا با نور یقین و سینه ام را با نور ایمان
وَفِكْري نوُرَ النِّيَّاتِ، وَعَزْمي نوُرَ الْعِلْمِ، وَقُوَّتي نوُرَ الْعَمَلِ وَلِساني
و اندیشه ام را با نور تصمیم ها و اراده ام را با نور علم و نیرویم را با نور عمل و زبانم
نوُرَ الصِّدْقِ، وَديني نوُرَ الْبَصآئِرِ مِنْ عِنْدِكَ، وَبَصَري نوُرَ الضِّيآءِ،
را با نور راستگوئی و دین و مذهبم را با نور بینائیهائی از نزد خودت و چشمم را با نور روشنائی
وَسَمْعي نوُرَ الْحِكْمَةِ، وَمَوَدَّتي نوُرَ الْمُوالاةِ لِمُحَمَّدٍ وَآلِهِ عَلَيْهِمُ
و گوشم را با نور فرزانگی و حکمت و دوستیم را با نور موالات محمد و آلش علیهم
السَّلامُ، حَتّي اَلْقاكَ وَقَدْ وَفَيْتُ بِعَهْدِكَ وَميثاقِكَ، فَتُغَشّيَني رَحْمَتُكَ
السلام تا تو را دیدار کنم و من به عهد و پیمان تو وفا کردم پس رحمت خود را بر من بپوشان
يا وَلِيُّ يا حَميدُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ حُجَّتِكَ في اَرْضِكَ،
ای سرپرست و ای ستوده خدایا درود فرست بر محمد حجت تو در روی زمینت
وَخَليفَتِكَ في بِلادِكَ، وَالدَّاعي اِلي سَبيلِكَ، وَالْقآئِمِ بِقِسْطِكَ، وَالثَّآئِرِ
و جانشین تو در شهرهایت و دعوت کننده بسوی راهت و قیام کننده به عدل و دادت و انقلاب کننده
بِاَمْرِكَ، وَلِيِّ الْمُؤْمِنينَ، وَبَوارِ الْكافِرينَ، وَمُجَلِّي الظُّلْمَةِ، وَمُنيرِ الْحَقِّ،
به دستور تو
دوست مؤمنان و نابودی کافران و برطرف کننده تاریکی و روشن کننده حق
وَالنَّاطِقِ بِالْحِكْمَةِ وَالصِّدْقِ، وَكَلِمَتِكَ التَّآمَّةِ في اَرْضِكَ، الْمُرْتَقِبِ
و گویای به حکمت و راستی و آن کلمه (دستور و فرمان) کاملت در روی زمین که در حال انتظار
الْخآئِفِ، وَالْوَلِيِّ النَّاصِحِ، سَفينَةِ النَّجاةِ، وَعَلَمِ الْهُدي ، وَنوُرِ اَبْصارِ
و هراس بسر برد و آن سرپرست خیرخواه و کشتی نجات و پرچم هدایت و روشنی دیدگان
الْوَري ، وَخَيْرِ مَنْ تَقَمَّصَ وَارْتَدي ، وَمُجَلِّي الْعَمي الَّذي يَمْلَأُ
مردم و بهترین کسی که جامه ورداء ببر کرد و زداینده گمراهی آنکس که پرکند
الْأَرْضَ عَدْلاً وَقِسْطاً، كَما مُلِئَتْ ظُلْماً وَجَوْراً، اِنَّكَ عَلي كُلِّشَيْ ءٍ
زمین را از عدل و داد چنانچه پرشده باشد از ستم و بیدادگری که براستی تو بر هر چیز
قَديرٌ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي وَلِيِّكَ وَابْنِ اَوْلِيآئِكَ الَّذينَ فَرَضْتَ طاعَتَهُمْ
توانائی خدایا درود فرست بر بنده مقرب درگاهت و فرزند بندگان مقربت آنانکه فرض کردی فرمانبرداریشان را
وَاَوْجَبْتَ حَقَّهُمْ، وَاَذْهَبْتَ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَطَهَّرْتَهُمْ تَطْهيراً، اَللّهُمَ
