فصل پنجم - زیارت معصومین ع در روزهای هفته
مقدمه
در تعيين اسامي نبيّ و ائمه عليهم السلام به روزهاي هفته و زيارت ايشان در هر روز سيد بن طاوُس در جَمالُ الْأُسْبوع گفته ابن بابويه رحمه الله مُسْنَداً از صقر بن ابي دُلَف روايت كرده كه چون متوكّل حضرت امام عليّ النّقيّ عليه السلام را بِسُرَّ مَنْ رَاي طلبيد روزي به خدمت آن حضرت رفتم خبري از احوال آن جناب بگيرم و آن حضرت را نزد زراقي حاجب متوكّل محبوس كرده بودند چون نزد او رفتم گفت چه كار داري گفتم بديدن شما آمده ام ساعتي با هم نشستيم و از هرگونه صحبتي با هم كرديم تا آن كه مردم را متفرّق كرد و مجلس خلوت شد باز پرسيد كه براي چه آمده اي من همان جواب اوّل را دادم گفت گويا آمده اي كه خبري از مولاي خود بگيري من ترسيدم گفتم مولاي من خليفه است گفت ساكت شو كه مولاي تو بر حقّ است و من نيز اعتقاد تو را دارم گفتم الحمدللَّه پس گفت آيا مي خواهي نزد او بروي گفتم بلي گفت قدري بنشين تا صاحب البريد از نزد او بيرون آيد من نشستم تا وقتي كه صاحب البريد بيرون شد آن وقت پسركي را مأمور كرد كه مرا به نزد آن حضرت ببرد چون به خدمت آن جناب رسيدم ديدم بر روي حصيري نشسته است و در برابرش قبري كنده اند پس سلام كردم حضرت جواب داد فرمود بنشين پس فرمود كه براي چه آمده اي گفتم آمده ام كه از احوال شما خبري گيرم پس چون نظرم بر قبر افتاد گريستم حضرت فرمود كه گريه مكن كه در اين وقت از ايشان آسيبي به من نمي رسد گفتم الحمدللَّه پس گفتم اي سيّد من حديثي از رسول خدا صلي الله عليه وآله روايت شده كه معني آن را نمي فهمم فرمود چيست آن حديث عرض كردم: لا تُعادُوا الأيَّامَ فَتُعاديكُمْ يعني دشمني نكنيد با روزها كه آنها با شما دشمني خواهند كرد. فرمود مُراد از ايّام و روزها ما هستيم مادامي كه بپا است آسمان ها وزمين، شنبه اسم رسول خدا صلي الله عليه وآله است و يكشنبه اميرالمؤمنين عليه السلام و دوشنبه حسن و حسين عليهما السلام و سه شنبه عليّ بن الحسين و محمّد بن علي و جعفر بن محمّد عليهم السلام و چهارشنبه موسي بن جعفر و عليّ بن موسي و محمّد بن عليّ عليهم السلام و منم و پنجشنبه فرزندم حسن و جمعه فرزند فرزندم است و بسوي او جمع مي شوند اهل حقّ اين است معني ايّام پس دشمني مكنيد با ايشان در دنيا كه دشمني كنند با شما در آخرت پس فرمود وداع كن و بيرون رو كه ايمن نيستم بر تو و مي ترسم اذيّتي به تو رسد و بعد سيّد اين حديث را بسند ديگر از قطب راوندي نقل كرده آنگاه فرمود: ذكر زيارت حضرت رسول صلي الله عليه و آله در روز خود كه روز شنبه باشد:
زیارت حضرت رسول صلی الله علیه و آله در روز شنبه
اَشْهَدُ اَنْ لااِلهَ اِلَّااللَّهُ، وَحْدَهُ لاشَريكَ لَهُ، وَاَشْهَدُ اَنَّكَ رَسُولُهُ، وَاَنَّكَ مُحَمَّدُبْنُ
گواهی دهم که معبودی جز خدای یکتا نیست که شریکی ندارد و گواهی دهم که تو پیامبر او هستی و تویی محمد بن
عَبْدِاللَّهِ، وَاَشْهَدُ اَنَّكَ قَدْ بَلَّغْتَ رِسالاتِ رَبِّكَ، وَنَصَحْتَ لِاُمَّتِكَ، وَجاهَدْتَ في
عبدالله و گواهی دهم که تو رسالت های پروردگارت را ابلاغ کردی و برای امتت خیرخواهی نمودی و در
سَبيلِ اللَّهِ بِالْحِكْمَةِ وَالمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ، وَاَدَّيْتَ الَّذي عَلَيْكَ مِنَ الْحَقِّ، وَاَنَّكَ
راه خدا از راه حکمت و اندرز نیکو
جهاد (و کوشش) کردی و آنچه را که از حق بر عهده تو بود ادا کردی و به راستی