و واجب گرداندی حقشان را و دور کردی از ایشان پلیدی را و بخوبی پاکیزه شان کردی خدایا
انْصُرْهُ وَانْتَصِرْ بِهِ لِدينِكَ، وَانْصُرْ بِهِ اَوْلِيآئَكَ وَاَوْلِيآئَهُ، وَشيعَتَهُ
یاریش کن و بدست او دینت را یاری کن و یاری کن بوسیله او دوستان خودت و دوستان او و شیعیان
وَاَنْصارَهُ، وَاجْعَلْنا مِنْهُمْ، اَللّهُمَّ اَعِذْهُ مِنْ شَرِّ كُلِّ باغٍ وَطاغٍ، وَمِنْ شَرِّ
و یاورانش را و ما را نیز از آنان قرار ده خدایا نگاهش دار از شر هر متجاوز و سرکشی و از شر
جَميعِ خَلْقِكَ، وَاحْفَظْهُ مِنْ بَيْنَ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ، وَعَنْ يَمينِهِ وَعَنْ
همه مخلوق خودت و محافظتش کن از پیش رُویش و از پشت سرش و از سمت راستش و از طرف
شِمالِهِ، وَاحْرُسْهُ وَامْنَعْهُ مِنْ اَنْ يوُصَلَ اِلَيْهِ بِسُوءٍ، وَاحْفَظْ فيهِ
چپش و پاسداریش کن و نگاهش دار از اینکه گزند و آسیبی بدو رسد و (شوکت و عزت) رسول
رَسوُلَكَ وَآلَ رَسوُلِكَ، وَاَظْهِرْ بِهِ الْعَدْلَ وَاَيِّدْهُ بِالنَّصْرِ، وَانْصُرْ
و آل رسولت را در (وجود) او حفظ فرما و آشکار (یا پیروز) گردان بدست او عدل و داد را و بیاریت
ناصِريهِ، وَاخْذُلْ خاذِليهِ، وَاقْصِمْ قاصِميهِ، وَاقْصِمْ بِهِ جَبابِرَةَ الْكُفْرِ،
کمکش کن ویاورش را نیز یاری کن و هر که دست از یاریش بردارد خوار گردان و در هم شکن شکننده اش را و بشکن بدست او
وَاقْتُلْ بِهِ الْكُفَّارَ وَالْمُنافِقينَ، وَجَميعَ الْمُلْحِدينَ حَيْثُ كانوُا مِنْ
قدرت و شوکت کافران را و آنان را بدست آن حضرت به خاک هلاک افکن و هم چنین منافقان و همه بی دینان ستیزه جو را در هر جا
مَشارِقِ الْأَرْضِ وَمَغارِبِها، بَرِّها وَبَحْرِها، وَامْلَأْ بِهِ الْأَرْضَ عَدْلاً،
هستند از خاورهای زمین و باخترهای آن چه در خشکی و چه در دریا
و پرکن بوسیله او زمین را از عدل و داد
وَاَظْهِرْ بِهِ دينَ نَبِيِّكَ صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَاجْعَلْنِي اللَّهُمَّ مِنْ
و آشکار (یا پیروز) کن بوسیله اش دین پیامبرت - صلی اللّه علیه و آله - را و قرار ده خدایا مرا نیز از
اَنْصارِهِ وَاَعْوانِهِ، وَاَتْباعِهِ وَشيعَتِهِ، وَاَرِني في آلِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمُ
یاران و کمک کاران و پیروان و شیعیانش و به من به نما در مورد آل محمد علیهم
السَّلامُ ما يَاْمُلوُنَ، وَفي عَدُوِّهِمْ ما يَحْذَروُنَ، اِلهَ الْحَقِّ آمينَ، يا
السلام آنچه را آرزو داشتند و در مورد دشمنشان آنچه از آن می ترسند مستجاب گردان ای معبود حق
ذَاالْجَلالِ وَالْأِكْرامِ، يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ.
و ای صاحب جلالت و بزرگواری ای مهربانترین مهربانان