قَدْ رَؤُفْتَ بِالْمُؤْمِنينَ، وَغَلَظْتَ عَلَي الْكافِرينَ وَعَبَدْتَ اللَّهَ مُخْلِصاً حَتّي
تو نسبت به مؤمنان مهربانی کردی و بر کافران سخت گرفتی و خدا را با اخلاص پرستش کردی تا یقین (یعنی مرگ)
اَتيكَ اليَقينُ، فَبَلَغَ اللَّهُ بِكَ اشَرَفَ مَحَلِّ الْمُكَرَّمينَ، اَلْحَمْدُللَّهِ الَّذِي اسْتَنْقَذَنا بِكَ
به سراغت آمد پس خداوند تو را به شریف ترین مقام گرامیان رسانید ستایش خاص خدایی است که
مِنَ الشِّرْكِ وَالضَّلالِ، اَللّهُمَّ صَلِ عَلي مُحَمَّدٍوَآلِهِ، وَاجْعَلْ صَلَواتِكَ وَ صَلَواتِ
ما را بوسیله تو از شرک و گمراهی نجات داد خدایا درود فرست بر محمد و آلش و قرار ده درودهای خود و درودهای
مَلائِكَتِكَ، وَاَنْبِيآئِكَ الْمُرْسَلينَ، وَعِبادِكَ الصَّالِحينَ، وَاَهْلِ
فرشتگانت و پیامبران و رسولانت و بندگان شایسته ات و اهل
السَّمواتِ وَ الْأَرَضينَ، وَمَنْ سَبَّحَ لَكَ يا رَبَّ الْعالَمينَ مِنَ الْأَوَّلينَ وَالْاخِرينَ،
آسمان ها و زمین ها و هر که برای تو تسبیح کند ای پروردگار جهانیان از پیشینیان و پسینیان
عَلي مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَرَسُولِكَ، وَنَبِيِّكَ وَاَمينِكَ، وَنَجِيبِكَ
همه را برای محمد بنده ات و فرستاده و پیامبرت و امین وحیت و برگزیده.
وَصَفِيِّكَ وَ صِفْوَتِكَ، وَخآصَّتِكَ وَخالِصَتِكَ، وَخِيَرَتِكَ مِنْ
و حبیبت و صفی و پاکیزه و خاص درگاه و خالصت و انتخاب شده از
خَلْقِكَ، وَاَعْطِهِ الْفَضْلَ وَ الْفَضيلَةَ، وَالْوَسيلَةَ وَالدَّرَجَةَ الرَّفيعَةَ، وَابْعَثْهُ
خلقت و به او عطا کن برتری و فضیلت و وسیله و درجه بلند و برآور او را
مَقاماً مَحَمْوُداً يَغْبِطُهُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَالْاخِرُونَ، اَللّهُمَّ اِنَّكَ قُلْتَ وَلَوْ
به مقام پسندیده ای که اولین و آخرین به مقامش غبطه خورند خدایا خودت (در قرآن) گفتی «و اگر
اَنَّهُمْ اِذْ ظَلَمُوا اَنْفُسَهُمْ جآؤُكَ، فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ،
ایشان در آن دم که بر خویش ستم کردند پیش تو آمده و از خدا آمرزش خواسته و پیغمبر
لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحيماً، اِلهي فَقَدْ اَتَيْتُ نَبِيَّكَ مُسْتَغْفِراً تآئِباً مِنْ
برای آنها آمرزش خواسته بود حتماً خدا را توبه پذیر و مهربان می یافتند» خدایا من اکنون به نزد پیغمبرت آمده و آمرزش خواه
ذُنُوبي ، فَصَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَ اْغِفْرها لي ، يا سَيِّدَنا اَتَوَجَّهُ بِكَ،
و توبه کننده از گناهانم هستم پس درود فرست بر محمد و آلش و گناهانم را بیامرز ای آقای ما (ای رسول خدا) بوسیله تو
وَبِاَهْلِ بَيْتِكَ اِلَي اللَّهِ تَعالي رَبِّكَ وَرَبّي لِيَغْفِرَ لي ،
و اهل بیتت بسوی خدای تعالی پروردگار تو و پروردگار خودم رو می آورم تا مرا بیامرزد
پس سه مرتبه بگو:
اِنَّا للَّهِ وَاِنَّا اِلَيْهِ راجِعُونَ
ما از آن خداییم و مسلمّاً به سویش بازمی گردیم
پس بگو:
اُصِبْنا بِكَ يا حَبيبَ قُلُوبِنا، فَما اَعْظَمَ
ما به واسطه شما مصیبت زده ایم ای محبوب دل های ما و راستی چه اندازه بزرگ است
الْمُصيبَةَ بِكَ حيَثُ انْقَطَعَ عَنَّا الْوَحْيُ، وَحَيْثُ فَقَدْناكَ فَاِنَّا للَّهِ وَاِنَّا اِلَيْهِ
مصیبت تو که بدان جهت وحی از ما منقطع گشته و مبتلا به فقدان تو شدیم پس ما هم از آن خداییم و مسلماً به سویش
راجِعُونَ، يا سَيِّدَنا يا رَسُولَ اللَّهِ، صَلَواتُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَعَلي آلِ بَيْتِكَ
بازمی گردیم ای آقای ما ای رسول خدا درود خدا بر تو و بر خاندان
الطَّاهِرينَ، هذا يَوْمُ السَّبْتِ وَهُوَ يَوْمُكَ، وَاَنَا فيهِ ضَيْفُكَ وَجارُكَ،
طاهرینت باد امروز روز شنبه است و آن روز تو است و من در این روز مهمان تو و پناهنده به توأم
فَاَضِفْني وَاَجِرْني ، فَاِنَّكَ كَريمٌ تُحِبُّ الضِّيافَةَ، وَمَأْمُورٌ بِالْإِجارَةِ،
پس مرا پذیرایی کن و پناهم ده که همانا تو بزرگواری و مهمان نوازی را دوست داری و مأمور به پناه دادن هستی
فَاَضِفْني وَاَحْسِنْ ضِيافَتي ، وَاَجِرْنا وَاَحْسِنْ اِجارَتَنا، بِمَنْزِلَةِ اللَّهِ عِنْدَكَ وَعِنْدَ
پس پذیراییم کن و نیکو پذیراییم کن و پناهم ده و نیکو پناهم ده به حق مقام و منزلت خدا در نزد تو و نزد خاندانت
آلِ بَيْتِكَ، وَبِمَنْزِلَتِهِمْ عِنْدَهُ، وَبِما اسْتَوْدَعَكُمْ مِنْ عِلْمِهِ فَاِنَّهُ اَكْرَمُ الْأَكْرَمينَ.
و به حق مقام و منزلت ایشان در پیش خدا و به حق آن علمی که خدا به ودیعت در نزد شما نهاده که همانا او کریم ترین کریمان است
جامع اين كتاب عبّاس قمي عُفِيَ عَنْهُ گويد كه من هر گاه خواستم زيارت كنم آن حضرت را به اين زيارت اوّل زيارت مي كنم آن حضرت را به نحوي كه حضرت امام رضا عليه السلام تعليم بَزَنْطي فرموده بعد از آن اين زيارت را مي خوانم و كيفيّت آن چنان است كه روايت شده به سند صحيح كه ابن اَبي نَصْر خدمت امام رضاعليه السلام عرض كرد كه بعد از نماز چگونه صلوات و سلام بر حضرت رسول صلي الله عليه وآله بايد فرستاد فرمود مي گوئي:
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا رَسُولَ اللَّهِ وَرَحْمةُ اللَّهِ وَبَرَكاتُهُ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا مُحَمَّدَبْنَ
سلام بر تو ای رسول خدا و رحمت خدا و برکاتش سلام بر تو ای محمد بن
عَبْدِاللَّهِ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا خِيَرَةَاللَّهِ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ ياحَبيبَ اللَّهِ،اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا
عبدالله سلام بر تو ای برگزیده خدا سلام بر تو ای حبیب خدا سلام بر تو ای
صِفْوَةَاللَّهِ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا اَمينَ اللَّهِ، اَشْهَدُ اَنَّكَ رَسُولُ اللَّهِ، وَاَشْهَدُ اَنَّكَ مُحمَّدُ
انتخاب شده خدا سلام بر تو ای امین (وحی) خدا گواهی دهم که تو پیامبر خدایی و گواهی دهم که تویی محمد
بْنُ عَبْدِاللَّهِ،وَاَشْهَدُاَنَّكَ قَدْنَصَحْتَ لِأُمَّتِكَ، وَجاهَدْتَ في سَبيلِ رَبِّكِ، وَعَبَدْتَهُ حَتّي
بن عبدالله و گواهی دهم که به راستی تو برای امتت خیرخواهی کردی و در راه پروردگارت جهاد کردی و او را پرستش کردی
اَتيكَ الْيَقينُ، فَجَزاكَ اللَّهُ يا رَسُولَ اللَّهِ، اَفْضَلَ ماجَزي نَبِيّاًعَنْ اُمَّتِهِ، اَللّهُمَّ صَلِ عَلي
تا یقین (یعنی مرگ) به سراغت آمد پس پاداشت دهد خدا ای رسول خدا بهترین پاداشی که از طرف امتی به پیغمبرشان دهد خدایا درود فرست
مَحَمِّدٍوآلِ مُحَمِّدٍ،اَفْضَلَ ما صَلَّيْتَ عَلي اِبْراهِيمَ وَ آلِ اِبْراهيمَ،اِنَّكَ حَميدٌ مَجيدٌ.
بر محمد و آل محمد بهترین درودی که بر ابراهیم و آل ابراهیم فرستادی که همانا تو بسیار ستوده و بزرگواری